Raniuszek malutki

Raniuszek malutki
	Aegithalos exilis
	(Temminck, 1836)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	raniuszki
Rodzaj	Aegithalos
Gatunek	raniuszek malutki
Synonimy
	Psaltria exilis Temminck, 1836;
	Psaltria exilis Temminck, 1836;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Raniuszek malutki^[3], raniuszczyk (Aegithalos exilis) – gatunek małego ptaka z rodziny raniuszków (Aegithalidae). Występuje endemicznie na Jawie. Do niedawna umieszczany w monotypowym rodzaju Psaltria, wyodrębniony do Aegithalos na podstawie analizy filogenetycznej^[4].

Znaczenie nazwy naukowej

Gr. αιγιθαλος aigithalos – sikora. Trzy różne gatunki zostały ujęte pod tą nazwą przez Arystotelesa: raniuszek zwyczajny, bogatka zwyczajna i modraszka zwyczajna^[5]. Epitet gatunkowy: łac. exilis – mały, smukły, malutki, od ex – bez; ile, ilis – wnętrzności^[5].

Zasięg występowania

Gatunek endemiczny dla zachodniej i centralnej Jawy. Całkowity zasięg występowania szacowany jest na 36 200 km². Zasiedla wilgotne górskie lasy. Nie jest znana wysokość, na której jest spotykany^[6].

Morfologia

Długość ciała wynosi około 84 mm, w tym ogona 38 mm i dzioba 6 mm. Skrzydło mierzy 40–46 mm, skok 14 mm^[7]. Tęczówki białe. Wierzch ciała, w tym skrzydła i sterówki, jednolicie ciemnoszare. Dziób czarniawy. Gardło jasnoszare, pierś miejscami szara, spód ciała białokremowy. Nogi i stopy pomarańczowe.

Behawior

Gatunek słabo poznany^[8]. Pod względem głosu i pożywienia przypomina raniuszka, lecz w kwestii lęgów brak jakichkolwiek danych^[9].

Status, zagrożenia

Gatunek od 1994 roku klasyfikowany przez IUCN jako najmniejszej troski (LC, Least Concern); wcześniej, w 1988 roku nadano mu status bliski zagrożenia (NT, Near Threatened). Całkowita populacja jest nieznana, ale szacuje się, że zmniejsza się w wyniku wycinki lasów^[6].

Przypisy

↑ Psaltria exilis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2016-06-09] (ang.).
↑ BirdLife International, Psaltria exilis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2015-4 [dostęp 2016-03-17] (ang.).
↑ P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Aegithalidae Reichenbach, 1849-50 - raniuszki - Long-tailed tits (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-14].
↑ U.S. Johansson, P.G.P. Ericson, J. Fjeldså, M. Irestedt. The phylogenetic position of the world's smallest passerine, the Pygmy Bushtit Psaltria exilis. „Ibis”. 158 (3), s. 519–529, 2016. DOI: 10.1111/ibi.12377. (ang.).
↑ ^a ^b exilis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).
↑ ^a ^b Pygmy Tit Psaltria exilis. BirdLife International. [dostęp 2013-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 marca 2016)].
↑ C.E. Hellmayr: Paridae, Sittidae und Certhiidae, bearbeitet von C. E. Hellmayr. 1903, s. 108. (niem.).
↑ Joseph del Hoyo, Adrew Ellito, David Christie & Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. T. 13. Penduline-tits to Shrikes. Lynx Edicions, 2008. ISBN 978-84-96553-45-3.
↑ P. Wytsman: Genera avium. 1914, s. 53.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Psaltria exilis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2016-06-09] (ang.).

[iucn-2] BirdLife International, Psaltria exilis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2015-4 [dostęp 2016-03-17] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Aegithalidae Reichenbach, 1849-50 - raniuszki - Long-tailed tits (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-14].

[Johansson&inni-4] U.S. Johansson, P.G.P. Ericson, J. Fjeldså, M. Irestedt. The phylogenetic position of the world's smallest passerine, the Pygmy Bushtit Psaltria exilis. „Ibis”. 158 (3), s. 519–529, 2016. DOI: 10.1111/ibi.12377. (ang.).

[hbwalive-5] exilis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).

[birdlife-6] Pygmy Tit Psaltria exilis. BirdLife International. [dostęp 2013-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 marca 2016)].

[7] C.E. Hellmayr: Paridae, Sittidae und Certhiidae, bearbeitet von C. E. Hellmayr. 1903, s. 108. (niem.).

[8] Joseph del Hoyo, Adrew Ellito, David Christie & Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. T. 13. Penduline-tits to Shrikes. Lynx Edicions, 2008. ISBN 978-84-96553-45-3.

[9] P. Wytsman: Genera avium. 1914, s. 53.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne