Rdestówka

Rdestówka
Ilustracja
Morfologia (rdestówka zaroślowa)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

rdestowate

Rodzaj

rdestówka

Nazwa systematyczna
Fallopia Adanson
Fam. 2: 277, 557. Jul-Aug 1763[3]
Typ nomenklatoryczny

Polygonum scandens L. (Sp. Pl. 364. 1753) (=Fallopia scandens (L.) Holub)

Synonimy
  • Bilderdykia Dumort.
  • Helxine Raf.
  • Pleuropterus Turcz.
  • Tiniaria (Meisn.) Rchb.[4]

Rdestówka (Fallopia) – rodzaj roślin z rodziny rdestowatych. Obejmuje 12 gatunków[4]. Zasięg ich występowania obejmuje obszary o umiarkowanym klimacie na półkuli północnej[5][4]. W Polsce rodzimym gatunkiem jest rdestówka zaroślowa F. dumetorum, zadomowionym przybyszem jest rdestówka powojowata F. convolvulus. Uprawiane jako rośliny ozdobnerdestówka Auberta F. aubertii i rdestówka bucharska F. baldschuanica[6].

Morfologia i biologia

(c) Katrin Schneider, korina.info – CC-BY-SA-4.0
Pokrój
Rośliny jednoroczne lub byliny o drewniejących i wijących się pędach[5][7].
Liście
Pojedyncze, skrętoległe, ogonkowe. Blaszka liściowa owalna lub sercowata, całobrzega. Gatka rurkowata[7].
Kwiaty
Obupłciowe, drobne, zebrane w groniaste lub wiechowate kwiatostany. Okwiat jest trwały, pięciokrotny. Zewnętrzne 3 listki są większe, często ze spiczastym lub oskrzydlonym grzbietem. Pręcików 8, szyjki słupka bardzo krótkie[7].
Owoce
Orzeszek trójkanciasty lub owalny[7].

Systematyka

Pozycja systematyczna i podział

Rodzaj z plemienia Polygoneae i podrodziny Polygonoideae w obrębie rodziny rdestowatych Polygonaceae[8].

Gatunki tu zaliczane były włączane do szeroko ujmowanego rodzaju rdest Polygonum[8]. Po wyodrębnieniu rodzaju zaliczano tu w randze sekcji gatunki rdestowców (Reynoutria), które wydzielono w osobny rodzaj po odkryciu, że stanowią osobny klad, bazalny względem pary rodzajów Fallopia i muhlenbekia (Muehlenbeckia)[9][10].

W obrębie rodzaju wyróżnia się 3 sekcje[11]:
  • sect. Fallopia – rośliny o łodygach pnących, kwiaty obupłciowe, kwiatostan groniasty, znamię główkowate, od sect. Paragonum różnią się budową włosków[11], podstawowa liczba chromosomów x=10[12],
  • sect. Paragonum – rośliny o łodygach pnących, kwiaty obupłciowe, kwiatostan groniasty, znamię główkowate, od sect. Fallopia różnią się budową włosków[11], podstawowa liczba chromosomów x=10[12],
  • sect. Pleuropterus – rośliny o łodygach pnących, kwiaty obupłciowe, kwiatostan wiechowaty, znamię liściowate[11], podstawowa liczba chromosomów x=10[12],

Wyróżniano tu także sekcję Reynoutria (wyodrębnianą współcześnie w osobny rodzaj rdestowiec) – obejmującą rośliny o prostych łodygach, kwiatach jednopłciowych i frędzlowatych znamionach[11], o podstawowej liczbie chromosomów x=11[12].

Pozycja rodzaju na tle kladogramu podrodziny Polygonoideae[2][13]


Oxygonum





Persicaria




Bistorta



Aconogonon + Koenigia






Fagopyrum




Pteroxygonum





Calligonum



Pteropyrum






Oxyria




Rumex



Rheum






Knorringia





Reynoutria




Fallopia



Muehlenbeckia






Duma




Atraphaxis



Polygonum












Wykaz gatunków[4]
  • Fallopia aubertii (L.Henry) Holubrdestówka Auberta
  • Fallopia baldschuanica (Regel) Holubrdestówka bucharska
  • Fallopia convolvulus (L.) Á.Löverdestówka powojowata
  • Fallopia cristata (Engelm. & A.Gray) Holub
  • Fallopia cynanchoides (Hemsl.) Haraldson
  • Fallopia dentatoalata (F.Schmidt) Holub
  • Fallopia dumetorum (L.) Holubrdestówka zaroślowa
  • Fallopia filipes (H.Hara) Holub
  • Fallopia × heterocarpa (Beck) Doweld
  • Fallopia koreana B.U.Oh & J.G.Kim
  • Fallopia pterocarpa (Wall. ex Meisn.) Holub
  • Fallopia scandens (L.) Holub
  • Fallopia schischkinii Tzvelev

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2012-10-17]. (ang.).
  4. a b c d Fallopia Adans.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-07-30].
  5. a b Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  6. Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 81, ISBN 978-83-62975-45-7.
  7. a b c d Li Anjen; Chong-wook Park: Fallopia. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2012-10-17]. (ang.).
  8. a b Genus Fallopia Adans.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-07-30].
  9. Schuster, Tanja M., Wilson, Karen L., Kron, Kathleen A.. Phylogenetic relationships of Muehlenbeckia, Fallopia, and Reynoutria (polygonaceae) investigated with chloroplast and nuclear sequence data. „International Journal of Plant Sciences”. 172, 8, s. 1053(14), 2011. (ang.). 
  10. Schuster, Tanja M.; Reveal, James L.; Kron, Kathleen A.. Phylogeny of Polygoneae (Polygonaceae: Polygonoideae). „Taxon”. 60, 6, s. 1653-1666, 2011. (ang.). 
  11. a b c d e Gabriele Galasso, Enrico Banfi, Fabrizio De Mattia, Fabrizio Grassi, Sergio Sgorbati, Massimo Labra. Molecular phylogeny of Polygonum L. s.l. (Polygonoideae, Polygonaceae), focusing on European taxa: preliminary results and systematic considerations based on rbcL plastidial sequence data. „Atti Soc. it. Sci. nat. Museo civ. Stor. nat. Milano”. 150 (I), s. 113-148, 2009. (ang.). 
  12. a b c d Craig C. Freeman, Harold R. Hinds: Fallopia. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2012-10-17]. (ang.).
  13. Tanja M. Schuster, James L. Reveal, Michael J. Bayly, Kathleen A. Kron. An updated molecular phylogeny of Polygonoideae (Polygonaceae): Relationships of Oxygonum, Pteroxygonum, and Rumex, and a new circumscription of Koenigia. „Taxon”. 64, 6, s. 1188-1208, 2015. DOI: 10.12705/646.5. 

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Korina 2018-09-22 Fallopia baldschuanica 4.jpg
(c) Katrin Schneider, korina.info – CC-BY-SA-4.0
Schlingknöterich (Fallopia baldschuanica)
20120828Staden Saarbruecken9.jpg
Autor: AnRo0002, Licencja: CC0
Hecken-Windenknöterich (Fallopia dumetorum) am Staden in Saarbrücken