Rezerwat przyrody Dolina Rzeki Brdy
 Brda w Piekiełku | |
| rezerwat krajobrazowy | |
| Państwo |  Polska |
|---|---|
| Województwo |  kujawsko-pomorskie |
| Mezoregion | Dolina Brdy |
| Data utworzenia | 1994 |
| Akt prawny | M.P. z 1994 r. nr 51, poz. 433 |
| Powierzchnia | 1691,65 ha |
| Ochrona | ścisła, czynna, krajobrazowa |
Położenie na mapie powiatu tucholskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
 53°37′00″N 17°56′48″E/53,616667 17,946667 | |
Rezerwat przyrody Dolina Rzeki Brdy – rezerwat krajobrazowy o powierzchni 1691,65 ha, położony w województwie kujawsko-pomorskim w powiecie tucholskim, gminach: Tuchola, Gostycyn i Cekcyn[1].
Obszar rezerwatu podlega ochronie ścisłej, czynnej i krajobrazowej[1].
Lokalizacja
Pod względem fizycznogeograficznym rezerwat znajduje się w mezoregionie Dolina Brdy. Zajmuje teren wzdłuż rzeki Brdy, od Woziwody na północy do miejscowości Piła-Młyn na południu.
Rezerwat jest położony w obrębie Tucholskiego Parku Krajobrazowego, na terenie nadleśnictw: Tuchola (1348,13 ha[2]) i Woziwoda (343,52 ha).
Historia
Rezerwat został utworzony na podstawie Zarządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 12 września 1994 r.[1]
Charakterystyka
Najważniejszym elementem ochrony w rezerwacie jest rzeka Brda, która rozcina głęboką doliną pola piasków sandrowych. Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych, krajobrazowych i turystycznych doliny rzeki Brdy o wyjątkowych walorach przyrodniczo-krajobrazowych[1].
Dolina posiada system teras, odcinki przełomowe o założeniu rynnowym oraz z reguły strome, wysokie zbocza. Linia nurtu kształtuje się w wyniku erozji brzegów, akumulacji niesionego materiału oraz zarastaniu koryta roślinnością wodną[3].
Teren doliny Brdy jest bardzo urozmaicony pod względem rzeźby terenu oraz siedlisk przyrodniczych. Charakterystycznymi elementami krajobrazu są meandry, starorzecza, kępy i łachy rzeczne. Na brzegach występują strome skarpy, urwiska, głazowiska oraz wywroty przegradzające koryto rzeki[3].
Wzdłuż Brdy występują zróżnicowane zbiorowiska leśne. Do najbardziej naturalnych należą łęgi olszowe i wiązowe, a oprócz tego występują m.in.: bory sosnowe, subkontynentalne bory świeże oraz grądy zboczowe i subkontynentalne[3].
Na obszarze rezerwatu znajdują się liczne pomniki przyrody oraz stanowiska roślin chronionych. Występują tu m.in.: podkolan biały, gnieźnik leśny, listera jajowata, jarząb brekinia i inne[4].
Rezerwat jest również ostoją wielu rzadkich zwierząt. Stwierdzono 25 gatunków ryb, 7 gatunków płazów, 5 gadów, 117 ptaków i 40 gatunków ssaków[4]. Do najcenniejszych należą m.in.: pstrąg potokowy, bocian czarny, koza, gągoł, tracz nurogęś, trzmielojad, kania czarna, kania ruda, myszołów, rybołów, kobuz, derkacz, brodziec samotny, zimorodek, pliszka górska, borowiaczek, bóbr, wydra[4].
Turystyka
Przez rezerwat przebiegają szlaki turystyczne[5][6]:
- szlaki piesze:
szlak turystyczny "Brdy": Bydgoszcz Brdyujście – Sokole-Kuźnica – Świt – Rytel – Swornegacie
szlak turystyczny "im. B. Nowodworskiego": Tuchola – Cekcyn
- szlaki rowerowe:
- szlaki kajakowe:
- odcinek rzeki Brdy leżący na obszarze rezerwatu Dolina Rzeki Brdy należy do jednych z najbardziej uczęszczanych szlaków turystyki kajakowej na tej rzece. Jest to jednocześnie odcinek najtrudniejszy z licznymi utrudnieniami w postaci leżących w korycie rzeki głazów i powalonych drzew.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d Rezerwat przyrody Dolina Rzeki Brdy. W: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-04-19].
- ↑ Rezerwaty przyrody. Nadleśnictwo Tuchola – Lasy Państwowe. [dostęp 2019-04-19].
- ↑ a b c Wencel W., Leśny Kompleks Promocyjny "Bory Tucholskie", Nadleśnictwo Woziwoda – rezerwaty przyrody, Bydgoszcz, ok. 2007
- ↑ a b c Rezerwat przyrody Dolina Rzeki Brdy. W: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody (wersja archiwalna) [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-21)].
- ↑ Bykowski Włodzimierz: Na szlakach Borów Tucholskich. Nowoczesny przewodnik rowerowy. Wydawnictwo Aperion. Bydgoszcz 2000. ISBN 83-911441-2-7
- ↑ Bartłomiej Szabowski, Anna Kowalska: Tucholski Park Krajobrazowy : mapa turystyczno-przyrodnicza. Gdańsk: Eko-Kapio, 2007. ISBN 978-83-88201-59-2.
Media użyte na tej stronie
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Relief location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Shiny green button/marker widget.
Niebieski szlak turystyczny.
Żółty szlak turystyczny.
Czerwony szlak rowerowy
Niebieski szlak rowerowy
Żółty szlak rowerowy
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Tuchola County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 53.80 N
- S: 53.37 N
- W: 17.59 E
- E: 18.30 E
Autor: Malrob, Licencja: CC BY-SA 3.0
Uroczysko Piekiełko w przepływie rzeki Brdy