Rezerwat przyrody Jaskinia Niedźwiedzia

Rezerwat przyrody
„Jaskinia Niedźwiedzia”

Wyrobisko nieczynnego kamieniołomu marmuru na terenie rezerwatu
rezerwat przyrody nieożywionej
Typ	geologiczny i glebowy
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Mezoregion	Masyw Śnieżnika
Data utworzenia	1977
Akt prawny	M.P. z 1977 r. nr 19, poz. 107
Powierzchnia	89,05 ha
Ochrona	czynna
Położenie na mapie gminy Stronie Śląskie Jaskinia Niedźwiedzia
Położenie na mapie Polski Jaskinia Niedźwiedzia
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Jaskinia Niedźwiedzia
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Jaskinia Niedźwiedzia
50°14′00″N 16°50′39″E/50,233333 16,844167

Kleśnica na terenie rezerwatu

Rezerwat przyrody „Jaskinia Niedźwiedzia” – rezerwat przyrody nieożywionej w południowo-zachodniej Polsce, w Masywie Śnieżnika, w Sudetach Wschodnich, w województwie dolnośląskim. Utworzony został wokół Jaskini Niedźwiedziej dla ochrony samej jaskini oraz występujących w jej sąsiedztwie zjawisk krasowych.

Położenie

Rezerwat położony jest w Sudetach Wschodnich, w północno-zachodniej części Masywu Śnieżnika, na zachodnim i północno-zachodnim zboczu wzniesienia Stroma i górnej części doliny Kleśnicy, na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego, w gminie Stronie Śląskie, około 2,5 km na południe od miejscowości Kletno.

Charakterystyka

Jest to rezerwat geologiczny, objęty ochroną czynną^[1], położony na wysokości od 725 do 1025 m n.p.m., granicami obejmuje dolną część zachodniego i północno-zachodniego zbocza Stromej, oraz górną część doliny Kleśnicy.

Rezerwat został utworzony w 1977 roku Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, na powierzchni 89,05 ha^[2]. Został utworzony dla zachowania i ochrony Jaskini Niedźwiedziej z bogatą szatą naciekową i znaleziskami kostnymi zwierząt plejstoceńskich, zjawisk krasowych występujących w pobliżu oraz ochrony ciekawych i rzadkich gatunków chronionych oraz naturalnych zbiorowisk roślinnych – m.in. drzewostanu bukowego i świerkowego z interesującymi gatunkami roślin runa leśnego i rzadkimi gatunkami roślin wokół jaskini.

Obszar rezerwatu obejmuje najciekawszą w całych Sudetach Wschodnich partię Masywu Śnieżnika, gdzie występują zjawiska krasowe z najcenniejszą częścią jaką jest Jaskinia Niedźwiedzia we wnętrzu wzniesienia Stroma, oraz wyrobiska nieczynnych kamieniołomów marmuru. Podłoże rezerwatu tworzą skały metamorficzne, łupki łyszczykowe, które występują w Masywie Śnieżnika, oraz zmetamorfizowane należące do metamorfiku Lądka i Śnieżnika – marmury kalcytowe i dolomitowe, występujące w postaci soczew oraz łupków łyszczykowych. W dolinie Kleśnicy w skałach wapiennych zachodzą zjawiska krasowe, w wyniku których powstały jaskinie i szczeliny. Przykładem jest Jaskinia Niedźwiedzia z dobrze rozwiniętą szatą naciekową. Ze względu na brak przemysłu, zanik rolnictwa i ograniczenie gospodarki leśnej, następuje naturalne zalesienie, które w niektórych fragmentach rezerwatu może być postrzegane jako „dzikie”. Warunki w niezniszczonym krajobrazie stwarzają możliwość występowania wielu gatunków roślin i zwierząt, co jeszcze bardziej podkreśla walory rezerwatu.

Flora

Powierzchnię leśną rezerwatu tworzy głównie dolnoreglowy bór świerkowy z udziałem jodły, modrzewia, buka i jawora, zakwalifikowany do boru wysokogórskiego. Lasów tego typu zachowało się w Sudetach bardzo niewiele. Oprócz lasów świerkowych zachowały się tu dwie odmiany buczyny: żyzna buczyna sudecka i kwaśna buczyna górska^[3].

Flora obszaru rezerwatu jest niezwykle bogata i interesująca. W runie występują m.in. rośliny wapieniolubne, jak tojad sudecki (smukły), ostróżka wyniosła, driakiew lśniąca, sesleria tatrzańska i inne. W podszycie z ciekawszych roślin chronionych występuje, kwitnący wczesną wiosną wawrzynek wilczełyko, bluszcz pospolity, barwinek pospolity, marzanka wonna, widłak jałowcowaty, widłak wroniec. W dolinie Kleśnicy dominują monokultury świerkowe.

Rezerwat odznacza się dużym bogactwem roślin z rodziny storczykowatych. Na terenie rezerwatu oraz wokół niego występuje jedna z największych populacji kukułki Fuchsa w regionie, liczącej setki kwitnących osobników. Oprócz niej występuje tu: kruszczyk szerokolistny, kruszczyk rdzawoczerwony (jedyne stanowisko na terenie parku krajobrazowego), buławnik wielkokwiatowy, kukułka szerokolistna. W bezpośredniej okolicy swoje jedyne sudeckie i dolnośląskie stanowiska ma storczyk kukawka i wyblin jednolistny^[3].

Flora grzybów jest stosunkowo słabo zbadana, jednak na terenie żyznej buczyny stwierdzono występowanie rzadkiej i chronionej soplówki bukowej.

Fauna

Fauna rezerwatu jest stosunkowo bogata. Zaznacza się tutaj udział wielu gatunków sudeckich, jak i karpackich, a także mezoalpejskich. Do najcenniejszych należą endemity i relikty bezkręgowców, szczególnie przedstawicieli fauny jaskiniowej. W czystych wodach Kleśnicy żyje pstrąg potokowy, minóg strumieniowy i głowacz. Na stokach górskich występuje żmija zygzakowata, zaskroniec, padalec. Z ptaków występuje bocian czarny, jarząbek, cietrzew, głuszec, puchacz, dzięcioł trójpalczasty, czeczotka, pluszcz. Ze ssaków występuje: borsuk, gronostaj, lis, sarna, wiele gatunków nietoperzy, popielica, orzesznica, koszatka leśna, dzik, muflon. W ostatnich latach okresowo pojawia się niedźwiedź brunatny. Dużą atrakcję stanowi stado kozic, które zimą można obserwować w okolicach Jaskini Niedźwiedziej. Jaskinia Niedźwiedzia stanowi naturalne zimowe schronienie dla licznych gatunków nietoperzy, w tym podkowca małego, nocka dużego, nocka orzęsionego i mopka zachodniego.

Turystyka

Przez rezerwatu prowadzi szlak turystyczny

• żółty – fragment prowadzący z Hali pod Śnieżnikiem do Stronia Śląskiego przechodzi przez dolną część rezerwatu.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Opis przyrodniczy rezerwatu – Jaskinia Niedźwiedzia.