Rezerwat przyrody Jezioro Łuknajno

Jezioro Łuknajno

Widok na jezioro Łuknajno
rezerwat faunistyczny
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Położenie	gmina Mikołajki
Mezoregion	Kraina Wielkich Jezior Mazurskich
Data utworzenia	1947
Akt prawny	Zarządzenie Wojewody Olsztyńskiego z dnia 14 maja 1947 r. o ogłoszeniu jez. Łukniany i uroczyska „Czapliniec” w gm. Mikołajki, pow. Mrągowo za teren ochronny[1]
Powierzchnia	1189,11 ha
Położenie na mapie gminy Mikołajki Jezioro Łuknajno
Położenie na mapie Polski Jezioro Łuknajno
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Jezioro Łuknajno
Położenie na mapie powiatu mrągowskiego Jezioro Łuknajno
53°49′N 21°38′E/53,816667 21,633333

Rybitwa rzeczna

Rezerwat przyrody Jezioro Łuknajno – rezerwat faunistyczny^[1] położony na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego^[2], ok. 5 km na wschód od centrum Mikołajek, w województwie warmińsko-mazurskim, w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich. Jego powierzchnia wynosi 1189,11 ha^[1][3].

Obszar ten został uznany za „teren ochronny” w 1947 zarządzeniem Wojewody Olsztyńskiego^[1]. Wcześniej jezioro zostało objęte ochroną 24 lipca 1937 r. przez III Rzeszę^[4]. Od 1976 z uwagi na swoją wyjątkowo dużą wartość naukową, został on również objęty ochroną międzynarodową jako rezerwat biosfery w ramach programu UNESCO-MAB („Człowiek i biosfera”). Ponadto od 1977 został objęty międzynarodową konwencją ramsarską, chroniącą obszary błotne i podmokłe^[5].

Łuknajno to położone na wysokości 115 m n.p.m. jezioro, szeroko rozlane na powierzchni 680 ha i połączone wąskim kanałem z jeziorem Śniardwy. Jezioro jest eutroficzne, bardzo wypłycone w daleko posuniętym procesie zarastania. Grząskie, muliste dno jeziora porastają zwarte skupienia ramienic. Brzegi jeziora przeważnie płaskie, otoczone są szerokim pasem szuwarów. Wokół występują rozległe torfowiska niskie, zajęte w części przez zarośla wierzbowe lub łąki kośne. Od strony południowej występuje płat typowej olszyny. W rezerwacie prowadzone są zoologiczne i ekologiczne badania naukowe. Na wschodnim brzegu jeziora Łuknajno znajduje się Stacja Terenowa Uniwersytetu Warszawskiego im. prof. Kazimierza Dobrowolskiego (stacja jest położona w miejscowości Urwitałt).

Rezerwat utworzono celem zachowania jednej z największych w Europie kolonii łabędzia niemego. Utrzymywaniu się tak licznej kolonii, liczącej w niektórych latach około 2000 osobników, sprzyja duża powierzchnia jeziora i korzystne warunki siedliskowe także dla wielu innych przedstawicieli fauny.

Fauna rezerwatu Jezioro Łuknajno

• Płazy (Amphibia)
  • płazy ogoniaste (Caudata)
    • salamandrowate (Salamandridae)
      • traszka grzebieniasta (Triturus cristatus)
  • płazy bezogonowe (Anura)
    • ropuszkowate (Discoglossidae)
      • kumak nizinny (Bombina bombina)
    • grzebiuszkowate (Pelobatidae)
      • grzebiuszka ziemna (Pelobates fuscus)
    • ropuchowate (Bufonidae)
      • ropucha paskówka (Bufo calamita)
    • żabowate (Ranidae)
      • żaba śmieszka (Rana ridibunda)

