Referendum w Szwajcarii w 2010 roku (marzec)

Szwajcaria Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Szwajcarii Ustrój polityczny Ustrój polityczny Szwajcarii Konstytucja Konstytucja Szwajcarii Władza ustawodawcza Zgromadzenie Federalne Rada Narodu Rada Kantonów Władza wykonawcza Prezydent Rada Związkowa Kanclerz federalny Szwajcarii Władza sądownicza Wymiar sprawiedliwości Federalny Sąd Najwyższy Federalny Trybunał Karny Federalny Sąd Administracyjny Prokurator Generalny Kontrola państwowa Kontrola państwowa Finanse Szwajcarski Bank Narodowy Samorząd terytorialny Podział administracyjny Szwajcarii Samorząd terytorialny Partie polityczne Partie polityczne Szwajcarska Partia Ludowa Socjaldemokratyczna Partia Szwajcarii Radykalno-Demokratyczna Partia Szwajcarii Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia Ludowa Szwajcarii Wybory Wybory parlamentarne: 2015 Referenda: 2019 Polityka zagraniczna Polityka zagraniczna Federalny Departament Spraw Zagranicznych Wikiprojekt Polityka

Referendum w Szwajcarii w marcu 2010 roku – referendum w Szwajcarii przeprowadzone 7 marca 2010. Dotyczyło trzech kwestii: zmian w systemie emerytalnym, ustanowienia obowiązkowych w całym kraju pełnomocników prawnych dla zwierząt oraz zmiany konstytucji w zakresie badań na ludziach. Dwie pierwsze propozycje zostały odrzucone przez wyborców, natomiast trzecia spotkała się z aprobatą głosujących.

Przedmiot referendum

Referendum dotyczyło trzech odrębnych kwestii: wprowadzenia zmian do krajowego systemu emerytalnego, powołania pełnomocników prawnych ds. obrony praw zwierząt oraz wprowadzenia zmian do konstytucji w zakresie badań na ludziach^[1].

Reforma systemu emerytalnego

Szwajcarski system emerytalny składa się z trzech filarów. Pierwszego – państwowego funduszu emerytalnego; drugiego – obowiązkowego ubezpieczenia, płaconego w równym stopniu przez pracowników i pracodawców oraz trzeciego – ubezpieczenia dobrowolnego. Zmiany proponowane w referendum dotyczyły zmniejszenia o 0,6 do 2016 roku przelicznika, na podstawie którego wyznaczana jest wielkość świadczenia emerytalnego w drugim filarze. W praktyce oznaczałoby to zmniejszenie wielkości tego świadczenia. Zmiany w prawie już w 2009 przyjął parlament, jednak w wyniku zebrania ponad 200 tys. podpisów przeciwników ustawy, konieczne stało się zorganizowanie powszechnego głosowania w tej sprawie. Zmianie prawa sprzeciwiły się partie centrolewicowe, związki zawodowe i organizacje konsumentów, które określiły je mianem "kradzieży zysków" przez środowisko biznesowe i branżę ubezpieczeniową. Zwolennicy zmian, rząd i centroprawica, argumentowali, że reforma jest niezbędna w celu zagwarantowania stabilności systemu emerytalnego w przyszłości^[1].

Wprowadzenie pełnomocników prawnych dla zwierząt

Druga z propozycji przewidywała wzmocnienie ochrony prawnej zwierząt. Inicjatywa, podjęta przez organizacje praw zwierząt, zakładała instytucjonalizację funkcji pełnomocnika prawnego zwierząt we wszystkich 26 kantonach. Zadaniem pełnomocnika miało być obowiązkowe reprezentowanie zwierząt w trakcie procesu sądowego. Instytucja ta istniała już od 1992 w kantonie Zurych. Propozycję poparła Partia Zielonych oraz Socjaldemokratyczna Partia Szwajcarii, natomiast do głosowania przeciw wezwał rząd i partie centroprawicowe. Podkreślali oni wysokie koszty funkcjonowania opłacanych przez państwo prawników oraz skuteczność już obowiązujących surowych regulacji prawnych w tym zakresie^[1][2][3].

Zmiana konstytucji w zakresie badań na ludziach

Ostatnia z referendalnych propozycji zgłoszona przez rząd i parlament, jaką było wprowadzenie poprawki do konstytucji w zakresie badań i eksperymentów na ludziach, budziła najmniejsze kontrowersje. Poprawka miała na celu ochronę godności osoby ludzkiej w czasie przeprowadzania eksperymentów biomedycznych, przy jednoczesnym zagwarantowaniu wolności badań. Miała służyć za podstawę dla bardziej szczegółowego ustawodawstwa kantonalnego w zakresie transplantologii, genetyki i badań na komórkami macierzystymi. Zwolennicy propozycji przekonywali o potrzebie całościowych regulacji i konsultacji z ekspertami w dziedzinie bioetyki. Przeciwnicy, głównie partie centrolewicowe, uważali propozycje za niewystarczające, podkreślając braki w ochronie ludzi, którzy nie mogą być w pełni poinformowani o eksperymentach, jak dzieci i ludzie umysłowo chorzy^[1].

Wyniki

Za zmianą przepisów dotyczących systemu emerytalnego opowiedziało się tylko 27,3% głosujących. Za ustanowieniem obowiązkowych pełnomocników prawnych dla zagłosowało 29,5% wyborców. W obu powyższych przypadkach oznaczało to odrzucenie propozycji legislacyjnych. Natomiast wprowadzenie poprawek do konstytucji w kwestii badań na ludziach poparło 77,2% głosujących^[4].

Przypisy