Rewitalizacja językowa

Rewitalizacja językowa – całokształt praktyk mających na celu popularyzację danego kodu językowego wśród docelowej grupy, przeważnie pewnej grupy etnicznej[1]. Celem rewitalizacji może być wzmocnienie zagrożonego języka[1], a w szerszym rozumieniu również ożywienie języka, który stracił swoich użytkowników[2]. Plany rewitalizacyjne obejmują sporządzenie dokumentacji językowej, określenie funkcji języka, wypracowanie programu dydaktycznego, propagowanie mowy za pośrednictwem mediów itp.[3][2] W drodze planowania językowego dochodzi także do określenia przepisów ortograficznych oraz ich wprowadzenia do podręczników i innych materiałów dydaktycznych[2].

Rewitalizacja językowa zabiega o to, aby najmłodsze pokolenie miało szansę nabyć kompetencję w danym języku za pośrednictwem systemu edukacji oraz w samym domu rodzinnym. Z drugiej strony chodzi o upowszechnienie języka jako codziennego środka komunikacji, wprowadzenie go do swobodnych rozmów, a nawet do sytuacji oficjalnych[1]. Rewitalizacja wiąże się często ze standaryzacją języka, ustaleniem i wypromowaniem pewnej normy literackiej[4].

Celem rewitalizacji nie jest wyłącznie rozpropagowanie lub ożywienie języka, lecz także utrzymanie jego związku z rodzimą kulturą[3][2]. Liczne programy językowe skupiają się na nauczaniu języka w kontekście kultury tradycyjnej[2]. Dzięki temu język może służyć podkreśleniu odrębności kulturowej danej społeczności[2].

Zobacz też

  • informator (językoznawstwo)
  • lista ożywionych języków

Przypisy

  1. ↑ a b c Rewitalizacja, pl.languagesindanger.eu [dostęp 2020-02-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-06].
  2. ↑ a b c d e f Jan Pokorný, Lingvistická antropologie: jazyk, mysl a kultura, Praha: Grada Publishing, 2009, s. 152, ISBN 978-80-247-6987-5 (cz.).
  3. ↑ a b Revivalistics: From the Genesis of Israeli to Language Reclamation in Australia and Beyond Gilad Zuckermann, Revivalistics, Oxford University Press, 2020, ISBN 978-0-19-981279-0 (ang.). [1] ISBN 978-0-19-981277-6, s. 212
  4. ↑ James W. Tollefson, Miguel Pérez-Milans, The Oxford Handbook of Language Policy and Planning, Oxford University Press, 2018, s. 618–619, ISBN 978-0-19-045889-8 (ang.).