• Ptaki (Aves)
  • nury (Gaviiformes)
    • nury (Gaviidae)
      • nur czarnoszyi (Gavia arctica)
  • perkozy (Podicipediformes)
    • perkozy (Podicipedidae)
      • perkozek (Tachybaptus ruficollis)
      • perkoz rdzawoszyi (Podiceps grisegena)
      • perkoz dwuczuby (Podiceps cristatus)
      • zausznik (Podiceps nigricollis)
  • pełnopłetwe (Pelecaniformes)
    • kormoranowate (Phalacrocoracidae)
      • kormoran (Phalacrocorax carbo)
  • brodzące (Ciconiiformes)
    • czaplowate (Ardeidae)
      • czapla siwa (Ardea cinerea)
      • bączek (Ixobrychus minutus)
      • bąk (Botaurus stellaris)
  • blaszkodziobe (Anseriformes)
    • kaczkowate (Anatidae)
      • łabędź niemy (Cygnus olor)
      • łabędź krzykliwy (Cygnus cygnus)
      • gęś zbożowa (Anser fabalis)
      • gęś białoczelna (Anser albifrons)
      • gęś gęgawa (Anser anser)
      • świstun (Anas penelope)
      • krakwa (Anas strepera)
      • cyraneczka (Anas crecca)
      • krzyżówka (Anas platyrhynchos)
      • rożeniec (Anas acuta)
      • cyranka (Anas querquedula)
      • płaskonos (Anas clypeata)
      • hełmiatka (Netta rufina)
      • głowienka (Aythya ferina)
      • czernica (Aythya fuligula)
      • uhla (Melanitta fusca)
      • gągoł (Bucephala clangula)
      • bielaczek (Mergus albellus)
      • nurogęś (Mergus merganser)
  • szponiaste (Falconiformes)
    • rybołowowate (Pandionidae)
      • rybołów (Pandion haliaetus)
    • jastrzębiowate (Accipitridae)
      • trzmielojad (Pernis apivorus)
      • kania ruda (Milvus milvus)
      • kania czarna (Milvus migrans)
      • bielik (Haliaeetus albicilla)
      • błotniak stawowy (Circus aeruginosus)
      • błotniak zbożowy (Circus cyaneus)
      • krogulec (Accipiter nisus)
      • jastrząb (Accipiter gentilis)
      • orlik krzykliwy (Aquila pomarina)
      • orzeł przedni (Aquila chrysaetos)
    • sokołowate (Falconidae)
      • pustułka (Falco tinnunculus)
      • kobuz (Falco subbuteo)
  • żurawiowe (Gruiformes)
    • żurawie (Gruidae)
      • żuraw (Grus grus)
    • chruścielowate (Rallidae)
      • wodnik (Rallus aquaticus)
      • derkacz (Crex crex)
      • zielonka (Porzana parva)
      • kropiatka (Porzana porzana)
      • kokoszka (Gallinula chloropus)
      • łyska (Fulica atra)
  • siewkowe (Charadriiformes)
    • siewkowate (Charadriidae)
      • siewnica (Pluvialis squatarola)
      • sieweczka obrożna (Charadrius hiaticula)
      • sieweczka rzeczna (Charadrius dubius)
      • czajka (Vanellus vanellus)
    • bekasowate (Scolopacidae)
      • bekas kszyk (Gallinago gallinago)
      • rycyk (Limosa limosa)
      • kulik wielki (Numenius arquata)
      • krwawodziób (Tringa totanus)
      • kwokacz (Tringa nebularia)
      • brodziec piskliwy (Actitis hypoleucos)
    • mewy (Laridae)
      • mewa siodłata (Larus marinus)
      • mewa śmieszka (Larus ridibundus)
      • mewa mała (Larus minutus)
    • rybitwy (Sternidae)
      • rybitwa białoskrzydła (Chlidonias leucopterus)
      • rybitwa czarna (Chlidonias niger)
      • rybitwa wielkodzioba (Sterna caspia)
      • rybitwa rzeczna (Sterna hirundo)
  • lelkowe (Caprimulgiformes)
    • lelkowate (Caprimulgidae)
      • lelek kozodój (Caprimulgus europaeus)
  • kraskowe (Coraciiformes)
    • dudkowate (Upupidae)
      • dudek (Upupa epops)
  • wróblowe (Passeriformes)
    • dzierzbowate (Laniidae)
      • srokosz (Lanius excubitor)
    • krukowate (Corvidae)
      • kruk (Corvus corax)
    • pokrzewkowate (Sylviidae)
      • świerszczak (Locustella naevia)
      • strumieniówka (Locustella fluviatilis)
      • brzęczka (Locustella luscinioides)
      • rokitniczka (Acrocephalus schoenobaenus)
      • trzcinniczek (Acrocephalus scirpaceus)
      • łozówka (Acrocephalus palustris)
      • trzciniak (Acrocephalus arundinaceus)
      • jarzębatka (Sylvia nisoria)
    • muchołówki (Muscicapidae)
      • muchołówka mała (Ficedula parva)
    • drozdowate (Turdidae)
      • droździk (Turdus iliacus)
    • ogoniatki (Panuridae)
      • wąsatka (Panurus biarmicus)
    • remizy (Remizidae)
      • remiz (Remiz pendulinus)
    • trznadlowate (Emberizidae)
      • śnieguła (Plectrophenax nivalis)

• Ssaki (Mammalia)
  • drapieżne (Carnivora)
    • psowate (Canidae)
      • jenot (Nyctereutes procyonoides)
      • lis (Vulpes vulpes)
    • łasicowate (Mustelidae)
      • wydra (Lutra lutra)
      • borsuk (Meles meles)
      • kuna domowa (Martes foina)
      • kuna leśna (Martes martes)
      • gronostaj (Mustela erminea)
      • łasica (Mustela nivalis)
      • tchórz (Mustela putorius)
  • parzystokopytne (Artiodactyla)
    • świniowate (Suidae)
      • dzik (Sus scrofa)
    • jeleniowate (Cervidae)
      • łoś (Alces alces)
      • sarna (Capreolus capreolus)
  • gryzonie (Rodentia)
    • myszowate (Muridae)
      • karczownik ziemnowodny (Arvicola terrestris)
      • piżmak (Ondatra zibethicus)

Przypisy

Bibliografia

• S. Dąbrowski, B. Polakowski, L. Wołos „Obszary Chronione i Pomniki Przyrody Województwa Warmińsko-Mazurskiego”, wyd. UW, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Olsztynie 1999.
• T. Kowalik, P. Świątkowski, T. Cieślik, „Polskie Parki Narodowe i nie tylko...” Informator Europejskiego Centrum Ekologicznego, Warszawa 1996, ISBN 83-906275-5-8.
• Walczak M., Bilińscy A. i W., Parki krajobrazowe i rezerwaty, Wydawnictwo Videograf II, Katowice 2004.