Rewolucja na Zanzibarze

Rewolucja na Zanzibarze

Obszar wrzenia rewolucyjnego
Czas	12 stycznia 1964
Miejsce	Zanzibar
Przyczyna	dominacja mniejszości arabskiej
Wynik	obalenie sułtanatu, utworzenie republiki ludowej a następnie połączenie z Tanganiką
Strony konfliktu
rząd Zanzibaru rewolucjoniści
Dowódcy
Dżamszid ibn Abd Allah John Okello
brak współrzędnych

Rewolucja na Zanzibarze – rewolucja z 12 stycznia 1964 roku. W jej wyniku doszło do obalenia Sułtanatu Zanzibaru i proklamacji Ludowej Republiki Zanzibaru i Pemby, która w październiku tego samego roku połączyła się z Tanganiką. W wyniku zjednoczenia powstała Zjednoczona Republika Tanzanii^[1][2].

Zanzibar na przestrzeni lat stanowił sułtanat w którym rolę głównej siły politycznej mieli Arabowie. W okresie kolonialnych rządów brytyjskich, władze zezwoliły na pewną emancypację murzynów a ludność afrykańska już w 1926 roku weszła w skład rady ustawodawczej i wykonawczej (było to zjawisko bezprecedensowe). Po II wojnie światowej utworzone zostały pierwsze partie polityczne. W 1957 roku ludność arabska utworzyła Nacjonalistyczną Partię Zanzibaru. W tym samym roku powstała opozycyjna wobec niej murzyńska Partia Afroszyrazyjska - partia reprezentowała interes Afrykanów z kontynentu oraz ludność Szirazi^[1]. W 1959 roku założona została Ludowa Partia Zanzibaru i Pemby, zbliżona do Nacjonalistycznej Partii Zanzibaru. W 1963 roku utworzona została ostatnia spośród partii, partia Umma, głosząca poglądy marksistowskie^[1]. W 1963 roku Zanzibar uzyskał od Brytyjczyków autonomię wewnętrzną a w grudniu tego samego roku niepodległość w ramach brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Ustrojem niepodległej wyspy stała się monarchia konstytucyjna^[1].

Sytuacja na wyspie po uzyskaniu niepodległości pozostawała napięta. Ludność murzyńska dążyła do zniesienia dominacji Arabów. Jeszcze w styczniu 1964 roku wybuchła rewolucja - armia pod dowództwem generała Johna Okello obaliła rząd. Wojskowi utworzyli Radę Rewolucyjną a w miejsce sułtanatu proklamowali Ludową Republikę Zanzibaru i Pemby. Prezydentem republiki ludowej został Abeid Amani Karume. Rząd rewolucyjny poparty został przez Partię Afroszyrazyjską i Ummę (które dokonały zjednoczenia). W walkach zginęło około 100 tysięcy Arabów, reszta udałą się na wygnanie wraz z sułtanem. W kwietniu 1964 roku Zanzibar zjednoczył się z Tanganiką i utworzył federacyjne państwo - Zjednoczoną Republikę Tanganiki i Zanzibaru (od maja 1964 roku Tanzania)^[1][2].

Przypisy