Restauracja Stuartów

Karol II Stuart

W 1658 roku Oliver Cromwell, ojciec rewolucji angielskiej zmarł. Władzę przejął wówczas jego syn Richard Cromwell. Rządził on jednak nieudolnie i nie miał posłuchu w armii, co wykorzystali rojaliści^[1].

W 1660 roku parlament angielski wybrał na króla Karola II Stuarta (1660-1685). Władca ten postępował bardzo zręcznie. Z jednej strony represjonował przywódców rewolucji, sprawców śmierci swojego ojca Karola I, z drugiej - prowadził efektywną politykę handlową i kolonialną. Udało mu się zdobyć poparcie grupy polityków w parlamencie, nazywanych później torysami, rekrutujących się spośród arystokracji zasiadającej w odtworzonej Izbie Lordów. W tym samym czasie pojawiła się też opozycja, złożona głównie z zamożnych mieszczan i szlachty zajmującej się handlem (gentry), zwana później wigami^[2]. Podział na dwa ugrupowania polityczne, który zaczął się kształtować w czasach Karola II, jest także charakterystyczny dla parlamentu współczesnej Wielkiej Brytanii.

Dużym sukcesem, jaki odnieśli Wigowie było uchwalenie przez parlament w 1679 roku Habeas Corpus Act, czyli ustawy gwarantującej każdemu nietykalność osobistą. Odtąd wolno było trzymać podejrzanych w areszcie tylko przez 48 godzin, o ile nie przedstawiono im dowodów winy^[3].

Młodszy brat i następca Karola II, Jakub II Stuart (1685-1688), nie prowadził polityki tak rozsądnej jak jego poprzednik. Był katolikiem i dążył do przywrócenia katolicyzmu. W odróżnieniu od Karola II chciał też ograniczyć rolę parlamentu i wprowadzić monarchię absolutną. Jakub II szybko utracił poparcie społeczeństwa, nawet torysów. W tej sytuacji udał się do katolickiej Irlandii i tam zaczął zbierać wojska, dzięki którym chciał odzyskać tron. Wobec takiej postawy króla pogodzeni Torysi i Wigowie w 1688 roku ofiarowali tron córce Jakuba II, protestantce, Marii, żonie namiestnika Republiki Niderlandów, Wilhelma Orańskiego. Siły Jakuba II po krótkiej walce w Irlandii zostały pokonane. W Anglii to właściwie bezkrwawe przejęcie tronu nazwaną chwalebną rewolucją^[4].

Przypisy

Bibliografia

• Norman Davies: The Isles: A History. Oxford / New York: Oxford University Press, 1999. ISBN 0-19-513442-7.
• Charles Phillips: The Illustrated Encyclopedia of Royal Britain. New York: Metro Books, 2011. ISBN 978-1-4351-1835-5.

Historia Wielkiej Brytanii

Brytania Kaledonia Historia Szkocji Historia Anglii (V–VII wiek) Historia Anglii (VIII–XI wiek) Heptarchia Królestwo Szkocji Królestwo Anglii Dynastia normandzka Historia Anglii (XI–XV wiek) Wojna Dwóch Róż Anglia Tudorów Epoka elżbietańska Panowanie Stuartów Angielska wojna domowa Republika Angielska Restauracja Stuartów Chwalebna rewolucja Królestwo Wielkiej Brytanii Imperium brytyjskie Epoka georgiańska Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Rewolucja przemysłowa Epoka wiktoriańska Epoka edwardiańska Wielka Brytania w XX wieku Wielka Brytania

• Wielka Brytania