Red Ball Express

Żandarm kierujący konwojem w okolicach Alençon we Francji

Konwój Red Ball Express we Francji

Red Ball Express – jedna z największych operacji logistycznych w czasie II wojny światowej, system konwojów drogowych dostarczających zaopatrzenie walczącym wojskom alianckim. Nazwa Red Ball (czerwona kula) została zapożyczona ze słownika amerykańskiej kolei, gdzie oznaczono nią przesyłki priorytetowe.

Historia

Po lądowaniu wojsk alianckich w Normandii 6 czerwca 1944 (D-Day) rozpoczęła się ofensywa przeciwko siłom nazistowskich Niemiec, której celem było ostateczne zwycięstwo nad hitlerowską III Rzeszą. W czasie przygotowywania operacji lądowania w Normandii lotnictwo aliantów przeprowadziło serie nalotów na linie kolejowe oraz kolejowe węzły przeładunkowe na terenie całej Francji. Naloty miały na celu zniszczenie zaplecza transportowego, którym Niemcy mogliby w sprawny sposób przemieszczać swoje wojska w celu odparcia posuwającej się ofensywy aliantów.

Jednakże z drugiej strony po wylądowaniu we Francji wojska inwazyjnie także nie mogły korzystać ze zniszczonych w fazie poprzedzającej lądowanie linii kolejowych, a szybko posuwające się w głąb lądu dywizje, wyzwalając Francję spod okupacji hitlerowskiej, potrzebowały coraz większej ilości paliwa, amunicji i żywności. Przy tym z dnia na dzień wydłużały się odległości dla całego taboru logistycznego.

Pozostawała więc tylko jedna możliwość – realizowanie bieżącego zaopatrywania walczącej armii drogami przez Francję. A było co zaopatrywać, gdyż bojowy marsz przez Francję prowadziło w tym czasie już 28 alianckich dywizji. W operacjach ofensywnych każda z dywizji potrzebowała dziennie 700–750 ton materiałów, czyli łącznie była to wielkość 20 tysięcy ton dla walczących wojsk dziennie.

W celu dostarczania niezbędnych materiałów dla walczących dywizji stworzony został most drogowy – operacja o nazwie Red Ball Express, którą nadzorował pułkownik Loren Albert Ayers, zwany przez swoich podwładnych jako „Little Patton” („Mały Patton”). W momencie największej koncentracji transportu w akcji brało udział dziennie prawie 6000 samochodów. 5985 wozów w ciągu doby przewoziło dziennie 12,5 tysiąca ton towarów. Aby zapewnić płynny ruch, wyodrębnione zostały dwie drogi dojazdowe do bazy logistycznej w Chartres z portu Cherbourg (jedyny niezniszczony port na terenie Francji, jaki w tym czasie pozostawał pod kontrolą aliantów). Drogą północną samochody dowoziły towary, południową zaś wracały puste po następne ładunki – drogi były zamknięte dla ruchu cywilnego. Dozwolone było poruszać się grupami po nie mniej niż 5 ciężarówek ze względu na niebezpieczeństwo ataku z powietrza przez Luftwaffe. Z przodu i z tyłu konwój eskortowały jeepy – po jednym. Każdym samochodem jeździło po dwóch kierowców, a mimo to główną dolegliwością kierowców pozostawał brak snu. Brakowało też wystarczającej ilości kierowców dla tak wielkiej ilości ciężarówek – 75% z nich stanowili Afroamerykanie, którzy ze względu na panujący w armii rasizm nie byli wcielani do innych jednostek bojowych.

Operacja trwała przez okres około trzech miesięcy, począwszy od 25 sierpnia do 16 listopada 1944, gdy uruchomione zostały urządzenia portowe w belgijskiej Antwerpii.

Bibliografia

• The Real History of World War II: A New Look at the Past by Alan Axelrod, Sterling Publishing Company, Inc., 2008, ​ISBN 1-4027-4090-5​.