Republika Hawajów

Hawaje
(Republika Hawajów)
Hawaii
1894–1898
Flaga Hawajów
Godło Hawajów
Flaga HawajówGodło Hawajów
Dewiza: (hawajski) Ua Mau ke Ea o ka ʻĀina i ka Pono
(Życie kraju trwa w sprawiedliwości)
Hymn: Hawaiʻi Ponoʻī
Język urzędowyangielski
StolicaHonolulu
Typ państwarepublika
Głowa państwaprezydent Sanford Dole
Status terytoriumpaństwo nieuznawane
Szef rząduprezes Sanford Dole
Powierzchnia
 • całkowita

16 661 km²
walutaDolar hawajski,
Dolar amerykański
Proklamacja4 lipca 1894
AneksjaStany Zjednoczone
12 sierpnia 1898
Religia dominującachrześcijaństwo
Strefa czasowaUTC –10
Terytoria zależnePalmyra
Mapa Hawajów

Republika Hawajów – państwo położone w archipelagu Hawaje na Oceanie Spokojnym, istniejące od 4 lipca 1894 do 12 sierpnia 1898. Po obaleniu królowej rząd wprowadził stan wojenny co oznacza, że posiadał władzę absolutną.

Historia

W styczniu 1893 roku królowa Hawajów Liliʻuokalani abdykowała na rzecz rządu amerykańskiego, lecz po jej abdykacji ogłoszono władzę samozwańczego rządu tymczasowego Hawajów, którego prezesem był Sanford Dole.

Republika została oficjalnie proklamowana 4 lipca 1894 roku. Tego samego dnia premier Sanford Dole został mianowany prezydentem Republiki Hawajów i pełnił tę funkcję aż do roku 1900, gdy został gubernatorem Hawajów.

Po proklamowaniu republiki, Hawajczycy utworzyli podziemny ruch oporu i powstała grupa zwana rojalistami. Jej celem było obalenie republiki i przywrócenie tronu królowej Liliʻuokalani. W 1895 roku rojaliści zaatakowali rząd tymczasowy, lecz zostali pokonani, a ci, którzy przeżyli zostali aresztowani. U królowej znaleziono broń, w związku z tym także została aresztowana. Przetrzymywano ją jako więźnia w małym pokoju w pałacu ʻIolani, a następnie odesłano do domu, gdzie wiele miesięcy spędziła w areszcie domowym.

Republika przetrwała tylko 4 lata. 7 lipca 1898 roku Stany Zjednoczone zajęły kraj, a 12 sierpnia ogłosiły oficjalnie jego aneksję. Mimo to Sanford Dole pozostał prezydentem jeszcze przez dwa lata, gdy w 1900 roku został gubernatorem Hawajów w ramach Stanów Zjednoczonych.

Gospodarka

Wysoko rozwinięte rolnictwo, szczególnie uprawa ananasów, kawy, kwiatów, bananów, trzciny cukrowej i warzyw, hodowla bydła i rybołówstwo, przemysł cukrowniczy.

Podział administracyjny

Administracyjnie państwo hawajskie dzieliło się na prowincje:

  1. Kauaʻi
  2. Oʻahu
  3. Maui
  4. Hawaiʻi
  5. Palmyra (?)

Legalność

Królowa Liliʻuokalani abdykowała pod warunkiem, że władzę nad jej królestwem przejmie rząd amerykański. Tymczasowy rząd Hawajów zignorował to i proklamował 4 lipca 1894 (nielegalną) Republikę Hawajów.

Stany Zjednoczone w 1898 zajęły i anektowały ten kraj. Było to zgodne z prawem nadanym, chociaż wymuszonym, rządowi amerykańskiemu przez ostatnią królową Hawajów.

Media użyte na tej stronie

Oceania (orthographic projection).svg
Autor: Ch1902, Licencja: CC BY-SA 3.0
Orthographic map of the Australasian part of Oceania: Australia, New Guinea, Island Melanesia, New Zealand the Maluccas east of the Weber Line.
Hawaje.jpg
Satellite view of Hawaii archipellago (USA).

Original description from NASA:

"A silver swath of sunglint surrounds half of the Hawaiian islands in this true-color Terra MODIS image acquired on May 27, 2003. Sunglint reveals turbulence in the surface waters of the Pacific Ocean. If the surface of the water was as smooth as a perfect mirror, we would see the circle of the Sun as a perfect reflection. But because the surface of the water is ruffled with waves, each wave acts like a mirror and the Sun’s reflection gets softened into a broader silver swath, called the sunglint region.

"In this scene, the winds ruffling the water surface around the Hawaiian Islands create varying patterns, leaving some areas calmer than others. Southwest of Hawaii and Maui, on their leeward sides, calmer waters are indicated by brighter silver coloration. Conversely, notice how most of the vegetation on the Hawaiian Islands grows on their northeastern, or windward, sides.

"From lower right to upper left, the “Big Island” (Hawaii), Maui, Kahoolawe, Lanai, Molokai, Oahu, Kauai, and Niihau islands all make up the state of Hawaii, which lies more than 2,000 miles from any other part of the United States. The small red dot on the Big Island’s southeastern side marks a hot spot on Kilauea Volcano’s southern flank. Kilauea has been erupting almost continuously since January 1983, and is one of the world’s best studied volcanoes."
Seal of the Republic of Hawaii.svg
The Great Seal of the Republic of Hawaii, in use from 1896 to 1901. Designed by Viggo Jacobsen. Approved by Sanford B. Dole, the President of the Republic of Hawaii on the 25 May 1869.