Referendum w Irlandii w 2008 roku

Irlandia
Godło Irlandii
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Irlandii
Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna

Wikiprojekt Polityka

Referendum w Irlandii w 2008 roku rozpoczęło się 9 czerwca, gdy do głosowania przystąpili mieszkańcy trzech wysp położonych u wybrzeży Hrabstwa Donegal – Arranmore, Gola i Inishfree[1]. W pozostałej części kraju głosowanie odbyło się 12 czerwca 2008 roku[2]. Do wcześniejszego głosowania przystąpili także żołnierze z misji EUFOR Althea[1]. Przedmiotem referendum była ratyfikacja traktatu lizbońskiego. Irlandia jako jedyne państwo UE zadecydowała o ratyfikacji traktatu w drodze referendum[3]. Referendum wynika z konieczności wprowadzenia w związku z traktatem zmian do Konstytucji Irlandii, które muszą być zatwierdzone w formie głosowania powszechnego. Przepisy nie wymagały osiągnięcia określonego progu wyborczego[4]. W głosowaniu Irlandczycy opowiedzieli się przeciwko ratyfikacji traktatu[5].

Sondaże

Wstępne sondaże wskazywały, że 60% Irlandczyków nie wiedziało jak zagłosuje, 28% opowiadało się za ratyfikacją, zaś 12% byłoby przeciw[3]. Była to niewielka zmiana do listopada, kiedy to za traktatem opowiadało się 25%, 13% było przeciw, a 62% nie wiedziało jak zagłosuje[6]. Według sondażu opublikowanego na początku marca 46% Irlandczyków opowiadało się za traktatem, przeciwnych było 23%, a 31% jeszcze nie zdecydowało jak głosować[2].

Sondaż przeprowadzony ok. 3 tygodnie przed referendum głosił, że poparcie dla traktatu wyraziłoby 41% Irlandczyków, zaś przeciwnych byłoby 33%. Liczba niezdecydowanych wyniosła wówczas ok. 26%[7].

Jeden z ostatnich sondaży przed referendum dawał przewagę przeciwnikom traktatu. Deklarację głosowania na „nie” złożyło 35% respondentów. Na „tak” zamierzało głosować 30% Irlandczyków, a niezdecydowanych było ciągle 28%. Sondaż przeprowadzono na zlecenie dziennika Irish Times[8].

Kampania

Zwolennicy przyjęcia traktatu zwrócili uwagę na fakt, że Irlandia już zdobyła silną pozycję w strukturach UE, a prace nad dokumentem były w dużej mierze prowadzone przez samych Irlandczyków, w okresie przewodnictwa ich kraju w Radzie UE[7].

W toku kampanii premier Brian Cowen obiecał rolnikom, że zawetuje postulowane przez WTO propozycje zmian liberalizujące handel żywnością, co spotkało się z deklaracją poparcia dla traktatu przez zrzeszające ok. 80 tys. członków Stowarzyszenie Irlandzkich Farmerów[9]. Eamon Gilmore, lider irlandzkiej Partii Pracy stwierdził, iż „zagłosowanie za odrzuceniem traktatu przyniesie okres obaw i niepewności”[10]. Zwolennicy zwracali również uwagę na to, iż dzięki przyjęciu traktatu ulepszona zostanie ochrona irlandzkiej przyrody[11].

Przeciwnicy krytykujący traktat z pozycji lewicowych wskazywali na możliwość pogorszenia się opieki socjalnej i groźby ograniczenia praw pracowniczych. Z kolei przeciwnicy prawicowi podnosili obawy związane z utratą możliwości decydowania o takich kwestiach jak polityka fiskalna, czy też dopuszczalność aborcji[12]. W kampanię na rzecz odrzucenia traktatu zaangażowali się także członkowie rządowej Fianna Fáil, m.in. Declan Ganley[13]. Podnoszono także obawy związane z ewentualną utratą irlandzkiego komisarza.

