Rezerwat przyrody Puszcza Śnieżnej Białki

Puszcza Śnieżnej Białki

Widok na okolice rezerwatu z Iwinki
rezerwat leśny
Typ	fitocenotyczny[1]
Podtyp	zbiorowisk leśnych[1]
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Mezoregion	Góry Złote
Data utworzenia	1963[2]
Akt prawny	M.P. z 1963 r. nr 48, poz. 242
Powierzchnia	124,68 ha
Ochrona	czynna
Położenie na mapie gminy Stronie Śląskie Puszcza Śnieżnej Białki
Położenie na mapie Polski Puszcza Śnieżnej Białki
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Puszcza Śnieżnej Białki
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Puszcza Śnieżnej Białki
50°14′18″N 16°59′12″E/50,238333 16,986667

Tablica informacyjna i pień jaworu na granicy rezerwatu

Rezerwat przyrody „Puszcza Śnieżnej Białki” – leśny rezerwat przyrody w południowo-zachodniej Polsce, w Górach Bialskich, w Sudetach Wschodnich, województwo dolnośląskie.

Położenie

Rezerwat położony jest w Sudetach Wschodnich, w południowo-wschodniej części Gór Bialskich, na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego, obszaru Natura 2000 Góry Bialskie i Grupa Śnieżnika PLH020016 SOO^[3], na wschodnim zboczu Iwinki, poniżej Rudawca, w gminie Stronie Śląskie, około 2,3 km, na południe, powyżej Bielic^[2].

Charakterystyka

Rezerwat został utworzony w 1963 roku Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego (Monitor Polski z 1963 r, Nr 48, Poz. 242). Jest to rezerwat leśny o powierzchni 124,68 ha^[1], utworzony dla ochrony ciekawych i rzadkich gatunków chronionych oraz naturalnych zbiorowisk roślinnych^[2]. Rezerwat utworzono głównie dla zachowania i ochrony lasu regla dolnego z buczyną górską z domieszką jaworu (Acer pseudoplatanus) i świerka pospolitego (Picea abies) oraz wysokogórskiego boru świerkowego regla górnego^[2].

Rezerwat utworzono na wschodnim zboczu kopulastego szczytu Iwinki położonej niżej Rudawca na wysokości od 980 do 1000 m n.p.m., w najwyższej partii Gór Bialskich i najdzikszym rejonie w całych Sudetach, gdzie rosnące gęste lasy zachowały swój pierwotny charakter^[2]. Obszar rezerwatu zasięgiem obejmuje najcenniejszą część kompleksu zwanego „Puszczą Jaworową”. Rezerwat w pobliżu górnej granicy występowania obejmuje fragment naturalnego lasu liściastego, stanowiący relikt dawnej Puszczy Sudeckiej, w którym zachowały się ponad 150-letnie buki i jawory^[2]. Powierzchnię leśną rezerwatu zbliżoną swoim charakterem do naturalnego lasu, tworzy górnoreglowy las świerkowy, zakwalifikowany do boru wysokogórskiego. Lasów tego typu zachowało się w Sudetach bardzo niewiele. Podłoże rezerwatu tworzą skały metamorficzne gnejsy i łupki łyszczykowe, z których zbudowane są Góry Bialskie^[2].

Ochroną objęto szczytowy fragment wzniesienia, porośnięte wysokogórskim lasem regla dolnego i górnego, starodrzewem oraz bogatym zestawem traworośli i unikalnymi gatunkami roślin wysokogórskich i fragmentem skarłowaciałego lasu świerkowego. Pomimo zanieczyszczeń wywołanych katastrofą ekologiczną w Sudetach teren rezerwatu nadal stanowi wyjątkowe zbiorowisko flory i fauny.

Obszar rezerwatu jest objęty ochroną czynną^[1].

Flora

Jawory w rezerwacie we wiosennej szacie

Z rzadkich roślin wśród flory zielnej występują: paproć wietlica alpejska, kosmatka olbrzymia, storczyk gnieźnik leśny, fiołek sudecki, modrzyk górski i dzwonek brodaty, który ma drugie stanowisko w sąsiednim rezerwacie „Śnieżnik Kłodzki”^[2].

Fauna

• Z ssaków na terenie rezerwatu występują: jeleń, sarna, dzik, zając, lis, borsuk, kuna leśna.
• Z ptaków gnieździ się: głuszec, cietrzew, jarząbek^[4], jastrząb, kruk, dzięcioły, drozd, a nad potokiem żyją pluszcze.
• Z gadów i płazów występują żmija zygzakowata oraz salamandra plamista.
• Z ryb występuje pstrąg potokowy i pstrąg źródlany.

Historia

Kompleks leśny, na terenie którego położony jest rezerwat, w przeszłości stanowił dobra Marianny Orańskiej, a w okresie międzywojennym wchodził w skład prywatnego majątku ziemskiego. Przyrodnicze bogactwo tego rejonu dostrzeżono już w XIX wieku. Było to wówczas ulubione miejsce księżnej Marianny, która ceniła jego dzikość i naturalność i nazywała „Rajem” (ówczesna nazwa rezerwatu to Saalwiesen). Mając na uwadze ochronę tego urokliwego zakątka prowadziła planową gospodarkę leśną, co uchroniło znajdujące się w tym rejonie duże kompleksy leśne przed bezmyślnym wyrębem. W 1937 roku władze niemieckie, ze względu na wybitne walory przyrodnicze, część Puszczy Jaworowej na zboczu Iwinki, o powierzchni wynoszącej 20 ha, uznały za obszar ochronny^[2]. Na obszarze ochronnym na mocy ówczesnego prawa zabroniono wyrębu drzewa, uszkadzania roślinności, polowania i płoszenia zwierzyny. Po 1945 roku obszar przez kilka lat czekał na ponowną prawną ochronę. Rezerwat przyrody o nazwie „Puszcza Śnieżnej Białki” został utworzony dopiero w 1963 roku, na obszarze ponad 124 ha^[2].

Stary jawor w rezerwacie przyrody „Puszcza Śnieżnej Białki”

Turystyka

Przez rezerwat prowadzi szlak turystyczny^[2]:

• zielony – fragment prowadzący z Orłowca na Halę pod Śnieżnikiem i dalej, przechodzi przez środek rezerwatu.

Przypisy

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, ISBN 83-7005-341-6