Rezerwat przyrody Przełomy pod Książem koło Wałbrzycha

Przełomy pod Książem
koło Wałbrzycha
Ilustracja
Pełcznica w przełomie pod Książem
rezerwat leśny, krajobrazowy
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Położenie

Wałbrzych, Świebodzice

Mezoregion

Pogórze Wałbrzyskie

Data utworzenia

2000

Akt prawny

Dz. Urz. Woj. Doln. Nr 51, poz. 777

Powierzchnia

230,95 ha

Ochrona

czynna

Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Przełomy pod Książemkoło Wałbrzycha”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Przełomy pod Książemkoło Wałbrzycha”
Ziemia50°50′28″N 16°17′06″E/50,841111 16,285000

Rezerwat przyrody Przełomy pod Książem koło Wałbrzychaleśno-krajobrazowy rezerwat przyrody położony w województwie dolnośląskim, na terenie Książańskiego Parku Krajobrazowego, w granicach administracyjnych Wałbrzycha (miasto na prawach powiatu) i gminy miejskiej Świebodzice (powiat świdnicki). Utworzono go w 2000 roku na powierzchni 231,41 ha, a w 2010 roku nieznacznie zmniejszono jego obszar do 230,95 ha[1].

Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie krajobrazu przełomów potoków Pełcznicy i Szczawnika o naturalnym charakterze wraz z różnorodnością fauny i flory. Są one zorientowane południkowo, o długości ok. 3 km i szerokości ok. 0,5 km. Zbocza dolin obu potoków są strome, z licznymi skałkami. Wypreparowane zostały w dolnokarbońskich zlepieńcach. Obie rzeki są silnie zanieczyszczone.

98% powierzchni rezerwatu pokrywają zbiorowiska leśne. Strome zbocza są porośnięte drzewostanem grądowym z dominacją lipy drobnolistnej. Występuje również kwaśna buczyna, las łęgowy i dąbrowa. Łącznie lasy liściaste zajmują tu prawie 130 ha. Inne rośliny to m.in. cis, barwinek pospolity, parzydło leśne, śnieżyca wiosenna, czarka szkarłatna, paprotka zwyczajna, różanecznik złoty. Jeden z cisów jest okazałym uznanym pomnikiem przyrody o obwodzie 285 cm. Poza nim na terenie rezerwatu za pomniki przyrody uznano okazały bluszcz (82 cm obwodu) porastający ruiny zamku Stary Książ oraz dwa inne okazałe cisy[2].

Na terenie rezerwatu stwierdzono obecność m.in. rzekotki drzewnej, gniewosza plamistego, puchacza, salamandry plamistej, muchołówki białoszyjej, liczne kruki i dzięcioły. Ponadto w podziemiach zamku Książ, położonego tuż poza granica rezerwatu, zamieszkuje 8 gatunków nietoperzy.

Obszar rezerwatu objęty jest ochroną czynną[3].

Natura 2000

W 2008 roku utworzono obszar Natura 2000 „Przełomy Pełcznicy pod Książem” PLH020020 SOOS o powierzchni 240,3 ha. Obszar w całości pokrywa się z rezerwatem i Książańskim Parkiem Krajobrazowym. Wysokość minimalna wynosi 330 m n.p.m., maksymalna 430, a średnia 380 m n.p.m. 44% obszaru stanowią lasy liściaste, 54% mieszane, a 2% zajmują tereny rolnicze[4].

Strome stoki są siedliskiem grądów zboczowych Aceri-Tilietum, poza tym wykształciły się tutaj kwaśne buczyny, lasy łęgowe, grądy i ciepłolubne dąbrowy. Stwierdzono 9 siedlisk roślin z załącznika I oraz 3 gatunki nietoperzy z załącznika II dyrektywy siedliskowej[4].

Przypisy

  1. Zarządzenie Nr 8 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 15 lipca 2010 r. (Dz.U.Woj.Doln. Nr 134, poz. 2068). [dostęp 2019-05-31].
  2. Przyroda Dolnego Śląska, przyrodniczo.pl [dostęp 2018-11-19] (pol.).
  3. Rezerwat przyrody Przełomy pod Książem koło Wałbrzycha. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-05-31].
  4. a b SDF Przełomy Pełcznicy pod Książem PLH200020 z 2008 roku. [dostęp 2014-01-19].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
Green pog.svg
Shiny green button/marker widget.
Lower Silesian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Lower Silesian Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Pełcznica.jpg
Autor: Jacek Nitkiewicz, Licencja: CC BY-SA 2.5
Rzeka Pełcznica, woj. dolnośląskie