Reńskie Góry Łupkowe
 Reńskie Góry Łupkowe na zdjęciu satelitarnym | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Najwyższy szczyt | Großer Feldberg |
| Długość | 400 km |
| Powierzchnia | 25 812,8 km² |
| Jednostka dominująca | |
| Sąsiednie pasma | Pogórze Heskie, Góry Hesko-Frankońskie, Las Palatynacki |
Położenie na mapie Europy  | |
| 50°22′N 7°36′E/50,365556 7,606278 | |
Reńskie Góry Łupkowe (niem. Rheinisches Schiefergebirge, franc. Massif schisteux rhénan) – łańcuch górski długości 400 km i szerokości 180 km, zlokalizowany nad środkowym Renem, w zachodniej części Niemiec, a także na terenie Luksemburga, Belgii oraz Francji, stanowiący część Średniogórza Niemieckiego. W regionalizacji fizycznogeograficznej Niemiec Jerzego Kondrackiego ma nr 322.
Geografia
Reńskie Góry Łupkowe dzielą się na kilka wyraźnych części. Rzeka Ren rozdziela całość masywu na część zachodnią (lewobrzeżną) i wschodnią (prawobrzeżną). Część niemiecka zajmuje 25 812,8 km²[1], a - dzielone pomiędzy Belgię, Luksemburg i Francję - Ardeny około 15 500 km², co łącznie daje obszar o łącznej powierzchni 41 300 km².
Prawobrzeże gór znajduje się całkowicie na obszarze Niemiec, w trzech krajach związkowych: Nadrenia-Palatynat, Hesja i Nadrenia Północna-Westfalia. Wyróżnia się trzy główne mezoregiony: Taunus, Westerwald i Pogórze Süder. Taunus, z najwyższym szczytem całego masywu Großer Feldberg o wysokości 880,9 m n.p.m. Od Westerwaldu oddziela go dolina rzeki Lahn i Niecka Limburska. Północną część prawobrzeża stanowi zaś Pogórze Süder (niem. Süderbergland), której najwyższą częścią są Góry Rothaar ze szczytem Langenberg (843 m n.p.m.), będącym jednocześnie najwyższym wzniesieniem Nadrenii Północnej-Westfalii.
Podział fizycznogeograficzny lewobrzeża jest mniej oczywisty, ze względu na granice polityczne oraz językowe, jako że część masywu znajduje się na terytorium Belgii, Luksemburga i Francji. Na południe od Doliny Mozeli wyróżnia się góry Hunsrück, rozciągające się na terenie dwóch krajów związkowych: Nadrenia-Palatynat oraz Kraj Saary. Na północ od niej rozciąga się masyw, którego wschodnia część jest określana przez ludność niemieckojęzyczną jako Eifel, a zachodnia - przez ludność francuskojęzyczną - jako Ardeny (franc. Ardenne), a przez mieszkańców Luksemburga jako Oesling.
Geologia
Góry należą do górotworów ukształtowanych w efekcie orogenezy waryscyjskiej w karbonie, tworzą je głównie skały paleozoiku (zwłaszcza dewonu i dolnego karbonu): łupki, kwarcyty i piaskowce, w tym dominujące w dolnym karbonie szarogłazy, podrzędnie wapienie. Grubość skał dewońskich sięga 10 km, a dolnokarbońskich ponad 1 km. Bardzo liczne są także wulkanity, zarówno wieku dewońskiego (wulkanizm podwodny), jak i kenozoicznego (wulkanizm lądowy). Reńskie Góry Łupkowe wypiętrzone zostały w czasie orogenezy alpejskiej w postaci zrębu o płaskiej, szerokiej powierzchni szczytowej wyniesionej średnio do około 500 m n.p.m.
