Retorta (wypał)

Współczesne retorty do wypalania węgla drzewnego

Metoda układania drewna w retorcie

Retorta – duży, stalowy piec służący do wypalania węgla drzewnego w warunkach leśnych.

Technologia zwęglania w stalowych retortach została opracowana w 1980 roku w Instytucie Użytkowania Lasu i Inżynierii Leśnej Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie na zlecenie Zjednoczenia Produkcji Leśnej „Las” – wcześniej do pozyskiwania węgla używano głównie mielerzy^[1].

Do wypalania stosuje się przede wszystkim drewno bukowe, choć można użyć także innych gatunków liściastych. Nie wolno jednak ich mieszać ze względu na różne tempo zwęglania. Pełny cykl wypału w retorcie trwa około trzech dni: jeden dzień na wybieranie węgla i załadowanie drewna na kolejny wypał, jeden dzień na wypalanie oraz jeden dzień na stygnięcie retorty^[1].

Retorty są charakterystyczne dla Bieszczadów, współcześnie jednak odchodzi się od tego sposobu wypalania węgla na rzecz nowszych technologii. Pod koniec lat 90. XX wieku w Bieszczadach znajdowały się 53 bazy wypału węgla, w których w sumie pracowało prawie 600 retort. W roku 2017 działało już tylko 11 baz z 84 retortami. Te, które wciąż działają są popularną atrakcją turystyczną^[2].