Referenda lokalne dotyczące projektu ustawy o ustroju m.st. Warszawy w 2017 roku

     Projekt ustawy zatwierdzony w referendum

     Projekt ustawy odrzucony w referendum

     Referendum nieważne ze względu na niską frekwencję

     Referendum wstrzymane przez wojewodę

     Referendum wstrzymane przez radę gminy

Referenda lokalne dotyczące projektu ustawy o ustroju m.st. Warszawy w 2017 roku – przeprowadzone i planowane referenda lokalne w gminach, które zgodnie z poselskim projektem ustawy o ustroju m.st. Warszawy[1] miały tworzyć metropolitalną jednostkę samorządu terytorialnego o nazwie „m.st. Warszawa”.

Przyczyny

30 stycznia 2017 grupa posłów na Sejm VIII kadencji należących do Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wniosła projekt ustawy o ustroju m.st. Warszawy[1]. Projekt otrzymał numer druku sejmowego 1259. 1 lutego projekt został skierowany do I czytania na posiedzeniu Sejmu. Zakładał on powołanie metropolitalnej jednostki samorządu terytorialnego o nazwie „miasto stołeczne Warszawa”. Jednostka ta miała obejmować 33 gminy: Błonie, Brwinów, Góra Kalwaria, Grodzisk Mazowiecki, Halinów, Izabelin, Jabłonna, Józefów, Karczew, Kobyłka, Konstancin-Jeziorna, Legionowo, Lesznowola, Łomianki, Marki, Michałowice, Milanówek, Nadarzyn, Nieporęt, Otwock, Ożarów Mazowiecki, Piaseczno, Piastów, Pruszków, Raszyn, Stare Babice, Sulejówek, Warszawa, Wiązowna, Wieliszew, Wołomin, Ząbki i Zielonka. Projekt nie zakładał objęcia przez nową jednostkę metropolitalną gminy miejskiej Podkowa Leśna, choć jednostka ta miała obejmować terytoria wszystkich gmin graniczących z Podkową Leśną.

Zwolennicy projektu ustawy twierdzili, iż pozwoli ona usunąć bariery w rozwoju funkcji metropolitalnych aglomeracji warszawskiej, m.in. poprzez koordynację zarządzania na poziomie metropolitalnym w dziedzinie transportu publicznego i zagospodarowania przestrzennego. Jego przeciwnicy zarzucali mu m.in. wielokrotne różnice pomiędzy liczbami mieszkańców poszczególnych jednomandatowych okręgów wyborczych, w których mieli być wybierani członkowie Rady m.st. Warszawy, pozbawienie mieszkańców gminy Warszawa decydującego wpływu na wybór Prezydenta m.st. Warszawy, który, pomimo bycia wybieranym w bezpośrednich wyborach przez wszystkich mieszkańców metropolii, miał pełnić także rolę burmistrza gminy Warszawa oraz niejasny podział kompetencji pomiędzy gminy i władze metropolii[2]. Prezydent m.st. Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz oraz komentatorzy i politycy opozycyjni wobec rządu Prawa i Sprawiedliwości zarzucili autorom projektu, będącym posłami rządzącej partii, próbę przejęcia władzy w samorządzie warszawskim za pomocą ustawy dzięki rozszerzeniu prawa do wybierania Prezydenta oraz członków Rady m.st. Warszawy na mieszkańców okolicznych gmin, w których Prawo i Sprawiedliwość uzyskało w poprzedzających zgłoszenie projektu wyborach parlamentarnych w 2015 roku i samorządowych w 2014 roku znacznie lepsze wyniki niż na obszarze Warszawy[3].

28 kwietnia 2017 będący przedmiotem sporu poselski projekt ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy został wycofany z Sejmu przed planowanym I czytaniem[4].

Referenda

Referenda lokalne zarządzono w 21 gminach, z czego w 6 gminach referendum odbyło się, w 14 gminach referendum zostało wstrzymane przez radę gminy po wycofaniu projektu ustawy z Sejmu, a w 1 gminie referendum zostało wstrzymane rozstrzygnięciem nadzorczym Wojewody Mazowieckiego i nie zostało zarządzone ponownie. Spośród 6 przeprowadzonych referendów cztery referenda były ważne, a ich uczestnicy odrzucili projekt ustawy, zaś dwa referenda były nieważne ze względu na zbyt niską frekwencję.

