Rebelia modlitewników

Obelisk upamiętniający rebelię

Rebelia modlitewników (ang. The Prayer Book Rebellion) – rewolta ludowa w Kornwalii w r. 1549, będąca protestem ludności kornijskojęzycznej przeciwko wprowadzeniu modlitewników w języku angielskim i wiążącej się z tym protestantyzacji katolickich Celtów - Kornwalczyków.

Przyczyny

Na fali reformacji, w roku 1549 w okresie panowania króla Edwarda VI^[1] parlament brytyjski wydał ustawę, tzw. Act of uniformity, którego intencją było zastąpienie języka łacińskiego angielskim w obrzędach religijnych – prawodawcy wyszli z założenia, że na terenie Anglii język angielski jest powszechnie znany. Ustawa nie zabraniała wprost używania łaciny – jednak miała w założeniu umocnić pozycję angielszczyzny. Kornwalia nie była jednak przygotowana na taką zmianę, jako region była w zasadzie jednojęzyczna. Narzucenie nowego języka zostało odebrane jednoznacznie negatywnie.

Przebieg

W tym samym roku, w odpowiedzi na akt prawny, nakazujący używanie wyłącznie angielskojęzycznego modlitewnika Book of common prayers wybuchła rewolta zwana jako rebelia modlitewników – około 4000 ludzi protestowało przeciw wprowadzeniu modlitewników w języku angielskim na terenie obecnych hrabstw Kornwalia i Devon^[2]. Walki miały charakter uliczny; wiele szlachty schroniło się w starych zamkach. Rebelianci posługiwali się hasłem Kill all gentlemen. Protest był wymierzony również w warstwy wyżej wykształcone.

Skutki

O rozruchach został powiadomiony Londyn. Królewskie siły pokonały Plymouth, prokatolicki Exeter został pokonany przez oblężenie. Stoczono kilka bitew i potyczek. Przywódców rebelii stracono, a ludność poddano licznym represjom. Straty w ludności kornijskiej w wyniku rewolty szacuje się na 20 procent; 4000 osób zginęło a dalszych 1000 powieszono po ustaniu rebelii^[3]. W konsekwencji rebelia skończyła się całkowitą klęską i zapoczątkowała zanik języka kornijskiego.

Bibliografia

• Barry Cunliffe: The Penguin Illustrated History of Britain and Ireland. Londyn: Penguin Books, 2004. ISBN 0-140-51484-8.
• Cyril Noall: The story of St Ives. Redruth: Tom Mark, 2004. ISBN 0-85025-393-4.

Przypisy