Rdestówka powojowata

Rdestówka powojowata
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

rdestowate

Rodzaj

rdestówka

Gatunek

rdestówka powojowata

Nazwa systematyczna
Fallopia convolvulus (L.) Á. Löve
Taxon 19: 300. 1970
Synonimy
  • Bilderdykia convolvulus (L.) Dumort.
  • Fagopyrum convolvulus (L.) H.Gross
  • Polygonum convolvulus L.

Rdestówka powojowata, rdest powojowaty[3] (Fallopia convolvulus (L.) Á. Löve) – gatunek rośliny z rodziny rdestowatych. Występuje w Europie, Azji i północnej Afryce[4]. We florze Polski jest archeofitem, pospolicie występującym na całym obszarze[5]. Znana też jako rdest powojowy[6][7].

Morfologia

Łodyga
O wijącym się kanciastym żebrowaniu, szorstka w dotyku, długości ok. 1 m.
Liście
Pojedyncze, skrętoległe, całobrzegie, większe na początku pędu, pod koniec coraz węższe, zwłaszcza że mają tendencję do podwijania się na brzegach, osadzone na stosunkowo krótkich ogonkach. Dojrzałe liście są jajowatotrójkątne u nasady sercowatostrzałkowate.
Kwiaty
Niepozorne, zielone zebrane w luźne grona, wyrastające w pachwinach liści. Okwiat pięciokrotny, białozielony, gęsto ogruczolony[8]. Pręcików 8, słupek 1 o trzech znamionach. Poszczególne kwiatki siedzą na krótkich szypułkach z kolankiem.
Owoc
Matowy, niewielkich rozmiarów trójkanciasty orzech łatwo odpadający.
Korzeń
Palowy.
Gatunki podobne
Niekwitnące okazy rdestówki bywają mylone z powojem polnym, jednak po kwiatach łatwo je rozróżnić.

Biologia i ekologia

Siewka.

Roślina jednoroczna. Kwitnie od czerwca do października, jest samopylna[9]. Rośnie na siedliskach ruderalnych, polach uprawnych i w zaroślach. Najłatwiej dostrzegalna jest w uprawach rolnych. Lubi miejsca słoneczne z żyzną glebą. Dokuczliwy, szybko rosnący i głęboko zakorzeniający się chwast polny[10][11]. Potrafi wykiełkować nawet z głębokości ok. 12 cm. Liścienie ma długie (do 20 mm), wąskie z lekko zaokrąglonym wierzchołkiem, nagie, górna strona blaszki zwykle zielona a dolna czerwonawa[10]. Jego pędy płożą się po ziemi lub pną owijając się wokół łodyg innych roślin. Wyrządza z tego względu duże szkody w uprawach lnu zanieczyszczając surowiec. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Stellarietea mediae[12].

Jest rośliną trującą – zawiera m.in. rutynę i saponiny.

Zastosowanie

  • Dawniej używana była do farbowania tkanin.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
  3. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  4. Fallopia convolvulus (ang.). W: Germplasm Resources Information Network – (GRIN) [on-line]. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2008-08-04].
  5. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński, Bogumił Pawłowski: Rośliny polskie. Opisy i klucze do oznaczania wszystkich gatunków roślin naczyniowych rosnących w Polsce bądź dziko, bądź też zdziczałych lub częściej hodowanych.. Wyd. piąte. T. I. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986, s. 96. ISBN 83-01-05287-2.
  7. Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Wyd. czwarte. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 295. ISBN 83-01-00129-1.
  8. Bertram Münker: Kwiaty polne i leśne. Jadwiga Kozłowska (tłum.). Warszawa: Bertelsmann Publishing, 1998, s. 114, seria: Leksykon przyrodniczy. ISBN 83-7129-756-4. (pol.)
  9. Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
  10. a b Jerzy Lisek: Sadowniczy Atlas Chwastów. Skierniewice: Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa im. Szczepana Pieniążka, 1997, s. 129. ISBN 83-86772-80-8.
  11. Włodzimierz Tymrakiewicz: Atlas chwastów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1976, s. 58.
  12. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia

  • Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.

Media użyte na tej stronie

Zwaluwtong bloeiwijze (Fallopia convolvulus inflorescens).jpg
Autor: Rasbak, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Fallopia convolvulus inflorescense
Polygonum convolvulus (7901127308).jpg
Autor: Matt Lavin from Bozeman, Montana, USA, Licencja: CC BY-SA 2.0
A supposedly invasive exotic that is not very common in disturbed settings and rare in dry-site settings dominated by native plants
Fallopia convolvulus sl23.jpg
Autor: Stefan.lefnaer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Flower opened

Taxonym: Fallopia convolvulus ss Fischer et al. EfÖLS 2008 ISBN 978-3-85474-187-9
Location: near Oberrohrbach, district Korneuburg, Lower Austria - ca. 200 m a.s.l.

Habitat: fence
Fallopia convolvulus sl26.jpg
Autor: Stefan.lefnaer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Fruits

Taxonym: Fallopia convolvulus ss Fischer et al. EfÖLS 2008 ISBN 978-3-85474-187-9
Location: near Oberrohrbach, district Korneuburg, Lower Austria - ca. 200 m a.s.l.

Habitat: fence
Fallopia convolvulus sl24.jpg
Autor: Stefan.lefnaer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Infructescence

Taxonym: Fallopia convolvulus ss Fischer et al. EfÖLS 2008 ISBN 978-3-85474-187-9
Location: near Oberrohrbach, district Korneuburg, Lower Austria - ca. 200 m a.s.l.

Habitat: fence
Fallopia convolvulus 2018-04-24 9267.jpg
Autor: Salicyna, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rdestówka powojowata (Fallopia convolvulus) - siewka, Park Leśny Głębokie.
Fallopia convolvulus1pl.jpg
Fallopia convolvulus