Wyniki

Wyniki w poszczególnych okręgach wyborczych

     NIE (53%)

     TAK (47%)

Według początkowych doniesień frekwencję szacowano na ok. 40%. Zgodnie z zapowiedzią nie publikowano sondaży exit polls[14]. Oficjalne wyniki ogłoszono już 13 czerwca. Za odrzuceniem traktatu opowiedziało się 862415 głosujących (53,4%), zaś jego ratyfikację poparło 752451 Irlandczyków. Frekwencja wyniosła 53,1%[5].

Okręg wyborczyElektoratNieważne głosy[15]Frekwencja (%)Symbol thumbs up.svg Za (%)Symbol thumbs down.svg Przeciw (%)
Carlow-Kilkenny103 39722852 644 (51%)26 210 (50%)26 206 (50%)
Cavan-Monaghan92 92019049 649 (53%)22 346 (45%)27 113 (55%)
Clare77 39814540 617 (52%)20 982 (52%)19 490 (48%)
Cork East83 85016942 398 (51%)18 177 (43%)24 052 (57%)
Cork North Central65 73813435 120 (53%)12 440 (36%)22 546 (64%)
Cork North West63 57411435 358 (56%)16 253 (46%)18 991 (54%)
Cork South Central89 84417749 455 (55%)22 112 (45%)27 166 (55%)
Cork South West58 22514332 184 (55%)14 235 (44%)17 806 (56%)
Donegal North East56 19514425 654 (46%)9 006 (35%)16 504 (65%)
Donegal South West60 07911327 946 (47%)10 174 (37%)17 659 (63%)
Dublin Central57 86412128 265 (49%)12 328 (44%)15 816 (56%)
Dublin Mid West61 6227431 833 (52%)12 577 (40%)19 182 (60%)
Dublin North81 55018745 077 (55%)22 696 (51%)22 194 (49%)
Dublin North Central51 1567731 245 (61%)15 772 (51%)15 396 (49%)
Dublin North East52 43210129 991 (57%)12 917 (43%)16 973 (57%)
Dublin North West49 8937431 833 (52%)12 577 (40%)19 182 (60%)
Dublin South87 85514751 342 (58%)32 190 (63%)19 005 (37%)
Dublin South Central67 49913642 170 (52%)16 410 (39%)25 624 (61%)
Dublin South East81 74311627 871 (50%)17 111 (62%)10 644 (38%)
Dublin South West56 20212436 181 (54%)12 601 (35%)23 456 (65%)
Dublin West52 1739428 421 (55%)13 573 (48%)14 754 (52%)
Dún Laoghaire84 71013749 810 (59%)31 524 (64%)18 149 (37%)
Galway East80 56916640 124 (50%)18 728 (47%)21 230 (53%)
Galway West85 64219042 844 (50%)19 643 (46%)23 011 (54%)
Kerry North54 78711228 120 (51%)11 306 (41%)16 702 (59%)
Kerry South51 33811727 257 (54%)11 569 (43%)15 571 (57%)
Kildare North71 42911736 815 (52%)20 045 (55%)16 653 (45%)
Kildare South57 1458027 858 (49%)13 470 (49%)14 308 (51%)
Laois-Offaly105 05324356 992 (54%)31 786 (56%)24 963 (44%)
Limerick East76 73516839 444 (51%)18 085 (46%)21 191 (54%)
Limerick West57 84712929 958 (52%)13 318 (45%)16 511 (55%)
Longford-Westmeath81 83419242 065 (51%)19 371 (46%)22 502 (54%)
Louth83 45816844 565 (53%)18 586 (42%)25 811 (58%)
Mayo95 25019748 822 (51%)18 624 (38%)30 001 (62%)
Meath East67 41510534 148 (51%)17 340 (51%)16 703 (49%)
Meath West62 81611932 589 (52%)14 442 (45%)18 028 (55%)
Roscommon-South Leitrim59 72813133 962 (57%)15 429 (47%)18 402 (54%)
Sligo-North Leitrim55 59113029 228 (53%)12 602 (44%)16 496 (56%)
Tipperary North55 94114832 750 (59%)16 235 (50%)16 367 (50%)
Tipperary South53 68714829 756 (56%)13 853 (47%)15 755 (53%)
Waterford72 05216038 474 (54%)17 502 (46%)20 812 (54%)
Wexford101 12420553 369 (53%)23 371 (44%)29 793 (56%)
Wicklow85 91820652 272 (61%)25 936 (50%)26 130 (50%)

