Rauwolfia żmijowa
| ||
Systematyka[1][2] | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | rośliny | |
Podkrólestwo | rośliny zielone | |
Nadgromada | rośliny telomowe | |
Gromada | rośliny naczyniowe | |
Podgromada | rośliny nasienne | |
Nadklasa | okrytonasienne | |
Klasa | Magnoliopsida | |
Nadrząd | astropodobne | |
Rząd | goryczkowce | |
Rodzina | toinowate | |
Rodzaj | rauwolfia | |
Gatunek | rauwolfia żmijowa | |
Nazwa systematyczna | ||
Rauvolfia serpentina (L.) Bentham ex Kurz Forest Fl. Burma 2: 171 1877[3] |
Rauwolfia żmijowa, zgrzyn żmijowy[4] (Rauvolfia serpentina) – roślina z rodziny toinowatych, występująca w Azji południowej i południowo-wschodniej, od Indii do Chin. Zawiera znaczne ilości aktywnych alkaloidów i z tego względu stanowi surowiec zielarski.
Występowanie
Lasy górskie, na wysokości od 800 do 1500 m n.p.m. w Chinach, Indiach, Indonezji, Malezji, Tajlandii, Sri Lanki i Birmy. W Chinach rośnie w lasach południowego Junnanu. Uprawiana w południowym Guangdongu, Kuangsi i Hajnanie[5].
Morfologia
- Pokrój
- Krzew o wysokości do 1 m. Pędy z sokiem mlecznym[4], zazwyczaj nierozgałęzione, smukłe, żółtawe[5]. Wyrastają z kłączarosnącego poziomo o długości do 40 cm[4].
- Liście
- Naprzeciwległe lub zebrane na szczycie pędów po 3-5 w okółku[5][4]. Blaszka liściowa eliptyczna lub odwrotnie jajowata, od 7-17 cm długa, 2-9 cm szeroka; żyłkowanie: 7-15 par[5].
- Kwiaty
- Zebrane w baldachokształtne kwiatostany. Kielich drobny, 5-ząbkowy, dzwonkowaty, barwy różowej. Korona z 5 rozpostartymi płatkami zrośniętymi poniżej w rurkę o długości 15 mm. Rurka w połowie rozdęta i w gardzieli owłosiona[4]. Pręcików jest 5 i są one przyrośnięte do rurki korony. Słupek pojedynczy z długą szyjką, zakończony walcowatym znamieniem[4].
- Owoce
- Dwa zrośnięte, spłaszczone pestkowce, które po dojrzeniu są ciemnoczerwone[4].
Zastosowanie
Roślina lecznicza. Kłącza i korzenie używane jako środek uspokajający, wyrabia się z nich serpasil[4]. Kora, liście i korzenie tradycyjnie wykorzystywano jako antidotum przeciwko ukąszeniem węży i skorpionów[5]
Zawiera związki takie jak: rezerpina, johimbina, ajmalina.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
- ↑ Rauvolfia serpentina (L.) Benth. ex Kurz. W: The Plant List (2013). Version 1.1. [on-line]. [dostęp 2014-06-01].
- ↑ a b c d e f g h Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1989, s. 306-307. ISBN 83-09-00256-4.
- ↑ a b c d e Rauvolfia serpentina (ang.). W: Flora of China [on-line]. [dostęp 2013-07-12].