Reńskie Góry Łupkowe

Reńskie Góry Łupkowe
Ilustracja
Reńskie Góry Łupkowe na zdjęciu satelitarnym
Kontynent

Europa

Państwo

 Belgia
 Francja
 Luksemburg
 Niemcy

Najwyższy szczyt

Großer Feldberg
(880,9 m n.p.m.)

Długość

400 km

Powierzchnia

25 812,8 km²
41 300 km²
(łącznie z Ardenami)

Jednostka dominująca

Średniogórze Niemieckie

Sąsiednie pasma

Pogórze Heskie, Góry Hesko-Frankońskie, Las Palatynacki

Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, blisko centrum na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Reńskie Góry Łupkowe”
50°22′N 7°36′E/50,365556 7,606278

Reńskie Góry Łupkowe (niem. Rheinisches Schiefergebirge, franc. Massif schisteux rhénan) – łańcuch górski długości 400 km i szerokości 180 km, zlokalizowany nad środkowym Renem, w zachodniej części Niemiec, a także na terenie Luksemburga, Belgii oraz Francji, stanowiący część Średniogórza Niemieckiego. W regionalizacji fizycznogeograficznej Niemiec Jerzego Kondrackiego ma nr 322.

Geografia

Reńskie Góry Łupkowe dzielą się na kilka wyraźnych części. Rzeka Ren rozdziela całość masywu na część zachodnią (lewobrzeżną) i wschodnią (prawobrzeżną). Część niemiecka zajmuje 25 812,8 km²[1], a - dzielone pomiędzy Belgię, Luksemburg i Francję - Ardeny około 15 500 km², co łącznie daje obszar o łącznej powierzchni 41 300 km².

Prawobrzeże gór znajduje się całkowicie na obszarze Niemiec, w trzech krajach związkowych: Nadrenia-Palatynat, Hesja i Nadrenia Północna-Westfalia. Wyróżnia się trzy główne mezoregiony: Taunus, Westerwald i Pogórze Süder. Taunus, z najwyższym szczytem całego masywu Großer Feldberg o wysokości 880,9 m n.p.m. Od Westerwaldu oddziela go dolina rzeki Lahn i Niecka Limburska. Północną część prawobrzeża stanowi zaś Pogórze Süder (niem. Süderbergland), której najwyższą częścią są Góry Rothaar ze szczytem Langenberg (843 m n.p.m.), będącym jednocześnie najwyższym wzniesieniem Nadrenii Północnej-Westfalii.

Podział fizycznogeograficzny lewobrzeża jest mniej oczywisty, ze względu na granice polityczne oraz językowe, jako że część masywu znajduje się na terytorium Belgii, Luksemburga i Francji. Na południe od Doliny Mozeli wyróżnia się góry Hunsrück, rozciągające się na terenie dwóch krajów związkowych: Nadrenia-Palatynat oraz Kraj Saary. Na północ od niej rozciąga się masyw, którego wschodnia część jest określana przez ludność niemieckojęzyczną jako Eifel, a zachodnia - przez ludność francuskojęzyczną - jako Ardeny (franc. Ardenne), a przez mieszkańców Luksemburga jako Oesling.

Geologia

Mapa geologiczna Reńskich Gór Łupkowych

Góry należą do górotworów ukształtowanych w efekcie orogenezy waryscyjskiej w karbonie, tworzą je głównie skały paleozoiku (zwłaszcza dewonu i dolnego karbonu): łupki, kwarcyty i piaskowce, w tym dominujące w dolnym karbonie szarogłazy, podrzędnie wapienie. Grubość skał dewońskich sięga 10 km, a dolnokarbońskich ponad 1 km. Bardzo liczne są także wulkanity, zarówno wieku dewońskiego (wulkanizm podwodny), jak i kenozoicznego (wulkanizm lądowy). Reńskie Góry Łupkowe wypiętrzone zostały w czasie orogenezy alpejskiej w postaci zrębu o płaskiej, szerokiej powierzchni szczytowej wyniesionej średnio do około 500 m n.p.m.

