Referendum w Irlandii w 2009 roku

Irlandia
Godło Irlandii
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Irlandii

Wikiprojekt Polityka

Referendum w Irlandii w 2009 roku odbyło się 2 października[1]. Było to drugie głosowanie dotyczące możliwości ratyfikowania traktatu lizbońskiego przez Irlandię. Irlandczycy większością 67,1% głosów przy frekwencji 59% opowiedzieli się za przyjęciem nowego aktu prawnego[1].

Gwarancje dla Irlandii

Po odrzuceniu traktatu lizbońskiego przez Irlandię w pierwszym referendum w czerwcu 2008, Unia Europejska, by rozwiać obawy mieszkańców „zielonej wyspy”, postanowiła przyjąć specjalne gwarancje dla Irlandii. Na posiedzeniu Rady Europejskiej w Brukseli 18-19 czerwca 2009 ogłoszono dokumenty mające ułatwić przyjęcie traktatu lizbońskiego przez Irlandczyków[2]:

  • Decyzja szefów państw i rządów UE zebranych na posiedzeniu Rady Europejskiej w sprawie obaw narodu irlandzkiego co do traktatu z Lizbony - gwarancje nienaruszalności irlandzkiego prawa w odniesieniu do prawa do życia, rodziny i edukacji, podatków oraz bezpieczeństwa i obrony.
  • Uroczyste oświadczenie dotyczące praw pracowniczych, polityki społecznej i innych kwestii.
  • Oświadczenie Irlandii dotyczące tradycyjnej neutralności wojskowej tego kraju.

Ponadto, Rada Europejska zgodziła się, by po wejściu w życie traktatu lizbońskiego w skład Komisji Europejskiej wchodził jeden obywatel z każdego państwa członkowskiego UE. Na żądanie premiera Irlandii Briana Cowena gwarancje te mają być w przyszłości dołączone do kolejnego traktatu akcesyjnego jako protokoły. Natomiast uroczyste oświadczenie nie ma mocy wiążącej.

Premier Irlandii uznał gwarancje za przełom, otwierający drogę do przyjęcia traktatu lizbońskiego w ponownym referendum. Przeciwnicy traktatu, m.in. Patricia McKenna z organizacji People’s Movement oraz Padraig Mannion z Peace and Neutrality Alliance, uznali natomiast gwarancje za „zasłonę dymną”[3]. Swoje rozczarowanie oświadczeniem o prawach pracowniczych wyraziła Europejska Konfederacja Związków Zawodowych (ETUC). Według jej przedstawicieli oświadczenie powinno być prawnie wiążące i zawierać obietnicę rewizji dyrektywy o delegowaniu pracowników[4].

Kampania

OrganizacjaLiderStanowisko
Fianna FáilBrian CowenTak
Fine GaelEnda KennyTak
Partia PracyEamon GilmoreTak
ZieloniJohn GormleyTak
Sinn FéinGerry AdamsNie
LibertasDeclan GanleyNie
Partia SocjalistycznaJoe HigginsNie
People’s MovementPatricia McKennaNie
National PlatformAnthony CoughlanNie
Partia RobotniczaMick FinneganNie

Kampania zwolenników przyjęcia traktatu

Miesiąc przed referendum premier Brian Cowen zainaugurował kampanię na rzecz poparcia traktatu lizbońskiego[5]. Rząd opublikował też darmowy 30-minutowy przewodnik po Traktacie Lizbońskim i rozprowadzał go wraz z innymi materiałami propagandowymi. Traktat poparł katolicki biskup Noël Treanor, mimo że prymas Irlandii Seán Brady stwierdził, iż za fiaskiem poprzedniego referendum stoi wrogość Unii Europejskiej wobec religii. Do Irlandii przyjechał także Lech Wałęsa (kilka miesięcy wcześniej wspierający eurosceptyczną partię Libertas), który przekonywał, iż trzeba przyjąć traktat, a potem go zmieniać.

