Republika Ostrowska (serial telewizyjny)

Republika Ostrowska
Gatunek

historyczny

Kraj produkcji

Polska

Oryginalny język

polski

Główne role

Andrzej Szczytko
Jolanta Grusznic
Jan Jankowski
Jerzy Kamas
Leon Niemczyk
Barbara Brylska

Liczba odcinków

6

Liczba serii

1

Nagrody

Złoty Ekran

Na Kresach Imperium
Urodziny Cesarza
Egzamin Dojrzałości
Dzwon Walentego
Republika Ostrowska
Noc Sylwestrowa
Produkcja
Produkcja wykonawcza

1984-1985

Reżyseria

Zbigniew Kuźmiński

Scenariusz

Kazimierz Radowicz
Zbigniew Kuźmiński

Muzyka

Piotr Marczewski

Zdjęcia

Tomasz Tarasin

Scenografia

Tadeusz Myszorek

Wytwórnia

Zespół Filmowy Profil

Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji

Polska

Data premiery

4 czerwca 1986

Stacja telewizyjna

Telewizja Polska

Lata emisji

1986

Status

zakończony

Chronologia
Powiązane

Republika nadziei (1988), film na podstawie serialu

Republika Ostrowska – polski sześcioodcinkowy serial historyczny w reżyserii Zbigniewa Kuźmińskiego, wyprodukowany przez Telewizję Polską i Zespół Filmowy Profil w latach 1984−1985[1][2].

Serial opowiada o kulisach wybuchu powstania wielkopolskiego oraz utworzeniu Republiki Ostrowskiej (1026 listopada 1918) przez pryzmat losów uczniów gimnazjum męskiego w Ostrowie Wielkopolskim (tzw. Polskich Aten[3][4]) i zarazem członków tajnego Towarzystwa Tomasza Zana[1][5][6].

Filmowa wersja serialu pt. Republika nadziei (1988) została nagrodzona Złotym Ekranem (1986)[7][8][9].

O serialu

Zbigniew Kuźmiński za kamerą, podczas pracy nad serialem i późniejszym filmem (1984)

Zdjęcia do serialu realizowano w latach 1984−1985 w łódzkiej Wytwórni Filmów Fabularnych[1], I Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Asnyka w Kaliszu (przy ul. Grodzkiej)[5][7], zamku w Gołuchowie, pałacu w Sobótce oraz miejscowościach Ostrów Wielkopolski, Pleszew, Russów[7].

Autorem scenariusza był Kazimierz Radowicz, wieloletni współpracownik Zbigniewa Kuźmińskiego i zarazem absolwent Gimnazjum i Liceum w Ostrowie Wielkopolskim (matura 1950), które kontynuuje tradycję Polskich Aten[4][3]. Fragmenty scenariusza serialu ukazały się w 1986 na łamach miesięcznika społeczno-kulturalnego "Nurt"[10].

W maju 1984 na łamach miesięcznika "Film", w reportażu z planu filmowego Bohdan Gadomski wskazywał, iż akcja serialu koncentruje się wokół[1]:

  1. księgarni Rowińskiego (Jerzy Kamas), w której spotykają się fikcyjni członkowie Towarzystwa Tomasza Zana, tajnej organizacji, którą próbuje zdekonspirować wizytator szkolny Jost (Leon Niemczyk); oraz
  2. losów wielkopolskiego ziemiaństwa w zaborze pruskim, w szczególności fikcyjnych rodzin Kroguleckich (Tomasz Zaliwski, Andrzej Szczytko, Jan Jankowski) i Wodniczaków (Barbara Brylska, Bożena Miller-Małecka, Ryszard Dembiński, Tomasz Mędrzak).

Jakkolwiek rodziny protagonistów serialu są fikcyjne, a nielicznymi postaciami historycznymi w scenariuszu Kazimierza Radowicza są Stefan Rowiński (Jerzy Kamas), Kazimiera Rowińska (Alicja Jachiewicz)[11], Wojciech Lipski (Czesław Wołłejko), czy Aleksander Dubiski (Czesław Jaroszyński), to zdaniem Mirosława Idziorka, dziennikarza "Gazety Poznańskiej" i autora reportażu Śladami serialu "Republika Ostrowska" (1986)[12][13], pierwowzorami serialowych rodzin mogli być Kajzerowie, Włodarkiewiczowie, bądź Manowscy[12].

