Rezerwat przyrody Jezioro Kolno

Jezioro Kolno
Ilustracja
Widok na jezioro Kolno
rezerwat faunistyczny
Państwo Polska
Województwo podlaskie
MezoregionRównina Augustowska
Data utworzenia1960
Akt prawnyM.P. z 1960 r. nr 29, poz. 137
Powierzchnia269,26 ha
Ochronaczęściowa
Położenie na mapie powiatu augustowskiego
Mapa konturowa powiatu augustowskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Jezioro Kolno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Jezioro Kolno”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Jezioro Kolno”
Ziemia53°46′N 23°01′E/53,766667 23,016667

Rezerwat przyrody Jezioro Kolnorezerwat przyrody położony na terenie gminy Augustów w województwie podlaskim.

Charakterystyka

Rezerwat położony jest 2 km na południowy zachód od wsi Kolnica i 8 km na południe od Augustowa[1]. Rezerwat znajduje się w zasięgu administracyjnym Nadleśnictwa Augustów w granicach obrębu Białobrzegi[1]. Grunty rezerwatu stanowią własność Skarbu Państwa, podlegają natomiast dzierżawie[2].

Rezerwat powołano Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 1 lutego 1960[3]. Według aktu powołującego powierzchnia rezerwatu wynosi 269,26 ha[3]. W aktach prawnych nie określono rodzaju, typu i podtypu rezerwatu[4]. Według publikacji Nadleśnictwa Augustów jest to rezerwat faunistyczny (ornitologiczny)[1]. Celem ochrony w rezerwacie jest zachowanie miejsc lęgowych łabędzia niemego[3].

Rezerwat obejmuje jezioro Kolno wraz ze strefą przybrzeżnego szuwaru[1]. Jezioro, zajmujące rozległe i w dużym stopniu zatorfione zagłębienie wytopiskowe, ma średnią głębokość 1–2 m, zaś maksymalna głębokość wynosi 3,3 m[1]. Jezioro jest przepływowe – od południa i północy wpadają do niego cieki odwadniające zmeliorowane torfowiska, zaś z jeziora woda odpływa pogłębionym korytem Kolniczanki do rzeki Netty[1]. Typy siedlisk występujące w rezerwacie zaliczają się do kategorii: starorzecza i inne naturalne, eutroficzne zbiorniki wodne[2].

Fauna

Według danych z 2015 w rezerwacie występowało około 100 łabędzi niemych, w tym 10 par gniazdujących[1].

Duża powierzchnia jeziora Kolno i bogactwo roślinności przybrzeżnej sprzyja gnieżdżeniu się – poza łabędziami – licznych gatunków ptactwa, głównie wodno-błotnego[5]. W rezerwacie występują 63 gatunki ptaków, z czego 56 gatunków objętych jest ochroną[2]. Najczęściej występujące gatunki to kaczka krzyżówka, cyranka, łyska, bąk, perkoz dwuczuby, zausznik, perkozek, żuraw, śmieszka, rybitwa rzeczna, czajka, kobuz, krogulec, podróżniczek, remiz, wąsatka oraz ptactwo przelotne: gęsi i różne gatunki kaczek: płaskonos, świstun, głowienka, podgorzałka, uhla i inne[5].

W rezerwacie występuje 14 gatunków ryb w tym szczupak pospolity, węgorz europejski, 8 gatunków karpiowatych (karaś pospolity, kiełb pospolity, krąp, leszcz, lin, płoć, słonecznica pospolita, wzdręga), 2 gatunki okoniowatych (okoń pospolity, jazgarz), koza pospolita, ciernik[2].

Bezkręgowce reprezentowane są m.in. przez 22 gatunki wrotków i 12 gatunków skorupiaków[2].

Flora

Na prawie całej powierzchni dno jeziora jest pokryte kobiercem ramienic (w tym chronioną ramienicą omszoną)[1][2]. Na pas szuwarów wokół jeziora składa się trzcina pospolita, pałka wąskolistna, oczeret jeziorny i skrzyp bagienny, występuje tu również sitowiec nadmorski i roślinożerna roślina aldrowanda pęcherzykowata[1]. Na torfowiskach przy północnym i północno-zachodnim brzegu jeziora występują takie gatunki roślin, jak wierzba lapońska, turzyca bagienna, turzyca strunowa, rosiczka okrągłolistna i kruszczyk błotny[1].

W rezerwacie występują 2 gatunki sinic, 37 gatunków okrzemek, 25 gatunków zielenic, 7 gatunków tobołków, 2 gatunki złotowiciowców, 3 gatunki euglenin, 4 gatunki mszaków[2]. Odnotowano też ponad 60 gatunków roślin naczyniowych, w tym gatunki objęte ochroną ścisłą (bobrek trójlistkowy) i częściową (grążel żółty, grzybienie białe, kruszczyk błotny, kukułka szerokolistna, rosiczka okrągłolistna)[2].

Ochrona i zagrożenia

Nadzór nad rezerwatem sprawuje Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Białymstoku[4]. Rezerwat leży na terenie dwóch obszarów sieci Natura 2000: obszaru specjalnej ochrony ptaków „Puszcza Augustowska” (PLB200002)[6] oraz obszaru mającego znaczenie dla WspólnotyOstoja Augustowska” (PLH200005)[7].

Dla rezerwatu obowiązuje do roku 2022 plan ochrony ustanowiony w roku 2003[2]. Plan ten zakłada unaturalnienie zbiornika wodnego oraz utrzymanie bioróżnorodności organizmów wodnych[2]. Cele te mają być realizowane m.in. poprzez utrzymanie wzdłuż brzegów pasów zadrzewień i zakrzaczeń, stałe zarybianie, odławianie i dbanie o odpowiedni skład ichtiofauny, obniżenie poziomu wody nadmiernie wypłycającej jezioro, zmniejszenie presji turystycznej poprzez budowę wież obserwacyjnych, zmniejszenie oddziaływania rolnictwa przez budowę przydomowych oczyszczalni ścieków i rozwój gospodarstw ekologicznych[2].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j Program ochrony przyrody Nadleśnictwa Augustów 2015 ↓, s. 26.
  2. a b c d e f g h i j k Rozporządzenie nr 1/03 wojewody podlaskiego z dnia 16 lipca 2003 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Jezioro Kolno”. Dziennik Urzędowy Województwa Podlaskiego. Nr 76. Poz. 1512 s. 11543–11555. [dostęp 2019-02-11].
  3. a b c Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 1 lutego 1960 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody. [dostęp 2019-02-11].
  4. a b Rezerwat przyrody Jezioro Kolno. W: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-02-11].
  5. a b Wengris i Polakowski 1975 ↓, s. 130.
  6. Natura 2000 – Standardowy formularz danych. Puszcza Augustowska PLB200002. Natura 2000. [dostęp 2019-02-11].
  7. Natura 2000 – Standardowy formularz danych. Ostoja Augustowska PLH200005. Natura 2000. [dostęp 2019-02-12].

Bibliografia

  • Program ochrony przyrody. Plan urządzenia lasu Nadleśnictwa Augustów na okres 01.01.2015–31.12.2024. Białystok: Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku, 2015.
  • Janina Wengris, Benon Polakowski: Pojezierze Suwalsko-Augustowskie. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1975.

Media użyte na tej stronie

Powiat augustowski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu augustowskiego, Polska
Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Podlaskie Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief ocation map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Green pog.svg
Shiny green button/marker widget.
Jezioro Kolno.JPG
Autor: Dainava, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jezioro Kolno (powiat augustowski)