Reakcje

Jeszcze przed irlandzkim referendum decyzję o kontynuacji ratyfikacji zapowiedziała strona brytyjska, nawet w razie zwycięstwa przeciwników traktatu[16]. Wynik głosowania spotkał się z pozytywną reakcją polityków Sinn Féin[17]. Z kolei irlandzki premier zaapelował do UE o czas na wypracowanie nowego rozwiązania[18]. Wynik był również szeroko komentowany wśród polityków unijnych, jednak nie została podjęta jednoznaczna decyzja o dalszych krokach postępowania w sprawie traktatu[5]. O kontynuowanie procesu ratyfikacji zdecydowanie zaapelował Hans-Gert Pöttering[19]. Stanowisko to poparł również włoski premier Silvio Berlusconi[20] oraz czeski minister spraw zagranicznych Karel Schwarzenberg[21], co pozostaje w opozycji wobec stanowiska prezydenta Republiki Czeskiej, Václava Klausa, który opowiedział się za opracowaniem nowego dokumentu[22].

Decyzja Irlandczyków stała się jednym z głównych tematów czerwcowego szczytu Rady Europejskiej w Brukseli[23]. Przewodniczący KE poparł[24] irlandzką propozycję przygotowania nowej propozycji na szczyt w październiku[25]. Ostatecznie w grudniu 2008 roku w czasie szczytu w Brukseli podjęto decyzję o przeprowadzeniu kolejnego referendum w sprawie ratyfikacji traktatu określając wstępnie jego termin na październik 2009 roku[26].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Pierwsi Irlandczycy już głosują. rp.pl, 2008-06-09. [dostęp 2008-06-11].
  2. ↑ a b Irlandia: Referendum ws traktatu 12 czerwca?. TVN24.PL, 2008-04-03. [dostęp 2008-04-03].
  3. ↑ a b Barroso: Nie ma planu B, jeśli Irlandczycy odrzucą traktat. Gazeta.pl, 2008-04-17. [dostęp 2008-04-17].
  4. ↑ Irlandczycy ruszyli do urn. rp.pl, 2008-06-12. [dostęp 2008-06-12].
  5. ↑ a b c Irlandczycy na NIE, szok w Brukseli. rp.pl, 2008-06-13. [dostęp 2008-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-28)].
  6. ↑ Irlandia: tylko 25 proc. obywateli popiera Traktat Reformujący UE. Gazeta.pl, 2008-05-11. [dostęp 2008-05-11].
  7. ↑ a b 41 procent Irlandczyków popiera traktat lizboński. rp.pl, 2008-05-25. [dostęp 2008-05-25].
  8. ↑ Czy Irlandia powie „nie” traktatowi lizbońskiemu?. Gazeta.pl, 2008-06-07. [dostęp 2008-06-07].
  9. ↑ Rząd przekonał rolników do Traktatu Lizbońskiego. rp.pl, 2008-06-04. [dostęp 2008-06-04].
  10. ↑ Eamon Gilmore: Yes vote will deliver Lisbon benefits: no vote will bring doubt and uncertainty. labour.ie, 2008-06-10. [dostęp 2008-06-14].
  11. ↑ Joanna Tuffy: Lisbon will enhance protection for Ireland’s birds, wildlife and habitats. labour.ie, 2008-06-10. [dostęp 2008-06-14].
  12. ↑ Marcin Szymaniak: Irlandia decyduje za Unię. rp.pl, 2008-06-09. [dostęp 2008-06-11].
  13. ↑ Marcin Szymaniak: Nie dam się pajacom z Brukseli. [rp.pl Labour Europe], 2008-06-10. [dostęp 2008-06-11].
  14. ↑ Niska frekwencja w referendum. rp.pl, 2008-06-12. [dostęp 2008-06-13].
  15. ↑ Głosy niepoprawnie oddane: oddanie pustej karty do głosowania, zaznaczenie więcej niż jednej opcji, odebranie ale nieoddanie karty do głosowania.
  16. ↑ Ratyfikacja Traktatu nawet w razie irlandzkiego "nie". rp.pl, 2008-06-13. [dostęp 2008-06-14].
  17. ↑ Sinn Fein: cieszymy się z odrzucenia traktatu. rp.pl, 2008-06-13. [dostęp 2008-06-14].
  18. ↑ Premier Cowen apeluje do UE o czas. rp.pl, 2008-06-13. [dostęp 2008-06-14].
  19. ↑ Poettering apeluje o dalszą ratyfikację Traktatu Lizbońskiego. rp.pl, 2008-06-16. [dostęp 2008-06-16].
  20. ↑ Berlusconi: kontynuować ratyfikację Traktatu Lizbońskiego. rp.pl, 2008-06-19. [dostęp 2008-06-20].
  21. ↑ Czechy ratyfikują traktat w tym roku. rp.pl, 2008-06-20. [dostęp 2008-06-20].
  22. ↑ Klaus: traktatu nie można już reanimować. rp.pl, 2008-06-18. [dostęp 2008-06-18].
  23. ↑ Przywódcy państw Unii debatują nad przyszłością traktatu. rp.pl, 2008-06-19. [dostęp 2008-06-19].
  24. ↑ Barroso: Irlandia ma czas do jesieni. rp.pl, 2008-06-20. [dostęp 2008-06-20].
  25. ↑ Irlandia prosi o więcej czasu. rp.pl, 2008-06-20. [dostęp 2008-06-20].
  26. ↑ Unia spełnia żądania władz Irlandii. rp.pl, 2008-12-13. [dostęp 2008-12-18].
Wybory w Irlandii
Wybory parlamentarne
  • 1918
  • 1921[A]
  • 1922
  • 1923
  • 1927 (czerwiec)
  • 1927 (wrzesień)
  • 1932
  • 1933
  • 1937
  • 1938
  • 1943
  • 1944
  • 1948
  • 1951
  • 1954
  • 1957
  • 1961
  • 1965
  • 1969
  • 1973
  • 1977
  • 1981
  • 1982 (luty)
  • 1982 (listopad)
  • 1987
  • 1989
  • 1992
  • 1997
  • 2002
  • 2007
  • 2011
  • 2016
  • 2020
Wybory prezydenckie
Wybory europejskie
Referenda
  1. ↑ a b c d e f g wybory bez głosowania

