Rezerwat przyrody Trawiasta Buczyna im. Profesora Stefana Kownasa

Trawiasta Buczyna im. Profesora Stefana Kownasa
rezerwat leśny
Państwo Polska
Województwo zachodniopomorskie
MezoregionWzgórza Bukowe
Data utworzenia30 maja 1956
Akt prawnyM.P. z 1956 r. nr 54, poz. 596
Powierzchnia78,56 ha
Ochronaczynna
Położenie na mapie gminy Stare Czarnowo
Mapa konturowa gminy Stare Czarnowo, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Trawiasta Buczyna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Trawiasta Buczyna”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Trawiasta Buczyna”
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego
Mapa konturowa powiatu gryfińskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Trawiasta Buczyna”
Ziemia53°16′45″N 14°44′22″E/53,279167 14,739444

Rezerwat przyrody „Trawiasta Buczyna im. Profesora Stefana Kownasa”rezerwat leśny o powierzchni 78,56 ha, utworzony 30 maja 1956[1], w województwie zachodniopomorskim, w gminie Stare Czarnowo, na południowo-wschodnim skraju Puszczy Bukowej na terenie Szczecińskiego Parku Krajobrazowego „Puszcza Bukowa”[2], zajmuje zachodnią połowę równinnego Lasu Budy nad Krzekną, około 2,5 km na zachód od Starego Czarnowa, północną granicą przylega do drogi wojewódzkiej nr 120.

Rezerwat to porośnięta starodrzewem bukowym morena denna z licznymi głazami narzutowymi, w przewadze żyzna buczyna niżowa (Galio odorati-Fagenion) z udziałem buczyny kwaśnej (Luzulo-Fagenion), łęg jesionowo-olszowy (Fraxino-Alnetum), olsy i kwaśne dąbrowy. Drzewostan bukowy uzupełnia dąb, olsza, jesion i jawor. W podszycie dominuje buk, jawor i jesion.

Rezerwat przyrody chroni zespół buczyny pomorskiej w wariancie z perłówką jednokwiatową w runie, wykształcony w trzech facjach zależnie od wieku drzewostanu i zwarcia koron. Teren lekko sfalowany przez łagodne kopulaste wyniesienia moreny dennej, nad zarastającymi jeziorkami i torfowiskami przejściowymi. W zagłębieniach gruntu występują olszyny i zarośla wierzbowo-kruszynowe (łozy)[3].

Rezerwat utworzony w 1956 obejmował pierwotnie 70,75 ha, po zmianie w 1964 79,63 ha, w tym 20,12 ha pod ochroną ścisłą i 59,51 ha pod ochroną częściową[3]. Obecnie jego powierzchnia liczy 78,56 ha i w całości jest objęta ochroną czynną[4].

Celem ochrony jest zachowanie cennych siedlisk rzadkich i chronionych roślin, takich jak: rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia), bluszcz pospolity (Hedera helix), porzeczka czarna (Ribes nigrum), kruszyna pospolita (Frangula alnus), marzanka wonna (Galium odoratum), konwalia majowa (Convallaria maialis), perłówka jednokwiatowa (Melica uniflora), skrzyp bagienny (Equisetum limosi), gwiazdnica bagienna (Stellaria ulginosa), kokorycz wątła (Corydalis intermedia), bobrek trójlistkowy (Menyanthes trifoliata), przytulia pospolita (Galium mollugo), czworolist pospolity (Paris quadrifolia), kokoryczka wonna (Polygonatum odoratum)[5].

Rezerwat nosi imię profesora Stefana Kownasa – botanika.

Kurhany

Na terenie Trawiastej Buczyny dotrwała do dzisiaj pozostałość cmentarzyska kurhanowego kultury łużyckiej z IV epoki brązu (1100-900 lat p.n.e.), odkrytego ok. poł. XIX w. i odtąd systematycznie niszczonego przez okoliczną ludność dla pozyskania kamienia. Cmentarzysko obejmowało setki mogił zbudowanych z kamienia, zawierających jedną lub kilka kamiennych skrzyń przykrytych kamiennym płaszczem. Całość była okolona kamiennym kręgiem. Dziś widoczne są cztery kurhany, z których największy ma ok. 10 m średnicy i ok. 2 m wysokości, pozostałe od 2 do 4 m średnicy i 1 m wysokości; są częściowo przykryte płaszczem kamiennym. Obok zalega głaz narzutowy zwany Ołtarzem, jasnoszary płaski blok granitu o obwodzie 7,7 m i wysokości 0,96 m, przypuszczalnie dawny kamień kultowy[3].

Przypisy

  1. Zarządzenie Nr 223 Ministra Leśnictwa z 30 maja 1956. „Monitor Polski”. 54, poz. 596, 28 czerwca 1956 (pol.). 
  2. Przyroda Pomorza Zachodniego, praca zbiorowa. Szczecin: Oficyna In Plus, 2002, s. 391. ISBN 83-910827-8-4.
  3. a b c Trawiasta Buczyna. W: Leksykon Puszczy Bukowej Wojciecha Lipniackiego [on-line]. [dostęp 2009-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-07)].
  4. Rezerwat przyrody Trawiasta Buczyna im. Profesora Stefana Kownasa. W: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-01-06].
  5. Rozporządzenie Nr 27/2005 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 24 października 2005. „Dziennik Urzędowy Województwa Zachodniopomorskiego”. 87, 10 listopada 2005. Urząd Wojewódzki w Szczecinie. 
  6. Antoni Adamczak, Bogdan Kucharski: Okolice Szczecina. Przewodnik turystyczny. Warszawa: PTTK "Kraj", 2000, s. 70, seria: Na szlaku. ISBN 83-7005-424-2.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Powiat gryfiński location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu gryfińskiego, Polska
Green pog.svg
Shiny green button/marker widget.
West Pomeranian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of West Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.65 N
  • S: 52.58 N
  • W: 13.95 E
  • E: 17.10 E
Stare Czarnowo (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Stare Czarnowo, Polska