Rezerwat przyrody Góra Gipsowa

Góra Gipsowa
Ilustracja
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
rezerwat stepowy
Typfitocenotyczny[1][2]
Podtypzbiorowisk nieleśnych[1][2]
Państwo Polska
Województwo opolskie
Położeniegmina Kietrz
MezoregionPłaskowyż Głubczycki
Data utworzenia3 lutego 1958
Akt prawnyM.P. z 1958 r. nr 6, poz. 31
Powierzchnia8,65 ha
Ochronaczynna
Położenie na mapie gminy Kietrz
Mapa konturowa gminy Kietrz, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Góra Gipsowa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Góra Gipsowa”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Góra Gipsowa”
Położenie na mapie powiatu głubczyckiego
Mapa konturowa powiatu głubczyckiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Góra Gipsowa”
Ziemia50°03′20″N 17°59′32″E/50,055556 17,992222

Rezerwat przyrody „Góra Gipsowa” – stepowy rezerwat przyrody na południowym stoku Góry Gipsowej (285 m n.p.m.[3]), w pobliżu miasta Kietrz (w gminie Kietrz, w powiecie głubczyckim, w województwie opolskim[1][2]), na terenie Płaskowyżu Głubczyckiego.

Celem ochrony jest „zachowanie ze względów naukowych naturalnego zbiorowiska roślinności stepowej, występującej na jednym z nielicznych stanowisk w tej części kraju”[1][2].

Na mocy obowiązującego planu ochrony ustanowionego w 2014 roku, obszar rezerwatu objęty jest ochroną czynną[1][4].

Historia

O interesującej florze Góry Gipsowej z licznymi gatunkami reprezentującymi element pontyjski pisał już w 1837 r. Friedrich Wilhelm Kölbing. Od 1926 r. utworzenie na Gipsowej Górze (niem. Gipsberg) stanowiska ochrony roślin postulował Richard Keilholz – nauczyciel tkactwa w Królewskiej Szkole Tkackiej w Kietrzu i przyrodnik amator, który temu stanowisku poświęcił dwie publikacje: Die pontische Pflanzengemeinschaft der Gipsberge bei Katscher („Der Oberschleiser” 9, 1927) oraz Die Flora der Gipsberge von Dirschel bis Katscher („Leschwitzer Tischkerierkalender” 2, 1927 i 3, 1928). W dniach 25–26 czerwca 1927 r. Prowincjonalne Władze do Spraw Ochrony Pomników Przyrody w Prowincji Górny Śląsk przeprowadziły studyjną wycieczkę w terenie. Obok Keilholza wzięli w niej udział m.in. Gustav Eisenreich, baron Bolko von Richthofen (jako reprezentant władz Prowincji) i burmistrz Kietrza, Greinert. W 1932 r. miasto Kietrz przejęło rezerwat przyrody "Höhe 285,5 (Pontischer Hügel)"[5]. Starania Keilholza zostały zwieńczone sukcesem dopiero w 1935 r., kiedy władze prowincjonalne w Opolu utworzyły „Obszar Przyrody Chronionej Wapienna Góra koło Kietrza” (niem. Naturschutzgebiet Kalkberg bei Katscher) o powierzchni 33,65 arów[6].

Po II wojnie światowej Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 24 grudnia 1957 roku[7] został w tym miejscu utworzony rezerwat przyrody w celu zachowania stanowisk roślinności stepowej. Powstał na południowym zboczu Góry Gipsowej, gdzie w latach 1812–1972 prowadzono eksploatację złóż gipsu metodą podziemną (na terenie rezerwatu widoczne są ślady tej eksploatacji).

W latach 2010–2012 stowarzyszenie Dolnośląski Ruch Ochrony Przyrody realizowało tu projekt „Czynna ochrona muraw kserotermicznych w rezerwacie Góra Gipsowa” w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2007–2013[3].

W 2013 roku nastąpiło powiększenie rezerwatu z 1,02 ha do 1,72 ha[8], a w grudniu 2016 roku do 8,65 ha[2].

Flora

Na terenie rezerwatu znajdują się stanowiska roślin stepowych i zaroślowych, m.in. dzwonek boloński, kostrzewa walezyjska, oman szorstki, perz siny, owsica łąkowa, śniedek cienkolistny, ostrożeń pannoński, leniec pospolity, dziewanna fioletowa, złocień baldachogroniasty, pajęcznica gałęzista, storczyk bzowy, krwawnik szczecinkolistny, głowienka wielkokwiatowa, przewiercień sierpowaty, pięciornik biały.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Rezerwat przyrody Góra Gipsowa. W: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-07-12].
  2. ↑ a b c d e Dziennik Urzędowy Województwa Opolskiego, duwo.opole.uw.gov.pl [dostęp 2017-09-04] (pol.).
  3. ↑ a b Wojciech Lewandowski. Czynna ochrona zbiorowisk roślinnych rezerwatu przyrody „Góra Gipsowa” na Opolszczyźnie. „Przegląd Przyrodniczy”. XXIII (3), s. 153-160, 2012. 
  4. ↑ Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Opolu z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Góra Gipsowa”. W: Dz. Urz. Województwa Opolskiego poz. 1484 [on-line]. 2014-06-09. [dostęp 2019-07-11].
  5. ↑ Tagung in Katscher am 18./19. Juni 1932. W: Jahresberichte der Geologischen Vereinigung Oberschlesiens., 1932, s. 32-34
  6. ↑ Syniawa Mirosław: Richard Keilholz, w: „Przyroda Górnego Śląska” nr 57 jesień 2009, s. 13-15
  7. ↑ M.P. z 1958 r. nr 6, poz. 31
  8. ↑ Zarządzenie Nr 4/13 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Opolu z dnia 21 stycznia 2013 r. w sprawie rezerwatu przyrody „Góra Gipsowa”. W: Dz. Urz. Województwa Opolskiego poz. 307 [on-line]. 2013-01-25. [dostęp 2019-07-11].

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Green pog.svg
Shiny green button/marker widget.
Opole Voivodeship Relief location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
Głubczyce County location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Głubczyce County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.34 N
  • S: 49.95 N
  • W: 17.55 E
  • E: 18.11 E
2020-06 Góra Gipsowa (06).jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Rezerwat przyrody „Góra Gipsowa” – stepowy rezerwat przyrody na południowym stoku Góry Gipsowej (285 m n.p.m.[3]), w pobliżu miasta Kietrz na terenie Płaskowyżu Głubczyckiego.
Kietrz (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Kietrz (gmina), Poland.