Media użyte na tej stronie

Coat of arms of Ireland.svg
Arms of Ireland. Blazon: Azure, a harp or stringed argent.
Results of the June 2008 referendum on the Twenty-eighth Amendment of the Constitution of Ireland.png
Autor: User:Anameofmyveryown, Licencja: CC-BY-SA-3.0

Results of the June 2008 referendum on the Twenty-eighth Amendment of the Constitution of Ireland. As the referendum progressed, it became apparent that there were some minor problems with the map and one major one (the boundary between Kildares North and South). The Electoral (Amendment) Act was checked and as a result the following corrections were made:

  • The borders in the intersection of Cork North-West, Cork North-Central, Cork South-Central and Cork South-West have been corrected
  • The border between Kerry North and Kerry South have been corrected
  • The border between Limerick West and Limerick East has been corrected
  • The border between Donegal South-West and Donegal North-East has been corrected

The map is now, to the best of my belief, accurate as per the Irish election of May 2007. Because of the dearth of GFDL sources, many of the corrections were done by eye using textual sources, rather than transcribed/traced directly from maps. Because of this and the limitations of the Microsoft Paint software, it is acknowledged that the map is not precise to the level of +/- one pixel. Any Wikipedian/Commons user who may be able to do better is strongly urged by myself to create a better version.

Readers wondering where the mouth of the Shannon is may wish to note that the northern boundary of Kerry North constituency extends half-way across the Shannon estuary, where it meets the southern boundary of Clare constituency. A similar situation pertains with Clare and Limerick West.

For further details, see

For proof of the corrections, see [1], [2], [3], [4], [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11], [12], [13], [14], [15], [16], [17], and [18]
Symbol thumbs up.svg
Thumbs up icon