Turystyka
Reńskie Góry Łupkowe są popularnym celem wycieczek turystycznych. Na ich terenie powołano dwa parki narodowe Eifel i Hunsrück-Hochwald, a przełomowa Dolina Środkowego Renu znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Francuskie Ardeny natomiast chroni Park Regionalny Ardenów. W obrębie gór znajduje się kilka uzdrowisk z wodami mineralnymi, jak Spa, Bad Homburg, Bad Ems, Wiesbaden. Trzy belgijskie klasztory trapistów znane z produkcji piwa znajdują się w Ardenach (Chimay, Orval i Rochefort), natomiast Dolina Mozeli jest znana z produkcji win. Znajdujące się w Górach Rothaar Willingen jest znanym ośrodkiem narciarstwa, gdzie regularnie odbywają się turnieje pucharu świata w skokach narciarskich.
Galeria
Zamek Bouillon w Belgii
Zamek Vianden w Luksemburgu
Dolina Mozeli k. Calmont
Zamek Katz i Loreley
Celtycki wał obronny na terenie Parku Narodowego Hunsrück-Hochwald
Buczyna Luisenruhe w górach Hunsrück
Großer Feldberg, najwyższy szczyt Reńskich Gór Łupkowych
Skocznia narciarska w Willingen
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Emil Meynen, Josef Schmithüsen: Handbuch der naturräumlichen Gliederung Deutschlands. Bundesanstalt für Landeskunde, Remagen/ Bad Godesberg 1953–1962 (9 Lieferungen in 8 Büchern, aktualisierte Karte 1:1.000.000 mit Haupteinheiten 1960).
Bibliografia
- S. Orłowski: Przewodnik do ćwiczeń z geologii historycznej, Wyd. Geologiczne, Warszawa 1986
Media użyte na tej stronie
.svg)
.svg)
Black up-pointing triangle ▲, U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Autor: Dirtsc, Licencja: CC BY-SA 4.0
Remnants of celtic fortifications near Otzenhausen
Autor: Jean-Pol GRANDMONT, Licencja: CC BY 2.0
Spa, Belgium, the fountain of the Casino gardens.
Outline (grey) of Rheinisches Schiefergebirge drawn on satellite image with state boundaries (cyan) for orientation.
Autor: Jeses, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Skijumping-Wordcup at Mühlenkopschanze ski jumping hill in Willingen Germany.
The Große Feldberg (Great Feldberg, 880m) from the Hintertaunus. View threw Niedgesbachvalley
Autor: Roland Struwe, uploader was Sneecs at de.wikipedia, Licencja: CC BY-SA 3.0 de
Die Burg Vianden
Autor: Alexrk2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Physical location map Europe; Lambert azimuthal equal-area projection
Autor: King (Felix Koenig), Licencja: CC-BY-SA-3.0
View from Patersberg of the castle Burg Katz and part of the Upper Middle Rhine Valley. In the background is the Lorelei.
.jpg)
Autor: Isai Symens, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bouillon Castle (French: Château de Bouillon) is a medieval castle in the town of Bouillon in the province of Luxembourg, Belgium. Although it was mentioned first in 988, there has been a castle on the same site for a much longer time. The castle is situated on a rocky spur of land within a sharp bend of the Semois River. In 1082, Bouillon Castle was inherited by Godfrey of Bouillon, who sold it to Otbert, Bishop of Liège in order to finance the First Crusade. The castle was later fitted for heavy artillery by Vauban, Louis XIV's military architect in the late 17th century.
Autor: AndibeiWikki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Herbstlicher Buchenwald an der "Luisenruhe" im Nationalpark Hunsrück-Hochwald.
Autor: Wolkenkratzer, Licencja: CC BY-SA 3.0
Rhein bei Bad Honnef und Rolandswerth, Siebengebirge, Luftaufnahme aus Süden; vorne: südlicher Beginn des Godesberger Rheintaltrichters, rechts: Honnefer Talweitung
Autor: (Jo Weber), Licencja: CC BY-SA 3.0
Geologische Karte des Rheinischen Schiefergebirges mit Benennung der Großstrukturen nach Walter 1992.
Autor: Jean-Pol GRANDMONT, Licencja: CC BY 2.0
Dinant (Belgium), the Meuse (river), , the city, the collegiate church of Notre-Dame and the Citadel.