GminaData zarządzeniaTyp referendumData głosowaniaWynik referendum
Warszawa6 lutego 2017[5]referendum gminne26 marca 2017[a]wstrzymane rozstrzygnięciem nadzorczym wojewody[6]
Legionowo8 lutego 2017[7]referendum gminne26 marca 2017X mark.svg Nie – 94,27%; ważne[8]
Podkowa Leśna7 lutego 2017[9]referendum gminne2 kwietnia 2017[a]wstrzymane rozstrzygnięciem nadzorczym wojewody[10]
Nieporęt31 marca 2017[11]referendum gminne14 maja 2017X mark.svg Nie – 96,09%; ważne[12]
Konstancin-Jeziorna10 kwietnia 2017[13]referendum gminne28 maja 2017X mark.svg Nie – 96,94%; nieważne[14]
Błonie10 kwietnia 2017[15]referendum gminne4 czerwca 2017[b]wstrzymane uchwałą rady miejskiej[16]
Michałowice12 kwietnia 2017[17]referendum gminne4 czerwca 2017[b]wstrzymane uchwałą rady gminy[18]
Wieliszew12 kwietnia 2017[19]referendum gminne4 czerwca 2017X mark.svg Nie – 95,04%; nieważne[20]
Stare Babice13 kwietnia 2017[21]referendum gminne4 czerwca 2017[b]wstrzymane uchwałą rady gminy[22]
Ożarów Mazowiecki13 kwietnia 2017[23]referendum gminne4 czerwca 2017X mark.svg Nie – 95,58%; ważne[24]
Izabelin19 kwietnia 2017[25]referendum gminne4 czerwca 2017[b]wstrzymane uchwałą rady gminy[26]
Józefów19 kwietnia 2017[27]referendum gminne z inicjatywy mieszkańców4 czerwca 2017[b]wstrzymane uchwałą rady miasta[28]
Piaseczno19 kwietnia 2017[29]referendum gminne4 czerwca 2017[b]wstrzymane uchwałą rady miejskiej[30]
Milanówek20 kwietnia 2017[31]referendum gminne4 czerwca 2017[b]wstrzymane uchwałą rady miasta[32]
Podkowa Leśna (ponownie)20 kwietnia 2017[33]referendum gminne z inicjatywy mieszkańców4 czerwca 2017Sprawa 1: Yes check.svg Tak – 98,28%; Sprawa 2: Yes check.svg Tak – 95,69%; ważne[34]
Brwinów24 kwietnia 2017[35]referendum gminne4 czerwca 2017[b]wstrzymane uchwałą rady miejskiej[36]
Wiązowna24 kwietnia 2017[37]referendum gminne4 czerwca 2017[b]wstrzymane uchwałą rady gminy[38]
Grodzisk Mazowiecki26 kwietnia 2017[39]referendum gminne4 czerwca 2017[b]wstrzymane uchwałą rady miejskiej[40]
Karczew27 kwietnia 2017[41]referendum gminne4 czerwca 2017[b]wstrzymane uchwałą rady miejskiej[42]
Pruszków27 kwietnia 2017[43]referendum gminne4 czerwca 2017[b]wstrzymane uchwałą rady miejskiej[44]
Piastów24 kwietnia 2017[45]referendum gminne11 czerwca 2017[b]wstrzymane uchwałą rady miejskiej[46]
Lesznowola26 kwietnia 2017[47]referendum gminne11 czerwca 2017[b]wstrzymane uchwałą rady gminy[48]

Przebieg i wyniki referendów

Warszawa

6 lutego 2017 Rada Miasta Stołecznego Warszawy przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 26 marca 2017[5]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za zmianą granic Miasta Stołecznego Warszawy poprzez dołączenie kilkudziesięciu sąsiednich gmin?

Uchwała została unieważniona rozstrzygnięciem nadzorczym Wojewody Mazowieckiego wydanym 9 marca 2017, a przeprowadzenie referendum zostało wstrzymane[6]. 14 marca Rada Miasta Stołecznego Warszawy przyjęła uchwałę o wniesieniu skargi do sądu administracyjnego na rozstrzygnięcie nadzorcze[49]. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 25 maja oddalił skargę[50].

Legionowo

8 lutego 2017 Rada Miasta Legionowo przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 26 marca 2017[7]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Miejską Legionowo?

