Reichskommissar für die Festigung deutschen Volkstums

Komisarz Rzeszy do spraw Umacniania Niemczyzny

Reichskommissar für die Festigung deutschen Volkstums

(c) Bundesarchiv, R 49 Bild-0107 / CC-BY-SA 3.0 Siedziba Centrali „Północ-Wschód” Komisariatu Rzeszy do spraw Umacniania Niemczyzny, Litzmannstadt, Adolf-Hitler Straße 133 (obecnie Łódź, ul. Piotrkowska 133)
Państwo	III Rzesza
Data utworzenia	7 października 1939
Siedziba	Berlin, ul. Kurfürstendamm 140
brak współrzędnych

Reichkomissar für die Festigung deutschen Volkstums (w skrócie RKFDV, pol. Komisarz Rzeszy do spraw Umacniania Niemczyzny) – urząd III Rzeszy zajmujący się planowaniem polityki germanizacyjnej oraz kierowaniem przesiedleniami ludności cywilnej na terenach okupowanych.

Historia

Dekretem z 7 października 1939 powołane zostało stanowisko Komisarza Rzeszy do spraw Umacniania Niemczyzny, które objął Heinrich Himmler^[1]. W 1940 roku przy funkcji tej rozwinął się urząd III Rzeszy, tzw. Komisariat Rzeszy do spraw Umacniania Niemczyzny – RKFDV, który koordynował działalność dwóch niemieckich organizacji: VoMI (Głównego Urzędu Kolonizacyjnego dla Niemców Etnicznych) oraz RuSHA (niem. SS-Rasse-und-Siedlungshauptamt, czyli Głównego Urzędu do spraw Rasowych i Osiedleńczych SS), których celem była germanizacja terenów podbitych. Na czele urzędu od początku jego utworzenia do końca wojny stał Ulrich Greifelt, podlegający bezpośrednio Heinrichowi Himmlerowi. Siedziba Urzędu mieściła się w Berlinie-Halensee, przy ulicy Kurfürstendamm 140^[2].

Zadania urzędu

Do zadań urzędu należały planowanie, organizacja, nadzór, koordynacja oraz kierownictwo nad polityką przymusowej germanizacji, grabieżą i konfiskatą mienia oraz wysiedleniami i deportacją ludności krajów okupowanych na roboty przymusowe w III Rzeszy.

Działalność

(c) Bundesarchiv, R 49 Bild-0108 / CC-BY-SA 3.0

Siedziba RKFDV w okupowanej Łodzi

Urząd zajmował się całościowo logistyką działań mających na celu wysiedlenie względnie germanizację etnicznej ludności z terenów okupowanych i osiedlenie tam osadników niemieckich, przesiedlanych z Niemiec oraz krajów wschodniej Europy. Opracowywał w tym celu plany strategiczne oraz ustanawiał prawne dokumenty regulujące te kwestie.

W 1942 roku Główny Urząd Rzeszy dla spraw Umocnienia Niemczyzny wydał tzw. rozporządzenie nr 67/I, które stanowiło podstawę dla działalności germanizacyjnej szeregu niemieckich instytucji działających w okupowanej Polsce, jak sieć ośrodków Lebensborn, Niemieckich Szkół Ojczyźnianych, Urzędów Rasy i Osadnictwa oraz szeregu władz administracyjnych i wojskowych. Dokument ten, dotyczący „zniemczania dzieci z rodzin polskich i byłych polskich sierocińców”, zalecał weryfikację dzieci „nadających się do zniemczenia” poprzez ich selekcję na podstawie badań rasowych i psychologicznych oraz umieszczanie:

(c) Bundesarchiv, Bild 183-B01718 / CC-BY-SA 3.0

Konrad Meyer prezentuje wystawę „Planung und Aufbau im Osten” 1941. Od lewej stoją Rudolf Hess, Heinrich Himmler, Philipp Bouhler, Dr. Fritz Todt, Reinhard Heydrich, Erich Ehrlinger

Organizacja

• Chef der Stabshauptamtes Persönlicher Referent – szef komisariatu, dział personalny
• Amtsgruppe A – pion A
  • Amt Z – Zentralamt – urząd centralny
  • Amt I – Umsiedlung und Volkstum – dział przesiedleńczy (SS-Obergruppenführer Werner Lorenz)
  • Amt II – Arbeitseinsatz – akcje zatrudnieniowe
• Amtsgruppe B – pion B
  • Amt III – Wirtschaft – gospodarka
  • Amt IV – Landwirtschaft – rolnictwo
  • Amt V – Finanzverwaltung – dział finansowy (Otto Schwarzenberger)
• Amtsgruppe C – pion C
  • Amt VI – Planung – planowanie SS-Oberführer Konrad Meyer
  • Amt VII – Bauten – budowle
  • Amt VIII – Zentralbodenamt – centralny urząd ziemski

Pełnomocnikiem Heinricha Himmlera do spraw umocnienia niemieckości w Generalnym Gubernatorstwie był SS-Obergruppenführer Friedrich Wilhelm Krüger.

Przypisy

Bibliografia

• Bruno Wasser: Himmlers Raumplanung im Osten. Der Generalplan Ost in Polen 1940 – 1944. Basel, Berlin, Boston: 1993. (niem.)
• Peter Widmann: Reichskommissar für die Festigung deutschen Volkstums. W: Wolfgang Benz (wyd.): Enzyklopädie des Nationalsozialismus. München: 1998, s. 677. (niem.)
• Piotr Setkiewicz: The expulsion of Polish civilians from the area around the Auschwitz camp, 1940-1941. (ang.)
• Józef Wnuk, Helena Radomska-Strzemecka: Dzieci polskie oskarżają. Warszawa: PAX, 1961.
• Roman Z. Hrabar: Hitlerowski rabunek dzieci polskich. Uprowadzanie i germanizowanie dzieci polskich w latach 1939-1945. Katowice: Śląski Instytut Naukowy w Katowicach, Wydawnictwo Śląsk, 1960.
• Roman Z. Hrabar: Na rozkaz i bez rozkazu. Sto i jeden wybranych dowodów hitlerowskiego ludobójstwa na dzieciach. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1968.