Ratusz gminy Podlesie

Ratusz gminy Podlesie

Gmach dawnego ratusza od frontu
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Katowice
Adres	ul. Uniczowska 36, 40-748 Katowice
Typ budynku	dawny gmach urzędu gminy Podlesie
Kondygnacje	3+1
Powierzchnia użytkowa	637,0 m²
Ukończenie budowy	1912
Położenie na mapie Katowic Ratusz gminy Podlesie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Ratusz gminy Podlesie
Położenie na mapie województwa śląskiego Ratusz gminy Podlesie
50°10′38,4″N 18°57′58,7″E/50,177333 18,966306

Ratusz gminy Podlesie – budynek dawnego urzędu gminy Podlesie, znajdujący się przy ulicy Uniczowskiej w Katowicach, na obszarze jednostki pomocniczej Podlesie.

Powstał on w 1912 roku i swoje funkcje jako gmach urzędu gminy Podlesie pełnił do 1975 roku, kiedy to wraz miastem Kostuchna Podlesie włączono do Katowic. Obecnie swoją siedzibę ma tu m.in. filia Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach, Rada i Zarząd Jednostki Pomocniczej nr 22 Podlesie oraz zespół folklorystyczny Podlesianki, który urządził w budynku izbę tradycji. Gmach jest wpisany do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice, a także objęty jest ochroną konserwatorską.

Historia

Tablice upamiętniające obchody 750-lecia Podlesia Śląskiego oraz Roberta Jarczyka, znajdujące się na fasadzie gmachu dawnego ratusza gminy Podlesie

Gmach Urzędu Gminy Podlesie powstał w 1912 roku. W okresie przedwojennym określano go jako Amstgebäude lub Verwaltungsgebäude (niem. budynek urzędowy)^[1]. Rok później, w 1913 roku na budynku został uruchomiony działający do dziś zegar^[2]. Dnia 14 listopada 1926 roku naczelnikiem gminy Podlesie został Robert Jarczyk, który doprowadził m.in. do rozbudowy budynku Urzędu Gminy^[3]. W dniu 18 sierpnia 1929 roku w Podlesiu odbyły się centralne dożynki Polski, na które przybył m.in. ówczesny prezydent Polski Ignacy Mościcki. Przed gmachem ratusza gości witał ówczesny sekretarz gminy Józef Holecki^[4].

W latach 1939–1945 działał tu niemiecki zarząd gminy, zaś w latach 1945–1954 w gmachu działał zarząd gminy Podlesie. Po reformie administracyjnej znoszącej gminy działał tu zarząd Gromady Podlesie^[1]. W 1973 roku Podlesie wraz z Zarzeczem włączono do miasta Kostuchna, które w 1975 roku włączone zostało w granice Katowic^[5]. Do tego też czasu gmach pełnił swoją pierwotną funkcję^[1].

W 1984 roku został powołany zespół folklorystyczny Podlesianki, mający swoją siedzibę w gmachu dawnego ratusza. W latach 90. XX wieku pojawił się pomysł założenia w siedzibie zespołu izby pamięci, w którym zaczęto gromadzić stare eksponaty, w tym meble i sprzęty gospodarstwa domowego^[6]. Na fasadzie budynku w 1988 roku umieszczono tablicę pamiątkową upamiętniającą 750-lecie Podlesia Śląskiego, zaś obok mieści się tablica poświęcona Robertowi Jarczykowi – posłowi na Sejm II Rzeczypospolitej i naczelnikowi gminy Podlesie w latach 1926–1938^[7].

Rada Miasta Katowice w dniu 31 stycznia 2005 roku uchwaliła miejscowy plan zagospodarowana przestrzennego dla południowych dzielnic Katowic, obejmując gmach dawnego ratusza ochroną konserwatorską^[8]. W 2010 roku przeprowadzono modernizację gmachu. W ramach prac wartych około 3,5 mln złotych przeprowadzono remont, przebudowę i dobudowę obiektu wraz z termomodernizacją budynku^[9]. W 2012 roku za budynkiem dawnego ratusza oddano do użytku plac zabaw dla dzieci^[2]. W ramach katowickiego budżetu obywatelskiego za 2016 roku zrealizowano projekt podtrzymywania tradycji regionalnych oraz wzmocnienia więzi międzypokoleniowej o wartości około 19 tys. złotych^[10].

Charakterystyka

Tablice znajdujące się przed wejściem do gmachu dawnego ratusza

Budynek dawnego ratusza gminy Podlesie położony jest w Katowicach przy ulicy Uniczowskiej 36, na obszarze jednostki pomocniczej Podlesie^[11]. Budynek został wybudowany w 1912 roku^[1]. Powierzchnia zabudowy gmachu wynosi 249,0 m², zaś powierzchnia użytkowa 637,0 m²^[8]. Posiada on 3 kondygnacje nadziemne i jedną podziemną^[8]. Na elewacji znajduje się ratuszowy zegar^[2], powstały w fabryce Carla Weissa w Głogowie w 1913 roku. Jest on objęty stałą obserwacją techniczną przez zarządcę budynku^[11]. Za gmachem dawnego ratusza znajduje się plac zabaw^[2].

W budynku dawnego ratusza mieści się kilka placówek i instytucji publicznych. Swoją siedzibę ma tutaj Filia nr 28 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach, w której prócz wypożyczalni dla dzieci i dorosłych organizowane są m.in. lekcje biblioteczne, zajęcia edukacyjno-artystyczne dla dzieci czy też warsztaty dla dorosłych^[12]. W gmachu swoją placówkę ma tu również Rada i Zarząd Jednostki Pomocniczej nr 22 Podlesie^[13]. Na ostatnim piętrze gmachu siedzibę ma regionalny zespół folklorystyczny Podlesianki. W gmachu urządzono salę historyczną, w której członkinie zespołu Podlesianki zgromadziły historyczne meble oraz sprzęty gospodarstwa domowego^[2]. W sali tej prowadzone są lekcje edukacji regionalnej dla uczniów pobliskich szkół^[6]. Gmach jest zarządzany przez Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach^[2].

Budynek dawnego ratusza wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków – kartę opracowało Biuro Konserwatora Zabytków Urzędu Miasta Katowice w grudniu 2012 roku^[14]. Dodatkowo jest on objęty ochroną konserwatorska na podstawie przepisów miejscowego planu zagospodarowana przestrzennego^[8].

Przypisy

Bibliografia

• MichałM. Bulsa MichałM., Ulice i place Katowic, wyd. trzecie, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2018, ISBN 978-83-63780-28-9  (pol.).
• StefanS. Gierlotka StefanS., Uniczowy. Kalendarium historii południowych dzielnic Katowic: Kostuchna, Ochojec, Piotrowice, Podlesie, Zarzecze, Katowice: „Śląsk”. Wydawnictwo Naukowe, 2005, ISBN 83-7164-471-X  (pol.).