Ratusz w Stargardzie

Ratusz Staromiejski w Stargardzie

nr rej. 540 z 22 grudnia 1969
Fasada frontowa Ratusza
Państwo	Polska
Miejscowość	Stargard
Adres	Rynek Staromiejski 1
Typ budynku	ratusz
Styl architektoniczny	gotyk, renesans
Kondygnacje	4
Rozpoczęcie budowy	1250
Ukończenie budowy	1280
Ważniejsze przebudowy	1569
Zniszczono	1945
Odbudowano	1961
Właściciel	Miasto Stargard
Położenie na mapie Stargardu Ratusz Staromiejski w Stargardzie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Ratusz Staromiejski w Stargardzie
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Ratusz Staromiejski w Stargardzie
Położenie na mapie powiatu stargardzkiego Ratusz Staromiejski w Stargardzie
53°20′14″N 15°02′46″E/53,337222 15,046111

Ratusz w Stargardzie – średniowieczny ratusz, siedziba Rady Miejskiej Stargardu. Jeden z najstarszych zabytków w Stargardzie.

Historia

Rynek Staromiejski wraz z Ratuszem, przed 1900

Elewacja ratusza od strony południowo-wschodniej

Pierwszą budowlą wzniesioną na miejscu dzisiejszego ratusza była hala zwana Domem Kupieckim (1250-1280). Budowla była parterowa, murowana, wielkością odpowiadająca zarysowi murów ratusza. Z czasem zaczęły się tam odbywać posiedzenia ławników miejskich. Przy końcu XIV w. dom kupiecki został całkowicie przebudowany, stając się siedzibą władz miejskich i patrycjatu kupieckiego.

W przebudowanym ratuszu na parterze nadal mieściła się hala targowa i karcer, a na I piętrze biuro burmistrza, kancelaria, sala posiedzeń rajców, sala sądowa i skarbiec. Piwnice wykorzystywane były jako magazyny dla przyjezdnych kupców. W okresie świąt hala parteru była miejscem zabaw dla mieszczan. Wielki pożar w 1540 zniszczył ponad 100 budynków, w tym ratusz, odbudowa nastąpiła w po 29 latach. W swoich dziejach ratusz ulegał jeszcze kilku pożarom. Najpierw w czasie wojen szwedzkich w XVII w., kiedy to spłonęło bezcenne archiwum miejskie i ponownie wraz z całą Starówką w 1945 roku w czasie II wojny światowej. Odbudowę rozpoczęto od zabezpieczenia ruin, całość prac trwała od 1948 do 1961.

W czerwcu 2000 r. na frontowym szczycie zamontowany został sześćdziesięciokilogramowy zegar. Wydzwania on pełne i połówkowe godziny. Zegar jest synchronizowany wzorcem atomowym znajdującym się we Frankfurcie nad Menem. Codziennie o godz. 12 z ratusza rozlega się hejnał autorstwa Waldemara Cieślaka.

Architektura

W wyniku przebudowy powstał pierwotny ratusz, będący budowlą jednopiętrową, o schodkowych szczytach dekorowanych blendami i o ostrołukowych oknach. Fasadę frontową tworzył szczyt od strony zachodniej. Budynek przykrywał dach dwuspadowy z rzędami okienek oświetlających użytkowe poddasze. Podczas rekonstrukcji w 1569 po pożarze wprowadzono bogate dekoracje maswerkowe szczytów, zmieniono kształt i wielkość okien. Nowy wystrój ratusza musiał zyskać uznanie mieszczan, gdyż w krótkim czasie powstały dwie inne kamienice z podobnymi dekoracjami szczytów. Zniszczony po II wojnie światowej ratusz odbudowano na podstawie rysunków i zdjęć, przywracając stan dekoracji z końca XIX w. Zlikwidowano wejście od strony wschodniej, zmieniono kształt okien, cały budynek otynkowano, a wnętrza przystosowano do potrzeb administracyjnych siedziby władz miasta.

Funkcje

Ratusz, oprócz siedziby Rady Miejskiej i Sali Ślubów, mieści Towarzystwo Przyjaciół Stargardu oraz komendę hufca Stargard.

Zobacz też

• Zabytki w Stargardzie
• Stare Miasto (Stargard)

Bibliografia

• Niemierowski W., Zabytkowa zabudowa Stargardu. Szczecin z. 7-8, 1961, s. 83-85.
• Ober M., Stargard Szczeciński, Warszawa 1988, s. 35-36.
• Olszewski E., Stargardzkie abc, Stargard 2001, s. 144-146.
• Zenkner J., Stargard. Klejnot na Pomorskim Szlaku, Stargard 2006, s. 26-28.