Głosowanie odbyło się 26 marca 2017, a jego wyniki zostały ustalone 27 marca[8]. Frekwencja przekroczyła wymagany ustawowo próg, a referendum zostało uznane za ważne.

OdpowiedźGłosów
Liczba%
Tak1 0815,73
X mark.svg Nie17 79394,27
Głosy ważne18 87499,03
Głosy nieważne1850,97
Razem19 059100,00
Liczba uprawnionych40 786
Frekwencja46,73
Frekwencja wymagana30,00
Źródło: Miejska Komisja do spraw Referendum w Legionowie

Podkowa Leśna

7 lutego 2017 Rada Miasta Podkowa Leśna przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 2 kwietnia 2017[9]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za dołączeniem Miasta Podkowa Leśna do Miasta Stołecznego Warszawy?

Uchwała została unieważniona rozstrzygnięciem nadzorczym Wojewody Mazowieckiego wydanym 9 marca 2017, a przeprowadzenie referendum zostało wstrzymane[10]. 30 marca Rada Miasta Podkowa Leśna przyjęła uchwałę o wniesieniu skargi do sądu administracyjnego na rozstrzygnięcie nadzorcze[51].

20 kwietnia 2017 Rada Miasta Podkowa Leśna przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego z inicjatywy mieszkańców 4 czerwca 2017[33]. Ustalono następującą treść pytań referendalnych:

1. Czy jesteś za utrzymaniem samodzielności Podkowy Leśnej jako odrębnej jednostki samorządu terytorialnego z dotychczasowymi kompetencjami samorządowymi?
2. Czy jesteś za tym, aby Podkowa Leśna na zasadzie dobrowolności zacieśniała w interesie mieszkańców współpracę z samorządami Warszawy i otaczających ją gmin?

Głosowanie odbyło się 4 czerwca 2017, a jego wyniki zostały ustalone 5 czerwca[34]. Frekwencja przekroczyła wymagany ustawowo próg, a referendum zostało uznane za ważne.

OdpowiedźSprawa 1Sprawa 2
GłosówGłosów
Liczba%Liczba%
Yes check.svg Tak1 31298,281 26495,69
Nie231,72574,31
Głosy ważne1 33598,601 32197,56
Głosy nieważne191,40332,44
Razem1 354100,001 354100,00
Liczba uprawnionych3 206
Frekwencja42,30
Frekwencja wymagana30,00
Źródło: Miejska Komisja do spraw Referendum w Podkowie Leśnej

Nieporęt

31 marca 2017 Rada Gminy Nieporęt przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 14 maja 2017[11]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Nieporęt?

Głosowanie odbyło się 14 maja 2017, a jego wyniki zostały ustalone tego samego dnia[12]. Frekwencja przekroczyła wymagany ustawowo próg, a referendum zostało uznane za ważne.

OdpowiedźGłosów
Liczba%
Tak1703,91
X mark.svg Nie4 17396,09
Głosy ważne4 34398,68
Głosy nieważne581,32
Razem4 401100,00
Liczba uprawnionych11 142
Frekwencja39,50
Frekwencja wymagana30,00
Źródło: Gminna Komisja do spraw Referendum w Nieporęcie

Konstancin-Jeziorna

10 kwietnia 2017 Rada Miejska Konstancin-Jeziorna przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 28 maja 2017[13]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Konstancin-Jeziorna?

Głosowanie odbyło się 28 maja 2017, a jego wyniki zostały ustalone tego samego dnia[14]. Frekwencja nie przekroczyła wymaganego ustawowo progu, a referendum zostało uznane za nieważne.

OdpowiedźGłosów
Liczba%
Tak1723,06
X mark.svg Nie5 44796,94
Głosy ważne5 61999,10
Głosy nieważne510,90
Razem5 670100,00
Liczba uprawnionych19 332
Frekwencja29,33
Frekwencja wymagana30,00
Źródło: Gminna Komisja do spraw Referendum w Konstancinie-Jeziornie

Błonie

10 kwietnia 2017 Rada Miejska w Błoniu przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 4 czerwca 2017[15]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Błonie?

8 maja 2017, po wycofaniu z Sejmu projektu ustawy, Rada Miejska w Błoniu przyjęła uchwałę uchylającą uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego[16].

Michałowice

12 kwietnia 2017 Rada Gminy Michałowice przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 4 czerwca 2017[17]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Michałowice?

