Rezerwat przyrody „Wostoczno-Uralskij”

Rezerwat przyrody „Wostoczno-Uralskij”

Государственный природный заповедник «Восточно-Уральский»

rezerwat przyrody
Państwo	Rosja
Obwód	czelabiński
Data utworzenia	29 kwietnia 1966 roku
Powierzchnia	166,16 km²
Ochrona	kategoria IUCN – Ia (ścisły rezerwat przyrody)
Położenie na mapie obwodu czelabińskiego Rezerwat przyrody „Wostoczno-Uralskij”
Położenie na mapie Rosji Rezerwat przyrody „Wostoczno-Uralskij”
55°48′52″N 60°53′58″E/55,814444 60,899444

Rezerwat przyrody „Wostoczno-Uralskij” (ros. Государственный природный заповедник «Восточно-Уральский») – ścisły rezerwat przyrody (zapowiednik) w obwodzie czelabińskim w Rosji. Znajduje się w rejonach kaslinskim i kunaszakskim, a jego obszar wynosi 166,16 km². Rezerwat został utworzony dekretem rządu Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej z dnia 29 kwietnia 1966 roku^[1].

(c) Jan Rieke, maps-for-free.com, NordNordWest, Historicair, Bourrichon, Insider, Kneiphof, CC BY-SA 3.0

Trasa radioaktywnej chmury po katastrofie

Historia

29 września 1957 roku w zakładach Majak, w zamkniętym wówczas mieście Czelabińsk-40 (obecnie Oziorsk), doszło do katastrofy kysztymskiej, wypadku jądrowego, w wyniku którego skażony radioaktywnie został obszar o powierzchni 39 000 km². Dziewięć lat później na najbardziej skażonym terytorium, niedostępnym od katastrofy, został utworzony Rezerwat przyrody „Wostoczno-Uralskij”. Rozciąga się on z północy na południe na odległość 24 km, a z zachodu na wschód – 9 km. Skażenie radioaktywne na terenie rezerwatu jest nadal wysokie. Jest on jednym z dwóch rezerwatów na świecie, obok Poleskiego Państwowego Rezerwatu Radiacyjno-Ekologicznego na Białorusi (powstałego po katastrofie w Czarnobylu), który zajmuje się badaniem wpływu promieniowania na florę i faunę. Ochroną rezerwatu zajmuje się Rosatom^[1][2][3][4].

Opis

Teren rezerwatu to lekko pofałdowana równina przylegająca do wschodnich zboczy Uralu Południowego. Płyną tu m.in. rzeki Tiecza i Karabołka oraz znajdują się dwa jeziora: Bierdianisz i Uruskul, na dnie których nagromadziło się dużo radioaktywnego mułu^[4][5][6]. 

Flora

Terytorium rezerwatu charakteryzuje się roślinnością leśno-stepową: lasy brzozowe (70% terytorium) przeplatają się ze stepami. Czasami spotykane są sosny zwyczajne. Rośnie tu wiele rzadkich roślin, m.in.: lilia złotogłów, ostnica z gatunku Stipa dasyphylla, obuwik wielkopłatkowy, kruszczyk błotny, miodokwiat krzyżowy, jezierza morska, grzybienie północne. Przed katastrofą liczebność rzadkich roślin była 5–10 razy mniejsza. Na dawne grunty orne powróciła naturalna roślinność^[7][1][8].

Fauna

Promieniowanie nie miało dużego wpływu na świat zwierząt. Żyje tu 217 gatunków ptaków, w tym gatunki rzadkie takie jak np.: gęgawa, łabędź niemy, żuraw zwyczajny, czapla siwa, orzeł przedni, bielik, raróg zwyczajny, sokół wędrowny, rybołów i pelikan kędzierzawy^[5][6].

Ssaki w rezerwacie są dość powszechne (jest ich znacznie więcej niż na terenach niechronionych). Żyją tu m.in.: niedźwiedź brunatny, ryś euroazjatycki, lis rudy, wilk szary, borsuk azjatycki, kuna leśna, łasica pospolita, łoś euroazjatycki. W sumie jest 47 gatunków ssaków. Żyje tu również 5 gatunków płazów i 4 gatunki gadów^[5][8].

Z ryb występują tu m.in.: stynka, leszcz i sielawa europejska. Czasami spotyka się zmutowanego okonia wielkości suma. Ryby z powodu promieniowania uległy mutacji bardziej zauważalnie niż inne zwierzęta^[5].

Przypisy