Turystyka

Reńskie Góry Łupkowe są popularnym celem wycieczek turystycznych. Na ich terenie powołano dwa parki narodowe Eifel i Hunsrück-Hochwald, a przełomowa Dolina Środkowego Renu znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Francuskie Ardeny natomiast chroni Park Regionalny Ardenów. W obrębie gór znajduje się kilka uzdrowisk z wodami mineralnymi, jak Spa, Bad Homburg, Bad Ems, Wiesbaden. Trzy belgijskie klasztory trapistów znane z produkcji piwa znajdują się w Ardenach (Chimay, Orval i Rochefort), natomiast Dolina Mozeli jest znana z produkcji win. Znajdujące się w Górach Rothaar Willingen jest znanym ośrodkiem narciarstwa, gdzie regularnie odbywają się turnieje pucharu świata w skokach narciarskich.

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. Emil Meynen, Josef Schmithüsen: Handbuch der naturräumlichen Gliederung Deutschlands. Bundesanstalt für Landeskunde, Remagen/ Bad Godesberg 1953–1962 (9 Lieferungen in 8 Büchern, aktualisierte Karte 1:1.000.000 mit Haupteinheiten 1960).

Bibliografia

  • S. Orłowski: Przewodnik do ćwiczeń z geologii historycznej, Wyd. Geologiczne, Warszawa 1986

Media użyte na tej stronie

Europe relief laea location map.jpg
Autor: Alexrk2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Physical location map Europe; Lambert azimuthal equal-area projection
U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Ringwall Otzenhausen 11.jpg
Autor: Dirtsc, Licencja: CC BY-SA 4.0
Remnants of celtic fortifications near Otzenhausen
Spa JPG01.jpg
Autor: Jean-Pol GRANDMONT, Licencja: CC BY 2.0
Spa, Belgium, the fountain of the Casino gardens.
RSG-NASA-250 Ausschnitt mit Umriss.jpg
Outline (grey) of Rheinisches Schiefergebirge drawn on satellite image with state boundaries (cyan) for orientation.
Willingen Skijumping 2007-2.JPG
Autor: Jeses, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Skijumping-Wordcup at Mühlenkopschanze ski jumping hill in Willingen Germany.
Bremm und Calmont 0016.jpg
Autor: H.Peierl, Licencja: CC BY 3.0
Bremm und Calmont
Großer Feldberg Hintertaunus.jpg
The Große Feldberg (Great Feldberg, 880m) from the Hintertaunus. View threw Niedgesbachvalley
Burg Vianden 2009.jpg
Autor: Roland Struwe, uploader was Sneecs at de.wikipedia, Licencja: CC BY-SA 3.0 de
Die Burg Vianden
Mittelrhein Burg Katz.jpg
Autor: King (Felix Koenig), Licencja: CC-BY-SA-3.0
View from Patersberg of the castle Burg Katz and part of the Upper Middle Rhine Valley. In the background is the Lorelei.
The Bouillon Castle - Left Side (Belgium).jpg
Autor: Isai Symens, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bouillon Castle (French: Château de Bouillon) is a medieval castle in the town of Bouillon in the province of Luxembourg, Belgium. Although it was mentioned first in 988, there has been a castle on the same site for a much longer time. The castle is situated on a rocky spur of land within a sharp bend of the Semois River. In 1082, Bouillon Castle was inherited by Godfrey of Bouillon, who sold it to Otbert, Bishop of Liège in order to finance the First Crusade. The castle was later fitted for heavy artillery by Vauban, Louis XIV's military architect in the late 17th century.
Herbstlicher Buchenwald im Nationalpark Hunsrück-Hochwald.jpg
Autor: AndibeiWikki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Herbstlicher Buchenwald an der "Luisenruhe" im Nationalpark Hunsrück-Hochwald.
Geologische Strukturen des Rheinischen Schiefergebirges.jpg
Autor: (Jo Weber), Licencja: CC BY-SA 3.0
Geologische Karte des Rheinischen Schiefergebirges mit Benennung der Großstrukturen nach Walter 1992.
Dinant JPG01.jpg
Autor: Jean-Pol GRANDMONT, Licencja: CC BY 2.0
Dinant (Belgium), the Meuse (river), , the city, the collegiate church of Notre-Dame and the Citadel.