9 maja 2017, po wycofaniu z Sejmu projektu ustawy, Rada Gminy Michałowice przyjęła uchwałę uchylającą uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego[18].

Wieliszew

12 kwietnia 2017 Rada Gminy Wieliszew przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 4 czerwca 2017[19]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Wieliszew?

Głosowanie odbyło się 4 czerwca 2017, a jego wyniki zostały ustalone tego samego dnia[20]. Frekwencja nie przekroczyła wymaganego ustawowo progu, a referendum zostało uznane za nieważne.

OdpowiedźGłosów
Liczba%
Tak1274,96
X mark.svg Nie2 43495,04
Głosy ważne2 56198,73
Głosy nieważne331,27
Razem2 594100,00
Liczba uprawnionych10 355
Frekwencja25,05
Frekwencja wymagana30,00
Źródło: Gminna Komisja do spraw Referendum w Wieliszewie

Stare Babice

13 kwietnia 2017 Rada Gminy Stare Babice przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 4 czerwca 2017[21]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Stare Babice?

11 maja 2017, po wycofaniu z Sejmu projektu ustawy, Rada Gminy Stare Babice przyjęła uchwałę odwołującą zarządzone referendum gminne[22].

Ożarów Mazowiecki

13 kwietnia 2017 Rada Miejska w Ożarowie Mazowieckim przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 4 czerwca 2017[23]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Ożarów Mazowiecki?

Głosowanie odbyło się 4 czerwca 2017, a jego wyniki zostały ustalone tego samego dnia[24]. Frekwencja przekroczyła wymagany ustawowo próg, a referendum zostało uznane za ważne.

OdpowiedźGłosów
Liczba%
Tak2794,42
X mark.svg Nie6 03995,58
Głosy ważne6 31899,06
Głosy nieważne600,94
Razem6 378100,00
Liczba uprawnionych17 881
Frekwencja35,67
Frekwencja wymagana30,00
Źródło: Miejska Komisja do spraw Referendum w Ożarowie Mazowieckim

Izabelin

19 kwietnia 2017 Rada Gminy Izabelin przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 4 czerwca 2017[25]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Izabelin?

10 maja 2017, po wycofaniu z Sejmu projektu ustawy, Rada Gminy Izabelin przyjęła uchwałę odwołującą zarządzone referendum gminne[26].

Józefów

19 kwietnia 2017 Rada Miasta Józefowa przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego z inicjatywy mieszkańców 4 czerwca 2017[27]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Miejską Józefów?

10 maja 2017, po wycofaniu z Sejmu projektu ustawy, Rada Miasta Józefowa przyjęła uchwałę uchylającą uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego z inicjatywy mieszkańców[28].

Piaseczno

19 kwietnia 2017 Rada Miejska w Piasecznie przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 4 czerwca 2017[29]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Piaseczno?

10 maja 2017, po wycofaniu z Sejmu projektu ustawy, Rada Miejska w Piasecznie przyjęła uchwałę uchylającą uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego[30].

Milanówek

20 kwietnia 2017 Rada Miasta Milanówka przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 4 czerwca 2017[31]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Miasto Milanówek?

8 maja 2017, po wycofaniu z Sejmu projektu ustawy, Rada Miasta Milanówka przyjęła uchwałę uchylającą uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego[32].

Brwinów

24 kwietnia 2017 Rada Miejska w Brwinowie przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 4 czerwca 2017[35]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Brwinów?

10 maja 2017, po wycofaniu z Sejmu projektu ustawy, Rada Miejska w Brwinowie przyjęła uchwałę uchylającą uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego[36].

Wiązowna

24 kwietnia 2017 Rada Gminy Wiązowna przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 4 czerwca 2017[37]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Wiązowna?

12 maja 2017, po wycofaniu z Sejmu projektu ustawy, Rada Gminy Wiązowna przyjęła uchwałę uchylającą uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego[38].

Grodzisk Mazowiecki

26 kwietnia 2017 Rada Miejska w Grodzisku Mazowieckim przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 4 czerwca 2017[39]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Grodzisk Mazowiecki?

8 maja 2017, po wycofaniu z Sejmu projektu ustawy, Rada Miejska w Grodzisku Mazowieckim przyjęła uchwałę uchylającą uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego[40].

Karczew

27 kwietnia 2017 Rada Miejska w Karczewie przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 4 czerwca 2017[41]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Karczew?

