Raymonde de Laroche

Raymonde de Laroche
Imię i nazwisko	Élisa Léontine Deroche
Data i miejsce urodzenia	22 sierpnia 1882 Paryż
Data i miejsce śmierci	18 lipca 1919 lotnisko w Le Crotoy
Przyczyna śmierci	katastrofa lotnicza
Miejsce spoczynku	Père-Lachaise[1] (Paryż)
Narodowość	francuska
Rodzice	Charles-François Deroche Christine Calydon Gaillard

Raymonde de Laroche (właściwie Élisa Léontine Deroche) (ur. 22 sierpnia 1882 w Paryżu, zm. 18 lipca 1919 na lotnisku w Le Crotoy) – francuska lotniczka, pierwsza kobieta na świecie, która uzyskała licencję pilota (8 marca 1910 roku)^[2][3]. Uważana również za pierwszą kobietę pilotującą samolot.

Życiorys

Raymonde de Laroche, ok. 1909 r.

Urodziła się 22 sierpnia 1882 roku w Paryżu jako Élisa Léontine Deroche. Jej rodzicami byli Charles-François Deroche oraz Christine Calydon Gaillard^[4]. Jej ojciec był hydraulikiem^[5][6]. W młodości zajmowała się różnymi dyscyplinami sportu, jak również miała zamiłowanie do motocykli, a później do samochodów^[5]. Jako młoda kobieta została aktorką^[6] i w wieku około 20 lat zaczęła używać pseudonimu Raymonde de Laroche^[5]. Zainspirowana pokazami lotów Wilbur'a Wrighta w 1908 roku w Paryżu, sama postanowiła również latać^[5].

Licencja pilota Raymonde de Laroche z 8 marca 1910 r.

Raymonde de Laroche w samolocie Voisin, ok. 1910 r.

W październiku 1909 roku poprosiła swojego przyjaciela, lotnika i konstruktora samolotów Charlesa Voisina, aby nauczył ją latać. W związku z tym 22 października 1909 roku de Laroche udała się do bazy lotniczej braci Voisin w Chalons. W samolocie Voisin mieściła się tylko jedna osoba, a nauka wyglądała w ten sposób, że de Laroche sama obsługiwała samolot, podczas gdy Voisin stał na ziemi i wydawał jej instrukcje. Po opanowaniu kołowania na lotnisku de Laroche poderwała samolot w powietrze (wbrew wcześniejszemu zakazowi Voisina) i przeleciała około 300 metrów. Ten lot jest podawany jako pierwszy samodzielny lot kobiety statkiem cięższym od powietrza z napędem^[7]. Wprawdzie dwie inne kobiety: P. Van Pottelsberghe i Thérèse Peltier latały w 1908 roku z Henrim Farmanem i Leonem Delagrange, odpowiednio, ale jako pasażerki, a nie jako piloci^[8]. Około tygodnia po locie de Laroche wzmianka o tym wydarzeniu pojawiła się w magazynie lotniczym, w którym tytułowano ją baronową, chociaż w rzeczywistości nie miała ona tytułu arystokratycznego. W dniu 4 stycznia 1910 roku de Laroche przeżyła wypadek lotniczy, kiedy to samolot pilotowany przez nią zahaczył o drzewa, w efekcie czego maszyna została rozbita, natomiast ona sama miała złamany obojczyk. Nie zniechęciło jej to jednak do dalszego pilotowania ^[9].

W dniu 8 marca 1910 roku de Laroche stała się pierwszą kobietą na świecie, która otrzymała licencję pilota, została ona wydana przez francuski aeroklub i nosiła numer 36^[10].

De Laroche uczestniczyła w meetingach lotniczych w Heliopolis w Egipcie^[10], a także w Sankt Petersburgu^[11][12], Budapeszcie i Rouen^[13]. Podczas pokazów w Petersburgu osobiście gratulacje złożył jej car Mikołaj II^[11]. W Petersburgu po raz kolejny została zaprezentowana jako baronowa de Laroche. Później tytuł ten był powszechnie używany w odniesieniu do niej^[13].

W lipcu 1910 roku de Laroche uczestniczyła w tygodniowym pokazie lotniczym w Reims we Francji. 8 lipca jej samolot rozbił się, a ona doznała na tyle poważnych obrażeń, że wątpliwe było jej pełne wyzdrowienie^[14]. Jednak dwa lata później była na tyle sprawna, że wróciła do pilotowania^[15]. 26 września 1912 roku de Laroche i Charles Voisin mieli wypadek samochodowy, w którym Voisin zginął, a ona sama została poważnie ranna^[15][12].

W dniu 25 listopada 1913 roku de Laroche wygrała Coupe Femina za nieprzerwany lot na duże odległości trwający ponad 4 godziny^[16] (przeleciała wówczas 323,5 km^[17]).

Podczas I wojny światowej, ponieważ latanie było uważane za zbyt niebezpieczne dla kobiet, służyła jako kierowca wojskowy^[17].

W czerwcu 1919 roku de Laroche ustanowiła dwa rekordy wysokości lotu dla kobiet: 7 czerwca – 3900 metrów i kolejny 12 czerwca wynoszący 4800 metrów^[18].

Raymonde de Laroche chciała zostać pierwszą kobietą-pilotem doświadczalnym^[19]. W związku z tym 18 lipca 1919 roku udała się na lotnisko w Le Crotoy, gdzie poleciała eksperymentalnym samolotem Caudron jako drugi pilot. Podczas podejścia do lądowania samolot rozbił się, w efekcie czego zginęli obaj piloci^[18].

Upamiętnienie

Na lotnisku Le Bourget we Francji znajduje się pomnik Raymonde de Laroche'a^[19].

Od 6 marca do 12 marca 2010 roku, dla uczczenia stulecia otrzymania licencji przez pierwszą kobietę-pilota, kobiety-pilotki z ośmiu państw na trzech kontynentach rywalizowały na 20 typach samolotów, w celu ustanowienia nowego rekordu świata: 310 kobiet zostało zapoznanych z pilotażem przez kobiety-pilotów w czasie jednego tygodnia^[20].

Women Of Aviation Worldwide Week (WOAW, pol. Światowy Tydzień Lotniczy Kobiet) odbywa się corocznie w tym tygodniu, w którym przypada 8 marca, będący rocznicą otrzymania licencji pilota przez Raymonde de Laroche^[21].

Przypisy

Bibliografia

• Eileen F. Lebow: Before Amelia: Women pilots in the early days of aviation. Washington, D.C.: Potomac Books, Inc., 2002. ISBN 1-57488-482-4. [dostęp 2020-03-20]. (ang.)

• Karen Bush Gibson: Women aviators: 26 stories of pioneer flights, daring missions, and record-setting journeys. Chicago: Chicago Review Press, 2013. ISBN 978-1-61374-540-3. [dostęp 2020-03-20]. (ang.)