Referendum w Słowenii w czerwcu 2010 roku

Słowenia
Godło Słowenii
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Słowenii

Wikiprojekt Polityka

Referendum w Słowenii w 2010 rokureferendum zorganizowane w Słowenii 6 czerwca 2010 dotyczące udzielenia przez obywateli zgody na międzynarodowy arbitraż sporu granicznego z Chorwacją. Za arbitrażem opowiedziało się 51,5% głosujących.

Geneza sporu i organizacja głosowania

Konflikt graniczny w Zatoce Pirańskiej

Przedmiotem głosowania była zgoda na oddanie wieloletniego słoweńsko-chorwackiego sporu granicznego pod arbitraż specjalnie powołanego międzynarodowego panelu, którego wyrok byłby wiążący dla dwóch stron. Konflikt graniczny sięgał swoimi korzeniami roku 1991. Po rozpadzie SFR Jugosławii Słowenia i Chorwacja spierały się o rozgraniczenie wód terytorialnych w Zatoce Pirańskiej. Chorwacja domagała się równego podziału wód zatoki, podczas gdy Słowenia obawiała się, że takie rozgraniczenie uniemożliwiłoby jej swobodny dostęp do wód międzynarodowych[1].

Z powodu sporu oba państwa pozostawały w napiętych relacjach. W grudniu 2008 Słowenia zablokowała postęp rozmów negocjacyjnych na temat członkostwa Chorwacji w Unii Europejskiej, argumentując, że Chorwacja w złożonych dokumentach przesądzała o korzystnym dla siebie podziale zatoki[1]. Dopiero we wrześniu 2009 premier Słowenii Borut Pahor oraz premier Chorwacji Jadranka Kosor porozumieli się w sprawie odblokowania chorwackich rozmów akcesyjnych i nierozstrzyganiu sporu w ich trakcie. Niemniej jednak zakończenie rozmów akcesyjnych, początkowo planowane na 2009, zostało przesunięte na kolejny rok[2]. 4 listopada 2009 oba kraje podpisały porozumienie o przekazaniu sporu pod arbitraż międzynarodowy[3]. W kolejnych miesiącach umowę ratyfikowały parlamenty w obu krajach[4].

Mimo ratyfikacji umowy przez słoweńskie Zgromadzenie Państwowe 19 kwietnia 2010, przeciwko arbitrażowi wystąpiła opozycyjna prawicowa Słoweńska Partia Demokratyczna byłego premiera Janeza Janšy. Nazwała ją „kapitulacją”, twierdząc, że nie leży ona w interesie kraju. Opozycja wystąpiła z żądaniem przeprowadzenia powszechnego głosowania w tej sprawie. W marcu 2010 premier Pahor zaakceptował żądanie opozycji i zgodził się na organizację referendum[4]. Wniosek w tej sprawie został złożony w parlamencie przez niemalże wszystkich deputowanych 26 kwietnia 2010[5]. 3 maja 2010 parlament jednogłośnie zarządził organizację referendum na dzień 6 czerwca 2010[6].

Wyniki referendum i reakcje

Kampania przedreferendalna: napis „Słowenia przeciw arbitrażowi”

W referendum z 6 czerwca 2010 51,5% głosujących poparło międzynarodowy arbitraż w sprawie rozgraniczenia wód w Zatoce Pirańskiej. Premier Borut Pahor uznał wynik głosowania za „historyczną decyzję” i „duży sukces dla Słowenii”. Chorwacka premier Jadranka Kosor wyraziła przekonanie, że porozumienie ze Słowenią oddziela kwestię rozmów akcesyjnych od sprawy sporu, co pozwoli na ich zakończenie bez żadnych przeszkód ze strony Słowenii. Przewodniczący Komisji Europejskiej José Manuel Barroso z zadowoleniem przyjął wynik referendum, nazywając go „ważnym krokiem naprzód”[7].

Przypisy

  1. a b Slovenia-Croatia border row heats up (ang.). BBC News, 18 lutego 2010. [dostęp 2010-06-10].
  2. Slovenia unblocks Croatian EU bid (ang.). BBC News, 11 września 2009. [dostęp 2010-06-10].
  3. Border deal boosts Croatia EU bid (ang.). BBC News, 4 listopada 2009. [dostęp 2010-06-10].
  4. a b Slovenia backs Croatia border deal in referendum vote (ang.). BBC News, 6 czerwca 2010. [dostęp 2010-06-10].
  5. Slovenian lawmakers request referendum on Croatian agreement (ang.). SETimes.com, 26 kwietnia 2010. [dostęp 2010-06-10].
  6. Parliament Confirms 6 June Referendum on Border Agreement (ang.). STA, 3 maja 2010. [dostęp 2010-06-10].
  7. Slovenia vote clears obstacle to Croatia EU bid (ang.). Reuters, 6 czerwca 2010. [dostęp 2010-06-10].

Media użyte na tej stronie

Coat of Arms of Slovenia.svg
The national coat of arms of Slovenia. Slovenias Coat of Arms defines three stars that represent the Counts of Celje, Triglav mountain and Adriatic sea.
Bay-of-Piran maritime-boundary-dispute.jpg
Autor: , Licencja: CC-BY-SA-3.0
Map showing a diplomatic dispute resulting from Slovenia's desire to obtain a direct corridor from its own territorial waters to international waters, to avoid the necessity of Slovenian ships having to sail through the territorial waters of any other country to get to the high seas. Slovenia's only seacoast is in the Bay of Piran / Gulf of Trieste (as shown in this map), and its only commercial seaport is Capodistria / Koper (the eastern of the two red dots in Slovenia on this map), while Italy and Croatia both have long seacoasts outside the area shown in this map.

Slovenia's claim to the area labelled with green text, and the existence of a corridor to international waters, would have been allowed by Croatia under the Drnovšek-Račan agreement, but this was never ratified by either countries' parliaments.

This is an English version of image de:Bild:Grenzstreit-Bucht-von-Piran.jpg, created using image Image:BorderDispute_BayOfPiran_blank.png.

Raw Adobe Photoshop PSD files (with all text on different type layers) are available on request.
Slovenija proti arbitrazi IMG 3002.jpg
Autor: romanm (talk), Licencja: CC BY-SA 2.5 si
The inscription "Slovenia against the Arbitration" (referring to the Slovenian referendum on the arbitration agreement between Slovenia and Croatia scheduled for 6th June 2010) on sheep pasture of the former Slovenian Minister for Agriculture, Forestry and Food Ciril Smrkolj (SLS) above the village of Šentožbolt. The inscription, which is visible from the A1 motorway, was installed there by the so-called "Zavod 25. junij" society.