10 maja 2017, po wycofaniu z Sejmu projektu ustawy, Rada Miejska w Karczewie przyjęła uchwałę uchylającą uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego[42].

Pruszków

27 kwietnia 2017 Rada Miejska w Pruszkowie przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 4 czerwca 2017[43]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Pruszków?

10 maja 2017, po wycofaniu z Sejmu projektu ustawy, Rada Miejska w Pruszkowie przyjęła uchwałę uchylającą uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego[44].

Piastów

24 kwietnia 2017 Rada Miejska w Piastowie przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 11 czerwca 2017[45]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Miejską Piastów?

23 maja 2017, po wycofaniu z Sejmu projektu ustawy, Rada Miejska w Piastowie przyjęła uchwałę uchylającą uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego[46].

Lesznowola

26 kwietnia 2017 Rada Gminy Lesznowola przyjęła uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego 11 czerwca 2017[47]. Ustalono następującą treść pytania referendalnego:

Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa, jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę Lesznowola?

12 maja 2017, po wycofaniu z Sejmu projektu ustawy, Rada Gminy Lesznowola przyjęła uchwałę uchylającą uchwałę zarządzającą przeprowadzenie referendum gminnego[48].

Pozostałe gminy

Przed wycofaniem projektu ustawy z Sejmu rozważane było też przeprowadzenie referendów lokalnych w gminach Marki i Raszyn, a także ponowne zarządzenie referendum w Warszawie[52].

Uwagi

  1. ↑ a b Głosowanie nie odbyło się w ustalonym terminie ze względu na wstrzymanie wykonania uchwały rozstrzygnięciem nadzorczym Wojewody Mazowieckiego.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Głosowanie nie odbyło się w ustalonym terminie ze względu na wstrzymanie wykonania uchwały w sprawie przeprowadzenia referendum uchwałą przyjętą przez radę gminy.

