Rezerwat przyrody Cmentarzysko Jaćwingów
| ||
 Kurhan na terenie rezerwatu przyrody „Cmentarzysko Jaćwingów” | ||
| rezerwat leśny | ||
| Typ | kulturowy | |
| Podtyp | zabytków | |
| Państwo |  Polska | |
| Województwo |  podlaskie | |
| Położenie | Suwałki | |
| Mezoregion | Równina Augustowska | |
| Data utworzenia | 1959 | |
| Akt prawny | M.P. z 1959 r. nr 96, poz. 517 | |
| Powierzchnia | 3,39 ha | |
| Ochrona | czynna[1] | |
Położenie na mapie Suwałk  | ||
Położenie na mapie Polski  | ||
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | ||
 54°09′00″N 22°57′36″E/54,150000 22,960000 | ||
Cmentarzysko Jaćwingów – leśny rezerwat przyrody położony na terenie Szwajcarii (dawnej wsi) w granicach administracyjnych miasta Suwałki, około 5 km na północny wschód od centrum Suwałk. Powołany został Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 31 października 1959[2]. Zajmuje powierzchnię 3,39 ha[3] (akt powołujący podawał 4,12 ha[2]).
Klasyfikacja rezerwatu
- Według głównego przedmiotu ochrony jest to rezerwat kulturowy (PKu) podtypu zabytków (za)[3].
- Według głównego typu ekosystemu jest to rezerwat leśny i borowy (EL) podtypu lasów mieszanych nizinnych (lmn)[3].
Według Zarządzenia celem ochrony rezerwatu jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych boru świeżego wraz z cmentarzyskiem kurhanowym użytkowanym w okresie od II do V wieku ery nowożytnej przez ludność tzw. grupy suwalskiej, kultury zachodniobałtyckiej utożsamianej z ludem Jaćwingów. Rezerwat jest w rejestrze zabytków pod nr A-a-5.
Walory przyrodnicze i kulturowe
Głównym walorem kulturowym są kurhany. Najbardziej charakterystyczną formą grobu był kurhan o zmiennej średnicy 6–21 m, zbudowany z kilku warstw kamieni[4]. Na cmentarzysku występowały zarówno groby ciałopalne, jak i szkieletowe. Największe skupiska kurhanów usytuowane są w centralnej części rezerwatu na osi północ – południe na wyniesieniach terenu. Dziś większość grobów ulega zatarciu. Tylko niektóre z nich osiągają wysokość do 0,5 m i są kuliście obłożone kamieniami. Na części kurhanów porastają drzewa.
Teren rezerwatu położony jest na wyniesieniu i znajduje się na wysokości 183,5 m n.p.m.[4] W drzewostanach gatunkiem panującym jest świerk, z domieszką sosny i dębu[4]. Pod okapem na ok. 20% występuje podrost świerka i dębu. Występuje tu wiele gatunków roślin, jak przylaszczka pospolita, konwalijka dwulistna, sałatnik leśny, poziomka, orlica pospolita, szczawik zajęczy, gajowiec żółty, malina kamionka. Z roślin chronionych występują: lilia złotogłów (Lilium martagon), wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum), konwalia majowa (Convalaria majalis).
Przypisy
- ↑ Rezerwat przyrody Cmentarzysko Jaćwingów. W: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-07-25].
- ↑ a b Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 31 października 1959 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M.P. z 1959 r. nr 96, poz. 517).
- ↑ a b c Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku z dnia 26 listopada 2019 r. w sprawie rezerwatu przyrody „Cmentarzysko Jaćwingów”. W: Dz. Urz. Województwa Podlaskiego, poz. 5544 [on-line]. 2019. [dostęp 2019-12-30].
- ↑ a b c Rezerwaty przyrody. Nadleśnictwo Suwałki – Lasy Państwowe, 2014-04-11. [dostęp 2018-07-25].
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief ocation map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.50 N
- S: 52.17 N
- W: 21.45 E
- E: 24.10 E
Shiny green button/marker widget.
Autor: Przemysław 'Blueshade' Idzkiewicz, Licencja: CC BY-SA 1.0
Cmentarzysko Jaćwingów w okolicy Suwałk. Na zdjęciu widać największy kurhan na terenie cmentarzyska.
Picture taken by Przemysław 'Blueshade' Idzkiewicz in August 2004
Autor:
Mapa Suwałk, Polska