Kampania przeciwników przyjęcia traktatu

Z akcją protestacyjną wystąpiła Kampania przeciw Przyjęciu Konstytucji UE, która twierdziła, iż - nawet z gwarancjami - traktat lizboński jest de facto tym samym dokumentem, który Irlandczycy (a także Francuzi i Holendrzy w 2005) już raz odrzucili. Przeciwna ratyfikacji traktatu była też nacjonalistyczno-lewicowa partia Sinn Féin. Na początku września 2009 do polityki powrócił także Declan Ganley, twórca Libertas, który ponownie wezwał do odrzucenia dokumentu z Lizbony[6].

Sondaże

Sondaż Red C z 26-28 stycznia 2009[7]:

  • za ratyfikacją - 58%;
  • przeciwko - 28%;
  • brak zdania - 14%.

Sondaż TNS mrbi z 9-10 lutego 2009[8]:

  • za ratyfikacją - 51%;
  • przeciwko - 33%;
  • brak zdania - 16%.

Sondaż TNS mrbi z maja 2009[9]:

  • za ratyfikacją - 66%.

Sondaż TNS mrbi z września 2009[10]:

  • za ratyfikacją - 46%;
  • przeciwko - 29%;
  • brak zdania - 25%.

Wyniki

Wyniki w poszczególnych okręgach wyborczych

     TAK (67,1%)

     NIE (32,9%)

Z nieoficjalnych badań exit polls w piątkowy wieczór wynikało, że za traktatem głosowało 53% osób, jego zwolennicy nie byli jednak pewni zwycięstwa[11]. Oficjalne wyniki ogłoszono 3 października. Traktat poparło 1214268 głosujących (67,1%), zaś za jego odrzuceniem opowiedziało się 594606 osób (32,9%). Frekwencja wyniosła 59%[12].

Okręg wyborczyElektoratNieważne głosyFrekwencja (%)Głosy za (%)Głosy przeciw (%)± Wzrost poparcia od 2008 (%)
Carlow-Kilkenny104,38729460,254 (58.0)42,499 (70.5)17,755 (29.5)+20.5
Cavan-Monaghan95,27022156,041 (59.1)34,740 (62.0)21,301 (38.0)+16.8
Clare82,29222246,605 (56.9)33,707 (72.3)12,898 (27.7)+20.5
Cork East84,41117848,343 (57.5)31,956 (66.1)16,387 (33.9)+23.1
Cork North Central65,34816138,778 (59.6)21,642 (55.8)17,136 (44.2)+20.2
Cork North West64,75915339,191 (60.8)27,249 (69.5)11,942 (30.5)+23.4
Cork South Central89,65518353,914 (60.3)36,040 (66.8)17,874 (33.2)+20.2
Cork South West58,65715135,379 (60.6)23,764 (67.2)11,615 (32.8)+22.8
Donegal North East56,93512929,161 (51.4)14,156 (48.5)15,005 (51.5)+13.2
Donegal South West60,34012731,417 (52.3)15,623 (49.7)15,794 (50.3)+13.1
Dublin Central56,45114729,941 (53.3)18,545 (61.9)11,396 (38.1)+18.1
Dublin Mid West62,65110434,859 (55.8)21,435 (61.5)13,424 (38.5)+21.9
Dublin North83,25119350,866 (61.3)36,971 (72.7)13,895 (27.3)+22.1
Dublin North Central50,94610533,316 (65.6)23,692 (71.1)9,624 (28.9)+20.5
Dublin North East52,49913533,162 (63.4)21,045 (63.5)12,117 (36.5)+20.3
Dublin North West49,81311428,584 (57.6)15,734 (55.0)12,850 (45.0)+18.6
Dublin South98,22519158,221 (59.5)47,549 (81.7)10,672 (18.3)+18.8
Dublin South Central80,75621444,596 (55.5)25,854 (58.0)18,742 (42.0)+19.0
Dublin South East54,79412729,843 (54.7)23,478 (78.7)6,365 (21.3)+17.0
Dublin South West68,49714039,370 (57.7)23,192 (58.9)16,178 (41.1)+24.0
Dublin West52,6496331,281 (59.5)21,429 (68.5)9,852 (31.5)+20.6
Dún Laoghaire76,50316056,568 (74.2)45,917 (81.2)10,651 (18.8)+17.7
Galway East80,32019644,855 (56.1)30,549 (68.1)14,306 (31.9)+21.2
Galway West86,53817846,732 (54.2)31,000 (66.3)15,732 (33.7)+20.2
Kerry North55,51114630,736 (55.6)19,543 (63.6)11,193 (36.4)+23.2
Kerry South52,02313530,262 (58.4)20,092 (66.4)10,170 (33.6)+23.8
Kildare North73,60616042,014 (57.3)32,012 (76.2)10,002 (23.8)+21.6
Kildare South56,1779830,959 (55.3)21,568 (69.7)9,373 (30.3)+21.6
Laois-Offaly107,30325863,721 (59.6)46,624 (73.2)17,097 (26.8)+17.2
Limerick East73,73418144,817 (61.0)30,210 (67.4)14,607 (32.6)+21.4
Limerick West58,20612233,709 (58.1)23,366 (69.3)10,343 (30.7)+24.7
Longford-Westmeath88,39020647,026 (53.4)30,870 (65.6)16,156 (34.4)+19.3
Louth84,36024749,357 (58.8)30,116 (61.0)19,241 (39.0)+19.1
Mayo95,46620455,188 (58.0)34,056 (61.7)21,132 (38.3)+23.4
Meath East68,86915238,475 (56.1)27,822 (72.3)10,653 (27.7)+21.4
Meath West58,58513235,607 (61.0)23,103 (64.9)12,504 (35.1)+20.4
Roscommon-South Leitrim59,87115638,774 (65.0)25,580 (66.0)13,194 (34.0)+20.4
Sligo-North Leitrim56,28613433,039 (58.9)21,295 (64.5)11,744 (35.5)+21.2
Tipperary North48,44614436,614 (75.9)25,768 (70.4)10,846 (29.6)+20.6
Tipperary South61,43918433,195 (54.3)22,712 (68.4)10,483 (31.6)+21.6
Waterford73,58922344,860 (61.3)30,744 (68.5)14,116 (31.5)+22.8
Wexford103,41222660,530 (58.8)39,463 (65.2)21,067 (34.8)+21.2
Wicklow86,81223058,714 (67.9)41,540 (70.7)17,174 (29.3)+20.9
Razem3,078,1327,2241,816,098 (59.0)1,214,268 (67.13)594,606 (32.87)+20.71