Przypisy

  1. ↑ a b Druk nr 1259, Poselski projekt ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy, sejm.gov.pl [dostęp 2017-04-05].
  2. ↑ Ustawa metropolitalna: Warszawa po nowemu, rp.pl [dostęp 2017-04-05].
  3. ↑ Gronkiewicz-Waltz o pomyśle PiS: cwaniacka próba przejęcia władzy, tvn24.pl [dostęp 2017-04-05].
  4. ↑ Przebieg procesu legislacyjnego - druk nr 1259, Poselski projekt ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy, sejm.gov.pl [dostęp 2017-04-28].
  5. ↑ a b Uchwała nr XLII/1056/2017 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 6 lutego 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-04-05].
  6. ↑ a b Rozstrzygnięcie nadzorcze nr LEX-I.4131.45.2017 Wojewody Mazowieckiego z dnia 9 marca 2017 r., edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-04-05].
  7. ↑ a b Uchwała nr XXVII/348/2017 Rady Miasta Legionowo z dnia 8 lutego 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-04-05].
  8. ↑ a b Protokół Miejskiej Komisji do spraw Referendum w Legionowie z dnia 27 marca 2017 r., edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-04-05].
  9. ↑ a b Uchwała nr 205/XXXIV/2017 Rady Miasta Podkowa Leśna z dnia 7 lutego 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-04-05].
  10. ↑ a b Rozstrzygnięcie nadzorcze nr LEX-I.4131.46.2017 Wojewody Mazowieckiego z dnia 9 marca 2017 r., edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-04-05].
  11. ↑ a b Uchwała nr XXXIX/25/2017 Rady Gminy Nieporęt z dnia 31 marca 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-04-09].
  12. ↑ a b Protokół Gminnej Komisji do spraw Referendum w Nieporęcie z dnia 14 maja 2017 r., edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-05-15].
  13. ↑ a b Uchwała nr 477/VII/29/2017 Rady Miejskiej Konstancin-Jeziorna z dnia 10 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-04-13].
  14. ↑ a b Ogłoszenie Przewodniczącego Gminnej Komisji do spraw Referendum z dnia 28 maja 2017 r. Ogłoszenie wyników referendum gminnego w sprawie objęcia Gminy Konstancin-Jeziorna przez m.st. Warszawę w związku z zamiarem utworzenia metropolitalnej jednostki samorządu terytorialnego zarządzonego na 28 maja 2017 r., edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-05-31].
  15. ↑ a b Uchwała nr XXXII/263/17 Rady Miejskiej w Błoniu z dnia 10 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, bip.zetorzeszow.pl [dostęp 2017-04-14].
  16. ↑ a b Uchwała nr XXXIV/277/17 Rady Miejskiej w Błoniu z dnia 8 maja 2017 r. w sprawie uchylenia uchwały Nr XXXII/263/17 Rady Miejskiej w Błoniu z dnia 10 kwietnia 2017 r., edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-05-19].
  17. ↑ a b Uchwała nr XXII/262/2017 Rady Gminy Michałowice z dnia 12 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, bip.michalowice.pl [dostęp 2017-04-14].
  18. ↑ a b Uchwała nr XXIV/269/2017 Rady Gminy Michałowice z dnia 9 maja 2017 r. uchylająca uchwałę Nr XXII/262/2017 Rady Gminy Michałowice z dnia 12 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-05-19].
  19. ↑ a b Uchwała nr XXXIV/300/2017 Rady Gminy Wieliszew z dnia 12 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, bip.wieliszew.pl [dostęp 2017-04-14].
  20. ↑ a b Ogłoszenie Gminnej Komisji do spraw Referendum w Wieliszewie z dnia 5 czerwca 2017 r., edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-06-07].
  21. ↑ a b Uchwała nr XXIX/289/17 Rady Gminy Stare Babice z dnia 13 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, bip.babice-stare.waw.pl [dostęp 2017-04-14] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-14].
  22. ↑ a b Uchwała nr XXXI/306/17 Rady Gminy Stare Babice z dnia 11 maja 2017 r. w sprawie odwołania przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-06-06].
  23. ↑ a b Uchwała nr XXXVII/392/17 Rady Miejskiej w Ożarowie Mazowieckim z dnia 13 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, bip.ozarow-mazowiecki.pl [dostęp 2017-04-18].
  24. ↑ a b Protokół Miejskiej Komisji do spraw Referendum w Ożarowie Mazowieckim z dnia 4 czerwca 2017 r. Protokół ustalenia wyniku referendum gminnego sporządzony przez Miejską Komisję do spraw Referendum w Ożarowie Mazowieckim, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-06-09].
  25. ↑ a b Uchwała nr XXIV/197/17 Rady Gminy Izabelin z dnia 19 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, bip.izabelin.pl [dostęp 2017-04-21].
  26. ↑ a b Uchwała nr XXVI/210/17 Rady Gminy Izabelin z dnia 10 maja 2017 r. w sprawie odwołania referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-05-15].
  27. ↑ a b Uchwała nr 280/VII/2017 Rady Miasta Józefowa z dnia 19 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-05-24].
  28. ↑ a b Uchwała nr 287/VII/2017 Rady Miasta Józefowa z dnia 10 maja 2017 r. w sprawie uchylenia uchwały w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-05-24].
  29. ↑ a b Uchwała nr 921/XXXIII/2017 Rady Miejskiej w Piasecznie z dnia 19 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-04-24].
