Rewolucja społeczna

Rewolucja społeczna – głęboki przewrót w politycznym, ekonomicznym i duchowym życiu społeczeństwa, kiedy dokonuje się przejście z jednej formacji społecznej do drugiej, bardziej postępowej[1][2][3][4]. Ekonomiczną podstawą rewolucji społecznej jest konflikt między siłami wytwórczymi a stosunkami produkcji[5][6][7]. W dziedzinie politycznej rewolucja rozwiązuje konflikt między przeżytą nadbudową polityczną a kształtującymi się nowymi stosunkami ekonomicznymi, czyli dojrzałymi potrzebami rozwoju ekonomicznego. Stwarza ona nową polityczną, prawną nadbudowę konieczną do ugruntowania i rozwoju rodzącej się formacji społeczno-ekonomicznej[8].

Klasyczne sformułowanie treści rewolucji społecznej[3][4] zawarte jest w Przedmowie do pracy Karola Marksa Przyczynek do krytyki ekonomii politycznej(niem.):

Na określonym szczeblu swego rozwoju materialne siły wytwórcze społeczeństwa popadają w sprzeczność z istniejącymi stosunkami produkcji, albo - co jest tylko prawnym tego wyrazem - ze stosunkami własności, w których łonie one się dotąd rozwijały. Z form rozwoju sił wytwórczych stosunki te zamieniają się w ich kajdany. Wówczas następuje epoka rewolucji socjalnej. Wraz ze zmianą podłoża ekonomicznego odbywa się mniej lub bardziej szybko przewrót w całej olbrzymiej nadbudowie. Przy rozpatrywaniu takich przewrotów, trzeba zawsze odróżniać przewrót materialny w warunkach ekonomicznych produkcji, dający się stwierdzić ze ścisłością nauk przyrodniczych, - od form prawnych, politycznych, religijnych, artystycznych lub filozoficznych, krócej: od form ideologicznych, w jakich ludzie uświadamiają sobie ten konflikt i zwalczają go.

Karl Marx, Przyczynek do krytyki ekonomii politycznej. PRZEDMOWA

Główną cechą rewolucji jest przejście władzy państwowej z rąk jednej klasy społecznej do rąk drugiej klasy[9].

Społeczne grupy, klasy, które materialnie zainteresowane są w zburzeniu starych porządków i zbudowaniu nowych, są napędowymi siłami rewolucji; grupy te i klasy dokonują rewolucji[10][11][12][3][4]. Tak np. siłą napędową rewolucji burżuazyjnych(ang.) XVII i XIII wieku w krajach zachodnioeuropejskich było obok burżuazji chłopstwo, biedota miejska, warstwy drobnomieszczańskie[12]. Burżuazja była nie tylko siłą napędową, lecz również hegemonem, wodzem tych rewolucji[13][12].

Przypisy

  1. ↑ Spirkin 1968 ↓, s. 459.
  2. ↑ Bogomołow i in. 1980 ↓, s. 430.
  3. ↑ a b c Красин ↓.
  4. ↑ a b c Krasin ↓.
  5. ↑ Szachnazarow i in. 1982 ↓, s. 66.
  6. ↑ Bielakow i in. 1964 ↓, s. 210.
  7. ↑ Bogomołow i in. 1980 ↓, s. 432.
  8. ↑ Bogomołow i in. 1980 ↓, s. 432–433.
  9. ↑ Bogomołow i in. 1980 ↓, s. 433.
  10. ↑ Szachnazarow i in. 1982 ↓, s. 66-67.
  11. ↑ Spirkin 1968 ↓, s. 461.
  12. ↑ a b c Bielakow i in. 1964 ↓, s. 212.
  13. ↑ Bogomołow i in. 1980 ↓, s. 435.

Bibliografia

Marksizm-leninizm
Podstawy
Nurty
Działacze
Historia
Prace teoretycznene
Tematy powiązane

Marx_Lenin_clipart_gold_and_red

Media użyte na tej stronie

Marx Lenin oval.svg
Autor: Sshu94, Licencja: CC BY-SA 4.0
Portraits of Marx & Lenin with an oval frame