Socjalizm realny
Socjalizm realny – termin wprowadzony przez oficjalną propagandę ZSRR w latach 70. XX wieku, określający ustroje polityczne ukształtowane w krajach bloku wschodniego (rządzonych przez partie komunistyczne, kraje tzw. „demokracji ludowej”), następnie przejęty przez krytyków systemu realnego socjalizmu[1]. Zastosowany pierwotnie w celu przeciwstawienia się krytyce stosunków panujących w tych krajach, prowadzonej przez opozycję odwołującą się do tradycji socjalistycznych (rewizjonizm, dysydenci w ZSRR) i dowodzącą, że ustrój typu radzieckiego nie jest w stanie zrealizować idei socjalistycznej.
Doktryna realnego socjalizmu charakteryzowała się dominacją partii marksistowsko-leninowskiej we wszystkich sferach życia publicznego, które zawładnęły ustawodawstwem, prawem, a nawet życiem prywatnym obywateli; sprawowały monopol w zakresie ideologii i upaństwowionej gospodarki. Zakazany był obieg publikacji poza cenzurą oraz działalność polityczna i społeczna poza organizacjami ściśle kontrolowanymi przez władze. Cechowały go liczne odstępstwa od deklarowanych teoretycznych idei socjalistycznych.
Krytykę realnego socjalizmu podjęli przedstawiciele eurokomunizmu[2]. W 2008 IPN wydał pracę filozoficzno-historyczną pod red. K. Brzechczyna Obrazy PRL. O konceptualizacji realnego socjalizmu w Polsce. Podejmuje ona interdyscyplinarne badania nad koncepcjami tego pojęcia w oparciu o prace teoretyków różnych orientacji ideowych (lewicowej i prawicowej): Józefa Bocheńskiego, Randalla Collinsa, Leszka Kołakowskiego, Stefana Kurowskiego, Leszka Nowaka[3][4] Jadwigi Staniszkis i Andrzeja Walickiego.
Innym opisem rzeczywistości realnego socjalizmu, na przykładzie dwóch fabryk (w PRL i NRD), jest książka Małgorzaty Mazurek Socjalistyczny zakład pracy. Porównanie fabrycznej codzienności w PRL i NRD u progu lat 60[5].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ wpis w encyklopedii Interia [dostęp 25 maja 2009].
- ↑ Nauka o polityce, pod. red. Artura Bodnara, Warszawa 1984, s. 287–289, ISBN 83-01-05808-0.
- ↑ Krzysztof Brzechczyn: O dwóch prognozach upadku realnego socjalizmu. Randall Collins versus Leszek Nowak.
- ↑ Obrazy PRL: o konceptualizacji realnego socjalizmu w Polsce, wyd. IPN, ISBN 83-925139-0-8.
- ↑ recenzja A. Leszczyńskiego w Gazecie Wyborczej [dostęp 27 maja 2009].
| Nurty |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Państwa rządzone przez partie komunistyczne |
| ||||
| Teoretycy i działacze |
| ||||
| Tematy powiązane |
Media użyte na tej stronie
.svg)
.svg)
Flag of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia (1946-1992).
The design (blazon) is defined in Article 4 of the Constitution for the Republic of Yugoslavia (1946). [1]
Flag of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia (1946-1992).
The design (blazon) is defined in Article 4 of the Constitution for the Republic of Yugoslavia (1946). [1]
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
.svg)
Autor: Scroch, Licencja: CC BY-SA 4.0
National Flag of the People's Republic of Bulgaria (1948-1967). Tha flag has got the coat-of-arms from 1948
A red star. 1922-1943. Used as a symbol of communism in some occasions. The symbol can also represent socialism. Also seen on Soviet aircraft.
.svg)
.svg)
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Flag of Ethiopia, used from 1987 to 1991
.svg)
Autor: Oryginalnym przesyłającym był NuclearVacuum z projektu Wikimedia Commons
modified by User:Tcfc2349, Licencja: CC BY-SA 4.0
Varient flag of the People's Republic of Mongolia at 1924-1930. There seems to be a dispute whether this flag was actually in use. The Mongolian government gives a different sequence of flags for the period in a recent exhibition.
The flag of People's Republic of Kampuchea, in use from January 1979 to 1989.
.svg)
.svg)
Flag of Romania (28 March 1948 - 24 September 1952)
_(construction).png)
Construction sheet of the Flag of Romania as depicted in Decree nr. 972 from 5 November 1968.
- l = 2/3 × L
- C = 1/3 × L
- S = 2/5 × l
Flag of Laos
Autor: Scroch, Licencja: CC BY-SA 4.0
National Flag of the People's Republic of Bulgaria (1948-1967). Tha flag has got the coat-of-arms from 1948
.svg)
Flag of Afghanistan from 1978 to 1980. Includes emblem Emblem of Afghanistan (1978-1980).svg with the name of the "Khalq" faction of the People's Democratic Party of Afghanistan as its central element.
.svg){kind=link}