  30. ↑ a b Uchwała nr 952/2N/2017 Rady Miejskiej w Piasecznie z dnia 10 maja 2017 r. w sprawie uchylenia uchwały Rady Miejskiej w Piasecznie nr 921/XXXIII/2017 z dnia 19 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-05-12].
  31. ↑ a b Uchwała nr 275/XXXIII/17 Rady Miasta Milanówka z dnia 20 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-05-31].
  32. ↑ a b Uchwała nr 276/XXXIV/17 Rady Miasta Milanówka z dnia 8 maja 2017 r. w sprawie uchylenia uchwały Nr 275/XXXIII/17 Rady Miasta Milanówka z dnia 20 kwietnia 2017 r. w sprawie: przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-05-31].
  33. ↑ a b Uchwała nr 233/XXXVI/2017 Rady Miasta Podkowa Leśna z dnia 20 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego z inicjatywy mieszkańców w sprawie istotnej dla wspólnoty lokalnej, bip.podkowalesna.pl [dostęp 2017-04-21].
  34. ↑ a b Protokół Miejskiej Komisji do spraw Referendum w Podkowie Leśnej z dnia 5 czerwca 2017 r. Ustalenie wyniku referendum gminnego w sprawach istotnych dla wspólnoty lokalnej, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-06-06].
  35. ↑ a b Uchwała nr XLI.359.2017 Rady Miejskiej w Brwinowie z dnia 24 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, brwinow.bipst.pl [dostęp 2017-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-27].
  36. ↑ a b Uchwała nr XLII.361.2017 Rady Miejskiej w Brwinowie z dnia 10 maja 2017 r. uchylająca uchwałę w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-05-19].
  37. ↑ a b Uchwała nr 71.XXXIX.2017 Rady Gminy Wiązowna z dnia 24 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-06-13].
  38. ↑ a b Uchwała nr 75.XLII.2017 Rady Gminy Wiązowna z dnia 12 maja 2017 r. w sprawie uchylenia uchwały nr 71.XXXIX.2017 Rady Gminy Wiązowna z dnia 24 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-06-13].
  39. ↑ a b Uchwała nr 528/2017 Rady Miejskiej w Grodzisku Mazowieckim z dnia 26 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-04-27].
  40. ↑ a b Uchwała nr 535/2017 Rady Miejskiej w Grodzisku Mazowieckim z dnia 8 maja 2017 r. w sprawie uchylenia uchwały Nr 528/2017 Rady Miejskiej w Grodzisku Mazowieckim z dnia 26 kwietnia 2017 r., edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-05-12].
  41. ↑ a b Uchwała nr XXXVI/332/2017 Rady Miejskiej w Karczewie z dnia 27 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, karczew.biuletyn.net [dostęp 2017-04-28].
  42. ↑ a b Uchwała nr XXXVII/336/2017 Rady Miejskiej w Karczewie z dnia 10 maja 2017 r. uchylająca uchwałę w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-05-16].
  43. ↑ a b Uchwała nr XXXI.327.2017 Rady Miejskiej w Pruszkowie z dnia 27 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-05-24].
  44. ↑ a b Uchwała nr XXXII.339.2017 Rady Miejskiej w Pruszkowie z dnia 10 maja 2017 r. w sprawie uchylenia uchwały Nr XXXI.327.2017 Rady Miejskiej w Pruszkowie z dnia 27 kwietnia 2017 r., edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-05-24].
  45. ↑ a b Uchwała nr XXXII/227/2017 Rady Miejskiej w Piastowie z dnia 24 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-04-27].
  46. ↑ a b Uchwała nr XXXIV/241/2017 Rady Miejskiej w Piastowie z dnia 23 maja 2017 r. w sprawie uchylenia uchwały Nr XXXII/227/2017 Rady Miejskiej w Piastowie z dnia 24 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-06-06].
  47. ↑ a b Uchwała nr 422/XXIX/2017 Rady Gminy Lesznowola z dnia 26 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-06-07].
  48. ↑ a b Uchwała nr 425/XXX/2017 Rady Gminy Lesznowola z dnia 12 maja 2017 r. w sprawie uchylenia Uchwały Rady Gminy Lesznowola Nr 422/XXIX/2017 z dnia 26 kwietnia 2017 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego, edziennik.mazowieckie.pl [dostęp 2017-06-07].
  49. ↑ Uchwała nr XLVI/1073/2017 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 14 marca 2017 r. w sprawie wniesienia skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze, bip.warszawa.pl [dostęp 2017-04-05].
  50. ↑ Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Komunikat w sprawie referendum w Warszawie, bip.warszawa.wsa.gov.pl [dostęp 2017-05-26].
  51. ↑ Uchwała nr 17/XXXV/2017 Rady Miasta Podkowa Leśna z dnia 30 marca 2017 r. w sprawie wniesienia skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Mazowieckiego, bip.podkowalesna.pl [dostęp 2017-04-05].
  52. ↑ Chcieli walczyć w sądach, teraz nie wykluczają nowej uchwały o referendum, tvn24.pl [dostęp 2017-04-26].

Media użyte na tej stronie

X mark.svg
Gradient red "X"/Cross logic icon.
Yes check.svg
Yes check ✓ (slightly gradiented)
Warszawa referenda 2017.svg
Autor: Ed88, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wyniki referendów dotyczących ustroju Warszawy w 2017 roku
  Projekt ustawy zatwierdzony w referendum
  Projekt ustawy odrzucony w referendum
  Referendum nieważne ze względu na niską frekwencję
  Referendum wstrzymane przez wojewodę
  Referendum wstrzymane przez radę gminy
  Referendum zarządzone