Ratusz w Ząbkowicach Śląskich

Ratusz w Ząbkowicach Śląskich

nr rej. A/5147/777/WŁ z 5.05.1981
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Ząbkowice Śląskie
Styl architektoniczny	Neogotyk
Architekt	Alexis Langer
Wysokość całkowita	72 m
Kondygnacje	3
Rozpoczęcie budowy	1862 r.
Ukończenie budowy	1864 r.
Położenie na mapie Ząbkowic Śląskich Ratusz w Ząbkowicach Śląskich
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Ratusz w Ząbkowicach Śląskich
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Ratusz w Ząbkowicach Śląskich
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego Ratusz w Ząbkowicach Śląskich
Położenie na mapie gminy Ząbkowice Śląskie Ratusz w Ząbkowicach Śląskich
50°35′20,292″N 16°48′41,148″E/50,588970 16,811430

Ratusz o zmierzchu

Ratusz w Ząbkowicach Śląskich – wzniesiona w 1864 r. neogotycka budowla, ulokowana na rynku miejskim, w bloku zabudowy śródrynkowej. Obecnie jest siedzibą kilku instytucji miejskich.

Historia

Pierwsza wzmianka o ratuszu w Ząbkowicach Śląskich pochodzi z 1335 roku^[1]. Był to obiekt drewniany, wzniesiony wkrótce po założeniu miasta^[2]. Kolejną budowlę wzniesiono w latach 1533–1534. W 1618 roku podwyższono ratuszową wieżę. Kolejny jej remont miał miejsce w 1799 roku. W latach 1827–1828 dokonano przebudowy obiektu w stylu klasycystycznym. 24 kwietnia 1858 roku ratusz spłonął w wyniku wielkiego pożaru miasta. Na miejscu dawnego obiektu, który – z wyjątkiem wieży^[3] – został rozebrany, w latach 1862–1864 wybudowano obecny ratusz, według projektu Alexisa Langera z Wrocławia, przy czym zaadaptowano wieżę ocalałą po pożarze poprzedniego obiektu^[3]. Budowla była remontowana w latach 1975–1976 i 1992-1996^[3].

Decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia 5 maja 1981 roku ratusz został wpisany do rejestru zabytków^[4].

Architektura

Ratusz jest budowlą wzniesioną na planie kwadratu, czterotraktową i z obszerną sienią od zachodu^[3]. Bryła ma trzy kondygnacje, wznosi się nad nią 72 metrowa wieża z tarczami zegarowymi, zwieńczona szpiczastym, ażurowym hełmem^[2]. Nad głównym wejściem do obiektu widnieje stary herb miejski, niżej po prawej i lewej herby: Podiebradów i Auerspergów – dwóch rodów znacząco zasłużonych dla miasta. Ratusz posiada wysokiej wartości architektonicznej neogotyckie detale kamieniarskie takie jak: wieżyczki kwiatony, maswerki, wimpergi, maszkarony i rzygacze^[2]. Pomieszczenia są bogato zdobione detalami architektonicznymi, portalami, boazeriami i malarstwem ściennym^[2].

Obecnie ratusz jest siedzibą kilku instytucji, m.in. mieści się tam Urząd Stanu Cywilnego i Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy im. Księgi Henrykowskiej^[5].

Zegar

W 1618 r. na wieży ówczesnego ratusza kosztem 600 talarów zamontowano mechanizm zegarowy, tzw. „pół zegar”, posiadający tarcze numerowane od 1 do 12, w odróżnieniu do swojego poprzednika, który posiadał numerację w systemie 24-godzinnym. W 1686 r. rada miejska postanowiła o wykonaniu nowego zegara. Zegar na wieży wraz z całym ratuszem został zniszczony w wyniku pożaru miasta w 1858 r. Ukończony w 1865 r. kolejny gmach ratusza również otrzymał wysoką na 75 m wieżę z zegarem. Jego mechanizm zachował się do dziś, choć nie jest czynny^[6].

Galeria

Przypisy

Bibliografia

• JózefJ. Pilch JózefJ., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2005, ISBN 83-213-4366-X, OCLC 69480077 .
• Roman Pawlak, „Zabytkowe ratusze”, Warszawa, MUZA SA, 2003, ISBN 83-7200-991-0.

Linki zewnętrzne

• Dawne i współczesne zdjęcia ratusza na stronie „Wratislaviae Amici”
• Dawne i współczesne zdjęcia ratusza na stronie „Polska na fotografii”
• Archiwalne widoki ratusza w bibliotece Polona