Rezerwat przyrody Dolina Racławki

Dolina Racławki
Ilustracja
Skały wznoszące się ponad lasem
rezerwat krajobrazowy
Państwo Polska
Województwo małopolskie
MezoregionWyżyna Olkuska
Data utworzenia1962
Akt prawnyM.P. z 1962 r. nr 81, poz. 380
Powierzchnia473,92 ha
Ochronaczęściowa
Położenie na mapie gminy Krzeszowice
Mapa konturowa gminy Krzeszowice, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Dolina Racławki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Dolina Racławki”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Dolina Racławki”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Dolina Racławki”
Ziemia50°10′18″N 19°40′54″E/50,171667 19,681667
Racławka w Dubiu
Wapienne ściany skalne u wylotu doliny w Dubiu
Źródło Dubie

Rezerwat przyrody Dolina Racławkikrajobrazowy rezerwat przyrody o powierzchni 473,92 ha[1][2], znajdujący się w Dolinie Racławki, nad rzeką Racławka w powiecie krakowskim. W całości położony na terenie Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie oraz w obszarze Natura 2000 PLH120005 Dolinki Jurajskie[3]. Utworzony został w 1962 r. na powierzchni 62,29 ha[4], a po powiększeniu w roku 1990[5] stał się największym rezerwatem w województwie małopolskim. Obejmuje dno doliny oraz przyległe partie zboczy na odcinku ponad 3 km, między skrajem wsi Paczółtowice a Dubiem (gdzie wpływa potok Szklarka z pobliskiej Doliny Szklarki tworząc odtąd rzekę Rudawka).

Zbocza doliny są bardzo strome, miejscami skaliste (niżej karboński wapień węglowy, wyżej wapień górnojurajski oraz wapień dewoński). Całą dolinę pokrywa las bukowy (trzy typy buczyn: karpacka, ciepłolubna i kwaśna) oraz lasy grądowe (grab z innymi domieszkami), a także łęgi olszowe. Na terenie rezerwatu stwierdzono występowanie 27 gatunków roślin chronionych, m.in.: buławnik mieczolistny, kruszczyk szerokolistny, pokrzyk wilcza jagoda, widłak goździsty, żłobik koralowy, śnieżyczka przebiśnieg, orlik pospolity. Rośnie tutaj najpiękniejszy spośród „polskich” storczykowatychobuwik pospolity. Znajdują się tu pomniki przyrody (3 buki, lipa). Dość obfity potok Racławka płynie bystro, tworzy jary, baseniki i niewielkie wodospady lub bystrza. Przy wylocie wąwozu Stradlina zasila go wydajne Źródło Bażana[6].

Największe wyodrębnione skały to: Opalona, Skałka z Nyżą. Łom Hrabski i grupa Skał nad Boiskiem. Grupa skał znajduje się również w Wąwozie Żarskim[7]. Wapienne podłoże powoduje, że w rezerwacie występuje wiele jaskiń i schronisk. M.in. są to: Jaskinia Racławicka, Jaskinia Beczkowa, Jaskinia Żarska, Jaskinia Żarska Górna, Jaskinia bez Nazwy, Schronisko Żarskie Pierwsze, Schronisko Żarskie Drugie, Schronisko Żarskie Trzecie, Schronisko Żarskie Czwarte i Schronisko Żarskie Małe[8].

U wylotu doliny, na jej zachodnich zboczach w wąwozie Zbrza znajduje się Kopalnia Odkrywkowa Dolomitu Dubie[9].

Turystyka

Bazy wypadowe z następujących miejscowości: Krzeszowice, Rudawa, Dubie, Dębnik, Paczółtowice, Żary, Szklary. Przy drodze prowadzącej środkiem rezerwatu znajduje się nieduży parking.

Punktem startowym do zwiedzania Doliny Racławki od strony Dubia jest parking i plac zabaw przy Skałach nad Boiskiem, oraz położony wyżej leśny parking z miejscem biwakowym. Prowadzą stąd trzy ścieżki dydaktyczne; jedna ogólnoprzyrodnicza i dwie geologiczne, oraz dalekobieżne szlaki turystyki pieszej i rowerowej. Ścieżki te są częściowo dostępne dla niepełnosprawnych turystów[7].

szlak turystyczny żółty Szlak Dolinek Jurajskich
szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
Ścieżka edukacyjna niebieska.svg niebieska, ogólnoprzyrodnicza ścieżka dydaktyczna. Od parkingu w Dubiu dnem Doliny Racławki, obok Opalonej, Skałki z Nyżą, Źródła Bażana, przez wąwóz Stradlina i Komarówkę do dna doliny. 13 przystanków edukacyjnych
Ścieżka edukacyjna czerwona.svg czerwona, geologiczna ścieżka dydaktyczna. Od parkingu w Dubiu obok kamieniołomu w Dubiu, dnem wąwozu Zbrza, obok kamieniołomu Dębniki i Łomu Hrabskiego do dna doliny. 5 przystanków.
Ścieżka edukacyjna żółta.svg żółta, geologiczna ścieżka dydaktyczna w postaci zamkniętej pętli. Od parkingu w Dubiu Wąwozem Żarskim do Doliny Szklarki i z powrotem (inną trasą). 8 przystanków.

Przypisy

  1. Rejestr rezerwatów przyrody województwa małopolskiego. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie. [dostęp 2019-03-19].
  2. Rezerwat przyrody Dolina Racławki. W: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-03-19].
  3. Na podstawie interaktywnej mapy na stronie Geoserwisu
  4. Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 28 lipca 1962 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M.P. z 1962 r. nr 81, poz. 380)
  5. Zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 25 czerwca 1990 r. w sprawie uznania za rezerwaty przyrody (M.P. z 1990 r. nr 31, poz. 248)
  6. Julian Zinkow, Krzeszowice i okolice, Warszawa-Kraków, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1988, ​ISBN  83-7005-100-6
  7. a b Na podstrawie tablic poglądowych zamontowanych w rezerwacie
  8. Jaskinie Polski, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-03-20].
  9. Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [dostęp 2019-03-21].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Green pog.svg
Shiny green button/marker widget.
POL Szlak żółty.svg
Żółty szlak turystyczny.
Szlak rowerowy czerwony.svg
Czerwony szlak rowerowy
Racławka.Dubie.jpg
Autor: Premia, Licencja: CC BY-SA 3.0
Racławka.Dubie
Lesser Poland Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Dolina Racławki a1.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dolina Racławki (Dolinki Krakowskie)
Dolina Racławki a2.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dolina Racławki (Dolinki Krakowskie)
Źródło Dubie.jpg
Autor: Premia, Licencja: CC BY-SA 3.0
Źródło Dubie