Receptor NMDA

Budowa receptora NMDA

Receptor NMDA, receptor N-metylo-D-asparaginowy – receptor dla glutaminianu selektywnie aktywowany przez kwas N-metylo-D-asparaginowy (NMDA). Jest to receptor jonotropowy, który przewodzi kationy wapnia (Ca2+) i niewiele kationów sodu (Na+) do wnętrza oraz kationy potasu (K+) na zewnątrz. Do aktywacji oprócz glutaminianu wymaga przyłączenia glicyny (lub seryny) oraz depolaryzacji (która odłącza jony Mg2+ i Zn2+)[1].

Dodatkowym warunkiem aktywacji receptora NMDA jest depolaryzacja komórki, jako że przy potencjale spoczynkowym jest on blokowany przez jon magnezu (Mg2+)[1].

Antagonisty receptora NMDA

Antagonisty[a] receptora NMDA, przede wszystkim ketamina, są używane w medycynie i weterynarii w celu wywołania anestezji. Niektóre spośród tych substancji, jako dysocjanty, są też używane rekreacyjnie (między innymi ketamina, fencyklidyna, dekstrometorfan). Inne (na przykład memantyna) są stosowane w leczeniu zaburzeń funkcji poznawczych u osób chorych na chorobę Alzheimera.

Zobacz też

  • receptor GABA
  • receptor jonotropowy
  • autoimmunologiczne zapalenie mózgu z obecnością przeciwciał przeciwko receptorom NMDA

Uwagi

  1. ↑ Taka jest poprawna forma (nie: antagoniści), gdyż termin antagonista jest tu rzeczownikiem nieosobowym rodzaju męskiego, w liczbie mnogiej przyjmującym rodzaj męskorzeczowy[2][3][4].

Przypisy

  1. ↑ a b Dee Unglaub Silverthorn, Fizjologia człowieka – zntegrowane podejście, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, s. 182, 191, ISBN 978-83-200-5536-8, OCLC 1042540878 [dostęp 2022-10-11].
  2. ↑ Jan Miodek, Antagoniści, antagonisty, a może antagony, „Wiedza i Życie”, listopad 1996 [zarchiwizowane z adresu 2018-07-11].
  3. ↑ antagonisty i agonisty. [w:] Poradnia językowa [on-line]. PWN, 2011-01-20. [dostęp 2017-05-13].
  4. ↑ Z. Saloni, M. Woliński, R. Wołosz, W. Gruszczyński, D. Skowrońska: antagonista mięsień lub ząb. [w:] Słownik gramatyczny języka polskiego [on-line]. [dostęp 2017-05-13].

Media użyte na tej stronie

NMDA receptor.jpg
Autor: Blanca Piedrafita, Licencja: CC BY-SA 2.5
Figure of the NMDA receptor present the nervous system.

Legend:
1. Cell membrane
2. Channel blocked by Mg2+ at the block site (3)
3. Block site by Mg2+
4. Hallucinogen compounds binding site
5. Binding site for Zn2+
6. Binding site for agonists(glutamate) and/or antagonist ligands(APV)
7. Glycosilation sites
8. Proton biding sites
9. Glycine binding sites
10. Polyamines binding site
11. Extracellular space
12. Intracellular space

13. Subunidad del complejo