Rezerwat przyrody Zadná Poľana

Rezerwat przyrody Zadná Poľana Národná prírodná rezervácia Zadná Poľana
Państwo	Słowacja
Kraj	bańskobystrzycki
Mezoregion	góry Polana
Data utworzenia	1972
Powierzchnia	855,49 ha
Położenie na mapie kraju bańskobystrzyckiego Zadná Poľana
Położenie na mapie Słowacji Zadná Poľana
48°38′18″N 19°29′25″E/48,638333 19,490278

Rezerwat przyrody Zadná Poľana (słow. Národná prírodná rezervácia Zadná Poľana) – rezerwat przyrody w grupie górskiej Polana na Słowacji, w granicach Obszaru chronionego krajobrazu Poľana. Powierzchnia 855,49 ha.

Położenie

Rezerwat leży na terenach katastralnych wsi Očová, Hriňová, Valaská, w powiatach (słow. okresach) odpowiednio Zwoleń, Detva i Brezno w kraju bańskobystrzyckim. Obejmuje fragment krawędzi dawnej kaldery wulkanicznej na długości ok. 8,5 km wraz z najwyższymi szczytami masywu, tj. Polaną (1458 m n.p.m.) i Przednią Polaną (1367 m n.p.m.) wraz z częścią przyległych stoków zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz kaldery. Na północy sięga po szczyt Brusniansky grúň (1271 m n.p.m.), na zachodzie – po szczyt Drábovka (1251 m n.p.m.), na południu – prawie po górski hotel „Poľana”. Na wschodzie, w dolinie potoku Hukava, teren rezerwatu osiąga najniższy punkt – ok. 900 m n.p.m.^[1]

Historia

Powołany został w 1971 r. (z datą obowiązywania od 1972 r.) jako Štátna prírodná rezervácia Poľana nad Detvou na obszarze 685,84 ha^[2]. Obszar i nazwa rezerwatu były nowelizowane w 1983, 1999 i 2001 r. Ostatnia z tych nowelizacji (obwieszczenie Urzędu Wojewódzkiego w Bańskiej Bystrzycy nr 6/2001 z dn. 16 marca 2001 r.)^[3] ustaliła aktualną nazwę, powierzchnię i cele ochrony.

Przedmiot ochrony

Rezerwat został powołany w celu ochrony dobrze zachowanych kompleksów leśnych dolnego i górnego regla, w większości o charakterze pierwotnym, wraz z wtrąconymi enklawami biocenoz łąkowych i torfowiskowych i ze związanymi z nimi zespołami roślinnymi i zwierzęcymi, o istotnym znaczeniu naukowym, kulturowym i estetycznym. Największe znaczenie ma ochrona liczących 160–200 lat pierwotnych świerczyn górnoreglowych, rosnących na południowym skraju swojego zasięgu w całych Karpatach Zachodnich.

Flora

Świerkom towarzyszą liczne buki, jodły, jawory i jarzębiny. Pojedyncze buki dochodzą tu do wysokości ponad 1300 m n.p.m., co stanowi ich najwyższy zasięg w całych Wewnętrznych Karpatach Zachodnich^[4]. Liczne dorodne jodły mają status drzew nasiennych.

Na neutralnym podłożu z andezytów i andezytowych aglomeratów występują liczne gatunki roślin zielnych, jak miłosna górska, ciemiężyca zielona, wieczornik śnieżny, pełnik europejski, liczydło górskie, fiołek żółty sudecki, i in. Wysoko podchodzi turzyca orzęsiona, spotykana jeszcze na grzbietowej przełęczy Priehybina (1273 m n.p.m.)^[2]. Rosną tu również dość pospolicie omieg górski, kosmatka olbrzymia, modrzyk górski i urdzik węgierski^[4].

Na głazach i rumowiskach skalnych pod szczytem występuje szereg rzadkich gatunków mchów. Na skałkach po południowej stronie masywu wysoko podchodzą niektóre gatunki ciepłolubne.

Przypisy

Bibliografia

• Maršáková-Nĕmejcová Marie, Mihálik Štefan i in.: Národní parky, rezervace a jiná chránĕná území přírody v Československu, wyd. Academia, Praha 1977;
• Ponec Jozef, Mihálik Štefan: Prírodné rezervácie na Slovensku, wyd. Vydavateľstvo Osveta, Martin 1981;
• Poľana, Turistická mapa 1:50 000, 3 wydanie, wyd. VKÚ Harmanec 2002, ​ISBN 80-8042-262-1​;