Rauwolfia żmijowa

Rauwolfia żmijowa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządastropodobne
Rządgoryczkowce
Rodzinatoinowate
Rodzajrauwolfia
Gatunekrauwolfia żmijowa
Nazwa systematyczna
Rauvolfia serpentina (L.) Bentham ex Kurz
Forest Fl. Burma 2: 171 1877[3]

Rauwolfia żmijowa, zgrzyn żmijowy[4] (Rauvolfia serpentina) – roślina z rodziny toinowatych, występująca w Azji południowej i południowo-wschodniej, od Indii do Chin. Zawiera znaczne ilości aktywnych alkaloidów i z tego względu stanowi surowiec zielarski.

Występowanie

Lasy górskie, na wysokości od 800 do 1500 m n.p.m. w Chinach, Indiach, Indonezji, Malezji, Tajlandii, Sri Lanki i Birmy. W Chinach rośnie w lasach południowego Junnanu. Uprawiana w południowym Guangdongu, Kuangsi i Hajnanie[5].

Morfologia

Pokrój
Krzew o wysokości do 1 m. Pędy z sokiem mlecznym[4], zazwyczaj nierozgałęzione, smukłe, żółtawe[5]. Wyrastają z kłączarosnącego poziomo o długości do 40 cm[4].
Liście
Naprzeciwległe lub zebrane na szczycie pędów po 3-5 w okółku[5][4]. Blaszka liściowa eliptyczna lub odwrotnie jajowata, od 7-17 cm długa, 2-9 cm szeroka; żyłkowanie: 7-15 par[5].
Kwiaty
Zebrane w baldachokształtne kwiatostany. Kielich drobny, 5-ząbkowy, dzwonkowaty, barwy różowej. Korona z 5 rozpostartymi płatkami zrośniętymi poniżej w rurkę o długości 15 mm. Rurka w połowie rozdęta i w gardzieli owłosiona[4]. Pręcików jest 5 i są one przyrośnięte do rurki korony. Słupek pojedynczy z długą szyjką, zakończony walcowatym znamieniem[4].
Owoce
Dwa zrośnięte, spłaszczone pestkowce, które po dojrzeniu są ciemnoczerwone[4].

Zastosowanie

Roślina lecznicza. Kłącza i korzenie używane jako środek uspokajający, wyrabia się z nich serpasil[4]. Kora, liście i korzenie tradycyjnie wykorzystywano jako antidotum przeciwko ukąszeniem węży i skorpionów[5]

Zawiera związki takie jak: rezerpina, johimbina, ajmalina.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
  3. Rauvolfia serpentina (L.) Benth. ex Kurz. W: The Plant List (2013). Version 1.1. [on-line]. [dostęp 2014-06-01].
  4. a b c d e f g h Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1989, s. 306-307. ISBN 83-09-00256-4.
  5. a b c d e Rauvolfia serpentina (ang.). W: Flora of China [on-line]. [dostęp 2013-07-12].

Media użyte na tej stronie