Ratusz we Włocławku

Ulica 3 Maja we Włocławku na drzeworycie Adolfa Kozarskiego z 1868 roku. W głębi widać ratusz na Starym Rynku

Ratusz we Włocławku – nieistniejąca już siedziba magistratu miasta Włocławek.

Historia

Ratusz we Włocławku powstał pod koniec XVIII wieku na Starym Rynku. Wcześniej w jego miejscu istniał starszy, prawdopodobnie średniowieczny budynek. Ów ratusz został zburzony z powodu złej kondycji tuż po tym, jak w wyniku II rozbioru Polski miasto dostało się pod zabór pruski[1].

Nowy ratusz był jednopiętrowym, murowanym budynkiem, ze schodami prowadzącymi do głównego wejścia i ozdobiony pilastrami. Posiadał też drugie wejście[1]. Był niewielkich rozmiarów, ok. 26 x 14 metrów[2]. W ratuszu mieściła się kancelaria (na parterze) a także areszt miejski[1]. Wokół ratusza ustanowiono dwie drewniane[3] studnie, z których handlujący na Starym Rynku mogli czerpać wodę[4]. Studnie czerpały wodę z wodociągu przy ul. Łęgskiej[3].

Na początku XIX wieku ratusz wymagał już pierwszej naprawy z powodu swojego złego stanu. W 1819 roku władze miasta przeniosły archiwum do sali Kolegium wydzierżawionej od Kapituły, ponieważ uznały, że ratusz grozi zawaleniem. Wciąż jednak mieściły się tam biura[1].

Protokół nadzorczy wydany przez magistrat miasta 15 stycznia 1851 roku sugerował potrzebę pilnego przeniesienia biur z magistratu. Wówczas do tego nie doszło. W 1855 roku przeprowadzono remont budynku, którego koszt wyniósł ok. 500 rubli[3].

Ostatecznie magistrat miasta opuściła ratusz w 1871 roku. Zostały wówczas przeniesione do wynajmowanych mieszkań w domach przy ul. 3 Maja 22[1].

W 1872 ratusz został rozebrany. Kamienie po nim posłużyły przy budowie kamienic przy ul. Wiślanej 5 i Piekarskiej 18[1]. Wraz z ratuszem rozebrano także stojące przy nim studnie. Zamiast nich wbudowano żelazną studnię na środku Starego Rynku, a w jej pobliżu urządzono basen do czerpania wody. Basen ten także usunięto po kilku latach, zaś studnię przemieniono na studnię artezyjską[3].

Późniejsze siedziby magistratu

Po opuszczenia ratusza na Starym Rynku w 1871 roku, biura magistratu przeniesiono do wynajmowanych mieszkań przy ul. 3 Maja, na rogu z ulicą Cyganką. W oficynie kamienicy mieścił się areszt miejski[3].

W kilka lat później magistrat wynajął na potrzeby biur mieszkania w kamienicy przy ul. 3 Maja, na rogu z ulicą Piekarską. Tam też przeniesiono biura, zaś na areszt wynajęto opuszczony browar przy ul. Piwnej nad rzeką Zgłowiączką. Browar ten dziś nie istnieje[3].

Pomieszczenia przy ul. 3 Maja okazały się być niewystarczające na potrzeby magistratu, dlatego wkrótce biura przeniesiono do najmowanego parteru gmachu ówczesnego starostwa przy ul. 3 Maja 17 (obecnie jest to siedziba rektoratu Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej we Włocławku). Również i ten lokal okazał się rychło zbyt ciasny[3].

Dopiero w 1898 roku magistrat zakupił dla siebie własną siedzibę, pierwszą od 27 lat. Była to kamienica przy ul. Kościuszki 12 (wówczas była to ulica Żelazna), odkupiona od przedsiębiorcy Cohna[3].

Spuścizna i upamiętnienie

Tablica upamiętniająca dawny ratusz w bruku Starego Rynku

Jedyną zachowaną fotografię ratusza przechowywał Stanisław Noakowski, który pod koniec życia przekazał ją Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku[4].

W zbiorach Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej znajduje się dzwon oraz rzeźba orła białego z 1807 roku[5], pochodzące z dawnego ratusza[2].

W 2013 roku, w ramach przebudowy Starego Rynku, wmurowano w bruk tablicę w miejscu, gdzie dawniej stały ratusz[6].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Włocławek, historiawloclawka.pl [dostęp 2018-04-19].
  2. ↑ a b Dariusz Koziński, STARY RYNEK - Ratusz i pomnik, knh.wwi.pl, 11 czerwca 2017 [dostęp 2018-04-19].
  3. ↑ a b c d e f g h Zdzisław Arentowicz, Z dawnego Włocławka, Włocławek: Miejska Biblioteka Publiczna im. Zdzisława Arentowicza we Włocławku, 1928, ISBN 83-906020-6-7.
  4. ↑ a b Andrzej Winiarski, Włocławek na starej fotografii, Włocławek: Oficyna Wydawnicza „Lars-Antyki”, 2008, ISBN 978-83-920391-2-9.
  5. ↑ Muzeum Historii Włocławka, odznaka.kuj-pom.bydgoszcz.pttk.pl [dostęp 2018-04-19].
  6. ↑ Tablica widoczna na fotografii

Media użyte na tej stronie

Włocławek - Plaque of Town Hall.JPG
Autor: Mariochom, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tablica Pamiątkowa leżąca w miejscu, gdzie leżał Ratusz miejski, zburzony w 1872 roku.
3rd May Street on Kozarski's woodcut made in 1868.jpg
Ulica 3 Maja we Włocławku na drzeworycie Adolfa Kozarskiego z 1868 roku. W tle widać nieistniejący już ratusz na Staryn Rynku i wieżę Kościoła św. Jana Chrzciciela.