Regał (instrument)

(c) Bechstein, CC-BY-SA-3.0

Schemat regału.

Regał – nazwa pochodzi od angielskiego „rigol” lub francuskiego „rigole”, co oznacza żłób, koryto, rynnę. Jest to odmiana organów czasem określana jako pozytyw szkatulny, powstała około 1450 roku wyposażona w piszczałki stroikowe nie posiadające tzw. tub rezonansowych (korpusów rezonansowych). Najbardziej powszechnym typem regału był regał książkowy z dwoma miechami w kształcie ksiąg. W Polsce pojawił się on pod koniec średniowiecza, wykorzystywany był głównie w muzyce tanecznej. Instrument popularny w renesansie, pod koniec XVIII wieku niemal zupełnie wyszedł z użycia. Na świecie znaczną rolę pełnił w muzyce świeckiej i kościelnej. Obecnie repliki tego instrumentu są budowane przez niektóre firmy i wykorzystywane przy wykonywaniu muzyki dawnej.

Polski regał

Instrument wzorowany jest od strony techniczno-konstrukcyjnej na zachowanych egzemplarzach zabytkowych tj. regale gdańskim i pozytywie szkatulnym. Budowa regału zachowuje wszystkie techniczne realia epoki renesansu (1600 r.) Wszystkie detale, włącznie z piszczałkami wykonano ręcznie, poza obróbką wstępną. Instrument powstał w czerwcu 2000 r.

Opis techniczny instrumentu muzycznego: kopii regału renesansowego

– aparat brzmieniowy: 47 piszczałek typu francuskiego; niestrojony cymbel polski pod klawiaturą,

– klawiatura o zakresie C – c³ z krótką oktawą (razem cztery oktawy) w sumie 45 klawiszy,

– miechy klinowe,

– mechanika pchająca pozytywowa,

– wiatrownica klapowo-zasuwowa,

– podwójna transpozycja osiągana przez przesunięcie klawiatury w bok.

• 

  (c) Bechstein, CC-BY-SA-3.0

  Regał książkowy – kopia techniczna regału gdańskiego z muzeum Himmnitz.

• 

  (c) Bechstein, CC-BY-SA-3.0

  Piszczałki językowe i oktawa krótka