Fabuła

Za internetową bazą filmu polskiego − FilmPolski.pl[14]:

Akcja rozpoczyna się w 1913 roku, kończy pod koniec 1918. Przedstawia akcje germanizacyjne Prusaków i ruch patriotyczny, przede wszystkim polskiej młodzieży. Centrum wydarzeń stanowi proklamowanie 10 listopada 1918 roku Republiki Ostrowskiej, która przetrwała dwa tygodnie. Finałem jest wybuch i zwycięstwo powstania wielkopolskiego. Na tym historycznym tle rozgrywają się losy kilku uczniów Gimnazjum i Liceum Męskiego w Ostrowie, ich przyjaciół i rodzin.

Głównym bohaterem jest Feliks Krogulecki – jego niespełniona miłość do Kornelii, działalność Feliksa w polskich nielegalnych organizacjach młodzieżowych, wcielenie i dezercja z armii pruskiej, udział w tworzeniu Republiki Ostrowskiej, walka w Powstaniu Wielkopolskim i w dniu zwycięstwa śmierć w pojedynku ze swym najzagorzalszym antagonistą, Oskarem von Wedowem.

Lista odcinków

  1. Na Kresach Imperium
  2. Urodziny Cesarza
  3. Egzamin Dojrzałości
  4. Dzwon Walentego
  5. Republika Ostrowska
  6. Noc Sylwestrowa

Obsada

Na planie serialu w Wytwórni Filmów Fabularnych pracowało stu dwudziestu aktorów[1], zaś produkcja stanowiła debiut ekranowy Andrzeja Szczytki, Jana Jankowskiego, Jolanty Grusznic, Janusza Borkowskiego i Marcela Szytenchelma[1][15].

Przypisy

  1. a b c d e f Bohdan Gadomski, Republika Ostrowska. Pięć dni na planie serialu Zbigniewa Kuźmińskiego, „Film”, nr 20 (1819), 13 maja 1984, s. 6-7, ISSN 0137-463X.
  2. FilmPolski.pl, FilmPolski [dostęp 2020-10-11] (pol.).
  3. a b I LO w Ostrowie Wielkopolskim, www.1liceum.edu.pl [dostęp 2020-10-11] (pol.).
  4. a b I LO w Ostrowie Wielkopolskim, www.1liceum.edu.pl [dostęp 2020-10-11] (pol.).
  5. a b FilmPolski.pl, „FilmPolski” [dostęp 2018-06-16] (pol.).
  6. MI, W Ostrowie − o "Republice Ostrowskiej". Wielkopolanie znów bohaterami serialu TVP, „Gazeta Poznańska” (131), 6 czerwca 1986, s. 2, ISSN 0208-8746.
  7. a b c FilmPolski.pl, „FilmPolski” [dostęp 2018-06-16] (pol.).
  8. FilmPolski.pl, FilmPolski [dostęp 2020-10-16].
  9. Film, 1986 r. , nr 15, s. 02
  10. Kazimierz Radowicz, Republika Ostrowska. Fragmenty scenariusza, „Nurt”, 1 (245), 1986, s. 1, 23-24., ISSN 0137-8880, Nr indeksu 36 696.
  11. Super User, O PATRONIE, www.bursa-ostrow.pl [dostęp 2020-10-11] (pol.).
  12. a b Mirosław Idziorek, Śladami serialu "Republika Ostrowska", „Gazeta Poznańska”, 11 lipca 1986, s. 10, ISSN 0208-8746.
  13. Krzysztof Psztyr, Mirosław Idziorek, wlkp24.info [dostęp 2020-10-11] (pol.).
  14. Republika nadziei
  15. Bohdan Gadomski, Zwierciadło Młodych: 5 minut z... Andrzejem Szczytko, „Express Ilustrowany” (65), 29 marca 1984, s. 4-5, ISSN 0137-9097.

Linki zewnętrzne

O serialu telewizyjnym (1986):

O filmie kinowym na kanwie serialu telewizyjnego (1988):

Media użyte na tej stronie

ZKuzminski1984.jpg
Autor: CandidCB, Licencja: CC BY-SA 4.0
Od lewej za kamerą: Andrzej Szczytko, Zbigniew Kuźmiński, Karol Chodura, Tomasz Tarasin, podczas pracy nad serialem "Republika Ostrowska" (1986) i późniejszym filmem "Republika nadziei" (1988). Fotografia z planu serialu w 1984 roku, praca własna.