Referendum niepodległościowe w Kurdystanie

Demonstracja poparcia dla niepodległości Kurdystanu. Bruksela, październik 2017

Referendum niepodległościowe w Kurdystanie – referendum niepodległościowe, które zgodnie z zapowiedzią prezydenta autonomicznego rządu kurdyjskiego Masuda Barzaniego odbyło się 25 września 2017 roku^[1][2] na terenie irackiego regionu autonomicznego Kurdystanu. Rząd Iraku sprzeciwił się organizacji referendum^[3]. 92,7 proc. uczestników referendum zagłosowało za niepodległością Kurdystanu.

Sondaż

Jedyne badanie dotyczące kwestii niepodległości Kurdystanu zostało przeprowadzone w dniach 25–27 sierpnia 2017. Sondaż swoim zasięgiem objął prowincje Irbil, As-Sulajmanijja, Dahuk, Halabdża i Kirkuk, a także miasta Chanagin, Jalawla i Mandali w Diyala. Wynik badania wykazał, że zamiar głosowania na „Tak” deklarowało 52,9% wobec 25,6% na „Nie”. 3,6% ankietowanych stwierdziło, że nie weźmie udziału, a pozostałe 17,9% było niezdecydowanych^[4].

Głosowanie

Głosowanie zostało przeprowadzone w języku kurdyjskim, arabskim, tureckim i asyryjskim. Uczestnicy referendum odpowiadali na pytanie: „Czy chcesz, aby region Kurdystanu i obszar Kurdystanu poza administracją regionu stał się niezależnym państwem?”^[5].

Stanowisko partii politycznych

Partie polityczne reprezentowane w parlamencie Kurdystanu
Wybór	Partia			Mandaty w parlamencie	Lider	Pozycja na scenie politycznej	Przypis
Tak		KDP	Demokratyczna Partia Kurdystanu	38	Masud Barzani	Koalicja	[6]
		PUK	Patriotyczna Unia Kurdystanu	18	Dżalal Talabani	Centrolewica	[7]
		KIU	Islamska Unia Kurdystanu	10	Salaheddine Bahaaeddin	Prawica	[8]
		KSDP	Socjaldemokratyczna Partia Kurdystanu	1	Mohammed Haji Mahmoud	Centrolewica	[9]
		KCP	Komunistyczna Partia Kurdystanu	1	Kamal Shakir	Skrajna lewica	[10]
		KTP	Robotnicza Partia Kurdystanu	1	Balen Mahmoud	Lewica	[11]
		KIM	Islamski Ruch Kurdystanu	1	Erfan Ali Abdulaziz	Prawica
		TDL	Rozwojowa Lista Turkmenów	2	Mohammad Sadaddin	Mniejszość narodowa	[12]
		CSAPC	Chaldejsko-Syryjsko-Asyryjska Rada Ludowo-Demokratyczna	2	Sarkis Aghajan Mamendo	Mniejszość narodowa	[13]
		ETL	Lista Turkmenów w Ibrilu	1		Mniejszość narodowa
		KIG	Islamska Grupa Kurdystanu	6	Ali Bapir	Koalicja	[14]
Nie		Gorran	Ruch Gorran	24	Omar Said Ali	Centrolewica	[15]
		ITF	Iracki Front Turkmenów	1	Erşad Salihi	Mniejszość narodowa	[16]
		ADM	Asyryjski Ruch Demokratyczny	2	Yonadam Kanna	Mniejszość narodowa	[17]

Wynik

Reakcje

•  Belgia: W rozmowie z NRT News po spotkaniu z wicepremierem Kurdystanu Qubad Talabanim, wicepremier Belgii Jan Jambon oświadczył, że wszystkie narody mają prawo do samostanowienia^[19]. Ambasador Belgii w Iraku Hendrik Van de Velde stwierdził, że Belgia nie zajęła oficjalnego stanowiska w kwestii kurdyjskiego referendum^[20].
•  Polska: Minister spraw zagranicznych Witold Waszczykowski stwierdził, że „doskonale rozumie ambicje Kurdów”, ale wezwał kurdyjskich urzędników do współpracy z innymi^[21].
•  Irak: Premier Iraku uznał referendum za niekonstytucyjne i nielegalne. Zażądał przekazania w ciągu 72 godzin kontroli rządowi Iraku nad lądowymi i powietrznymi przejściami granicznymi oraz zażądał przejęcia dochodów ze sprzedaży ropy w Regionie Kurdystanu przez rząd federalny Iraku^[22]. Centralny rząd iracki dał bojownikom kurdyjskim ultimatum na opuszczenie miasta^[23]. Następnie 16 października wojska irackie oraz Siły Mobilizacji Ludowej^[24], po krótkotrwałych starciach na przedpolu miasta, wkroczyły i praktycznie bez walki przejęły kontrolę nad Kirkukiem^[25].

Przypisy