Retimno

Ten artykuł od 2020-11 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Retimno Ρέθυμνο
Retimno z lotu ptaka – na pierwszym planie forteca z okresu panowania Wenecjan
Państwo	Grecja
Administracja zdecentralizowana	Kreta
Region	Kreta
Jednostka regionalna	Retimno
Gmina	Retimno
Populacja (2011) • liczba ludności	32 468
Nr kierunkowy	28310
Kod pocztowy	741 00
Tablice rejestracyjne	PE
Położenie na mapie Krety Retimno
Położenie na mapie Grecji (c) Lencer, CC BY-SA 3.0 Retimno
35°22′N 24°28′E/35,366667 24,466667
Strona internetowa

La Fortezza

Retimno – stary port wenecki

Retimno (gr. Ρέθυμνο) – miasto w Grecji, na północnym wybrzeżu Krety, w administracji zdecentralizowanej Kreta, w regionie Kreta, w jednostce regionalnej Retimno. Siedziba gminy Retimno. W 2011 roku liczyło 32 468 mieszkańców^[1].

Po Heraklionie i Chanii trzecie pod względem wielkości miasto na Krecie.

Lokalizacja

Miasto leży w północnej części Krety, nad Morzem Kreteńskim, w połowie drogi biegnącej z Heraklionu do Chanii.

Szerokość wyspy (od północnego do południowego wybrzeża) wynosi w tym miejscu zaledwie 30 km. Przewężenie to oddziela dwa wysokie pasma górskie: Lefka Ori na zachodzie od gór Ida (Oros Idi) na wschodzie, zwanych czasem Psiloritis od znajdującego się tam najwyższego (2456 m n.p.m.) szczytu Krety – Psiloritis.

Mimo górskiego charakteru, okolice Retimno są dość gęsto zaludnione. Położone na zboczach górskich wioski sprawiają wrażenie otoczonych sadami owocowymi i gajami oliwnymi.

Historia

W okresie popałacowym w historii kultury minojskiej na wschód od obecnej fortecy istniała osada, dowodem na to są odnalezione przez archeologów groby i gliniane naczynia^[2].

W okresie grecko-rzymskim pod nazwą Rithymna było ważnym ośrodkiem handlowym. W czasach bizantyjskich nie miało już tak istotnego znaczenia. W IX i X wieku n.e. było okupowane przez Arabów^[3]. Podczas okupacji weneckiej (od XIII wieku) stało się trzecim (po Heraklionie i Chanii) ośrodkiem gospodarczym i kulturalnym Krety pod nazwą Rettimo.

Okresem największej świetności miasta był wiek XVI i początek XVII – Retimno słynęło wówczas jako jeden z głównych ośrodków nauki i sztuki. Z tego okresu pochodzi potężna forteca (La Fortezza) i port z latarnią morską. Twierdzę zbudowali Wenecjanie pod koniec XVI wieku dla obrony przed piratami (słynnym Barbarossą) i wzrastającą siłą państwa Osmanów. Pod koniec tego okresu świetności powstało jeszcze ostatnie dzieło Wenecjan – fontanna Rimondi wzniesiona w 1626 roku^[4].

W 1645 roku miasto zajęły wojska tureckie. Wenecjanie wraz z mieszkańcami (ok. 8500) wycofali się do fortecy, gdzie bronili się jeszcze przez 23 dni. Okupacja turecka trwała aż do 1897 roku.

Wygląd miasta w tamtym okresie zmienił się tak bardzo, że nabrało ono cech typowo muzułmańskich. Większość kościołów zburzono lub przekształcono w meczety.

Od 1898 roku Kreta była autonomicznym państwem z własną konstytucją i rządem. W 1913 roku wyspa została przyłączona do Grecji, a w 1923 roku z Retimno i z całej Krety wysiedlono pozostałych tam Turków oraz zislamizowanych Greków. W ich miejsce przybyła ludność grecka (prawosławna) z Azji Mniejszej w ramach dokonanej wtedy wymiany ludności. Rethymnon zaczął się szybko rozwijać intelektualnie i ekonomicznie (z przerwą podczas okupacji hitlerowskiej w latach 1941-1944).

Szczególnemu dla Greków epizodowi dziejów miasta w przełomowych latach 1898-1923 poświęcił Kronikę pewnego miasta Pandelis Prevelakis – urodzony w Rethimno jeden z najwybitniejszych prozaików greckich^[5].

Walory turystyczne

Wzdłuż wybrzeża ciągnie się plaża piaszczysta, przy której znajdują się liczne hotele. Miasto ma starówkę z wąskimi uliczkami, licznymi zabytkami tureckimi i weneckimi oraz górującą nad miastem potężną fortecę wenecką.

Miasta partnerskie

• Puszkin (Rosja)

Zobacz też

• Moni Arkadiu – pobliski klasztor

Przypisy

Bibliografia

• Andonis Vasilakis: Crete. Heraklion: 2008. ISBN 978-960-6655-28-9.