Rezerwat przyrody Góra Św. Anny

Góra Św. Anny
Ilustracja
Teren rezerwatu w 2012 roku
rezerwat przyrody nieożywionej
Typgeologiczny i glebowy
Podtypskał, minerałów, osadów, gleb i wydm
Państwo Polska
Województwo opolskie
PołożenieGóra Świętej Anny
(gmina Leśnica)
MezoregionChełm
Data utworzenia29 lutego 1972
Akt prawnyM.P. z 1972 r. nr 5, poz. 33
Powierzchnia2,69 ha
Ochronaczynna
Położenie na mapie gminy Leśnica
Mapa konturowa gminy Leśnica, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Góra Św. Anny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Góra Św. Anny”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Góra Św. Anny”
Położenie na mapie powiatu strzeleckiego
Mapa konturowa powiatu strzeleckiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Góra Św. Anny”
Ziemia50°27′09″N 18°10′06″E/50,452500 18,168333

Rezerwat przyrody Góra Św. Anny − rezerwat przyrody nieożywionej na terenie powiatu strzeleckiego, w gminie Leśnica[1][2]. Rezerwat znajduje się w miejscowości Góra Św. Anny, ok. 40 m poniżej szczytu Chełmskiej Góry na jej południowo-zachodnim zboczu (pomiędzy klasztorem a zajazdem)[3]. Rezerwat położony jest w Parku Krajobrazowym Góra Św. Anny oraz w obszarze Natura 2000 „Góra Świętej Anny”[3].

Obszar chroniony utworzony został w 1972 roku w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych rzadkich profili oraz zjawisk geologicznych[1] związanych z działającym tu przed 27 milionami lat wulkanem[4].

Na mocy obowiązującego planu ochrony ustanowionego w 2016 roku, rezerwat na całej swojej powierzchni (2,69 ha) podlega ochronie czynnej[5]. Podjęto ją ze względu na zagrożenie zarastania terenów rezerwatu, zwłaszcza przez zarośla ligustru pospolitego. W tym celu m. in. od 2018 r. prowadzony jest na terenie rezerwatu wypas stada owiec[6].

Rzeźba terenu i szata roślinna

Rezerwat obejmuje fragment nieczynnego kamieniołomu nefelinitu i wapienia, gdzie zachowały się pozostałości zjawisk wulkanicznych. Erupcja wulkanu miała miejsce w okresie alpejskich ruchów górotwórczych i wypiętrzania się zrębu Chełma. Jej pozostałościami w obrębie rezerwatu są tufy wulkaniczne (w tym w centrum rezerwatu stożek popiołów chroniony jako pomnik przyrody), bomby (o zabarwieniu brunatnoczerwonym i wrzecionowatym kształcie) i żyły nefelinitowe oraz słupy nefelinitowe (o średnicy 5–15 cm, rzadziej 20–30 cm) wnikające w wapienie triasowe i w piaskowce kredowe. W strefie styku środkowotriasowych i górnokredowych skał osadowych z utworami wulkanicznymi obserwować można zjawiska metamorfizmu kontaktowego[7].

Poza osobliwościami geologicznymi na terenie rezerwatu znajdują się również liczne stanowiska rzadkich gatunków roślin. Spis flory liczy 175 roślin naczyniowych, tworzących m.in. murawy kserotermiczne i zbiorowiska naskalne z zanokcicą murową i skalną[8].

Udostępnienie turystyczne

W sąsiedztwie granic rezerwatu biegnie ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Wokół góry Św. Anny”, a teren samego rezerwatu udostępniony został w ramach ścieżki „Po rezerwacie geologicznym”[8].

Przypisy

  1. ↑ a b Rezerwat przyrody Góra Św. Anny w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody, crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2018-02-27].
  2. ↑ Grzegorz Rąkowski, Małgorzata Walczak, Małgorzata Smogorzewska, Rezerwaty przyrody w Polsce Południowej : monografia, Warszawa: Dział Wydawnictw Instytutu Ochrony Środowiska, 2007, ISBN 978-83-60312-75-9, OCLC 749690872.
  3. ↑ a b Geoserwis GDOŚ, geoserwis.gdos.gov.pl [dostęp 2019-07-11].
  4. ↑ Krzysztof Birkenmajer & Zoltan Pecskay. Radiometric dating of the Tertiary volcanics in Lower Silesia, Poland. I. Alkali basaltic rocks of the Opole region. „Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Earth Sciences”. 50 (1), s. 31–50, 2002 (ang.). 
  5. ↑ Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Opolu z dnia 9 maja 2016 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Góra Świętej Anny”, duwo.opole.uw.gov.pl [dostęp 2018-02-27].
  6. ↑ Katarzyna Szyszko-Podgórska: Wypas owiec w obszarze Góry Świętej Anny [w:] "Przyroda Polska" nr 977, październik 2019, s. 36
  7. ↑ Niedźwiedzki i in. 2012
  8. ↑ a b Nawigator po opolskich rezerwatach – Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu, opole.rdos.gov.pl, 2012 [dostęp 2019-01-11] (pol.).

Bibliografia

  • Krystyna Dubel (red. naukowa): Park Krajobrazowy "Góra Św. Anny". Walory przyrodniczo-krajobrazowe i kulturowe. Opole: Opolskie Centrum Edukacji Ekologicznej, 1998. ISBN 83-909496-5-2.
  • Robert Niedźwiedzki, Joachim Szulc, Marek Zarankiewicz, 2012: Przewodnik geologiczny. Kamienne skarby Ziemi Annogórskiej. Wyd.: Stowarzyszenie Kraina św. Anny, str. 112. ISBN 978-83-63036-04-1

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Green pog.svg
Shiny green button/marker widget.
Opole Voivodeship Relief location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
SwAnna2012a.jpg
Autor: Wieckowicz, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Park krajobrazowy Park Krajobrazowy Góra Św. Anny.

Charakterystyczną cechą Wyżyny Śląskiej jest sąsiadowanie obszarów przyrodniczo cennych i zindustrializowanych.

Na pierwszym planie geologiczny rezerwat przyrody Góra Św. Anny, w tle Zakłady Koksownicze „Zdzieszowice”
Strzelce County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Strzelce County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.72 N
  • S: 50.34 N
  • W: 18.06 E
  • E: 18.64 E