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Irlandia powiedziała „tak”. wyborcza.pl, 2009-10-03. [dostęp 2009-10-04].
  2. Konkluzje prezydencji. Rada Europejska, 19 czerwca 2009. [dostęp 2009-07-08].
  3. Cowen expects second referendum in October (ang.). RTÉ, 19 czerwca 2009. [dostęp 2009-07-08].
  4. European Summit: ETUC disappointed with the declaration on workers’ rights (ang.). Etuc.org, 19 czerwca 2009. [dostęp 2009-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 lipca 2009)].
  5. Irlandzka kampania na rzecz Lizbony. rp.pl, 2 września 2009. [dostęp 2009-09-17].
  6. Ganley wraca do gry. rp.pl, 15 września 2009. [dostęp 2009-09-17].
  7. Sondaż: Irlandczycy za ratyfikacją traktatu. rp.pl, 2009-02-01. [dostęp 2009-02-08].
  8. Sondaż: Irlandczycy popierają traktat lizboński. rp.pl, 2009-02-16. [dostęp 2009-02-16].
  9. Dwie trzecie Irlandczyków za traktatem. rp.pl, 2009-06-01. [dostęp 2009-06-02].
  10. Ubywa zwolenników traktatu. rp.pl, 2009-09-04. [dostęp 2009-09-06].
  11. O Unii decydowała Irlandia (pol.). rp.pl, 2 października 2009. [dostęp 2009-10-04].
  12. Results received at the Central Count Centre for the Referendum on Treaty of Lisbon 2009 (ang.). referendum.ie, 3 października 2009. [dostęp 2009-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 października 2009)].

Media użyte na tej stronie

Coat of arms of Ireland.svg
Arms of Ireland. Blazon: Azure, a harp or stringed argent.
Twenty-eighth Amendment of the Constitution of Ireland Bill, 2009 map.svg
Autor: Ssolbergj, Licencja: CC BY-SA 3.0
Twenty-eighth Amendment of the Constitution of Ireland Bill, 2009