Rheasilvia (krater)

Rheasilvia
Ilustracja
Basen uderzeniowy Rheasilvia
(zdjęcie sondy Dawn)
Ciało niebieskie(4) Westa
Średnica krateru505 km
Głębokość krateru13 km
Wiek~1 Ga
Źródło nazwyRea Sylwia
75°S 59°W

Rheasilvia – największy krater uderzeniowy na powierzchni planetoidy (4) Westa o średnicy 505 kilometrów, co stanowi 90% średnicy planetoidy[1]. Zajmuje dużą część półkuli południowej Westy, sprawiając, że jej kształt odbiega od pierwotnej elipsoidy hydrostatycznej.

Basen uderzeniowy Rheasilvia został odkryty dzięki obserwacjom Teleskopu Hubble'a w 1997 roku[2], a dokładnie zbadany dzięki obserwacjom sztucznego satelity Westy, sondy Dawn. Krater został nazwany imieniem Rei Sylwii, mitycznej westalki i matki Romulusa i Remusa[3].

Charakterystyka i powstanie

Mapa topograficzna południowego bieguna Westy z wyraźnie widocznym basenem uderzeniowym Rheasilvia i częściowo przesłoniętym przez niego starszym basenem Veneneia

Krawędź krateru Rheasilvia wznosi się od 4 do 12 km ponad otaczający teren. Jest to krater z wyjątkowo dużym wzniesieniem centralnym, które ma wysokość 22 km ponad dno krateru oraz 200 km średnicy; jest to jedna z największych gór w Układzie Słonecznym. Analizy spektroskopowe ujawniły, że wewnątrz krateru odsłonięte jest kilka kolejnych warstw skorupy Westy, a także prawdopodobnie skały płaszcza, na co wskazuje obecność oliwinu[4].

Rheasilvia oraz częściowo zniszczony starszy basen, Veneneia, są geologicznie dosyć młode, mając odpowiednio ok. 1 i mniej niż 2 miliardy lat. Powstanie tych ogromnych kraterów sprawiło, że Westa zmieniła oś obrotu i Rheasilvia znajduje się obecnie na południowym biegunie planetoidy[2]. Impakt, który utworzył basen Rheasilvia, wyrzucił w przestrzeń kosmiczną ok. 1% objętości Westy. Efektem tej kolizji było powstanie rodziny planetoidy Westa, planetoid typu V oraz mniejszych obiektów, które spadły także na Ziemię jako meteoryty szczególnych typów: howardyty, eukryty i diogenity (tzw. meteoryty HED)[5][6].

Przypisy

  1. ↑ 95% średniej średnicy, którą to wartość zaniża właśnie istnienie tego krateru; 89% średniej średnicy równikowej Westy.
  2. ↑ a b Ben Zellner, Peter Thomas: Hubble Reveals Huge Crater on the Surface of the Asteroid Vesta (ang.). HubbleSite News Center, 1997-09-04. [dostęp 2012-05-14].
  3. ↑ Rheasilvia (ang.). Gazetteer of Planetary Nomenclature, 2011-10-03. [dostęp 2012-05-14].
  4. ↑ Peter C. Thomas i inni, Vesta: Spin Pole, Size, and Shape from HST Images, „Icarus”, 1, 128, Elsevier, 1997, s. 88–94, DOI: 10.1006/icar.1997.5736 (ang.).
  5. ↑ Paul Schenk, David P. O’Brien, i in.. The Geologically Recent Giant Impact Basins at Vesta’s South Pole. „Science”. 336, s. 694–697, 2012-05-11. DOI: 10.1126/science.1223272 (ang.). 
  6. ↑ Sonda Dawn odkrywa sekrety Westy (pol.). Kosmonauta.net, 2012-04-30. [dostęp 2014-07-26].

Media użyte na tej stronie

Vesta from Dawn, July 17.jpg
Asteroid 4 Vesta from Dawn on July 17, 2011. The image was taken from a distance of 9,500 miles (15,000 km) away from Vesta.
A False-Color Topography of Vesta's South Pole.jpg
A False-Color Topography of Vesta's South Pole

September 16, 2011 - PASADENA, Calif. -- This false-color map of the giant asteroid Vesta was created from stereo images obtained by the framing camera aboard NASA’s Dawn spacecraft. The image shows the elevation of surface structures with a horizontal resolution of about 750 meters per pixel.

The terrain model of Vesta's southern hemisphere shows a big circular structure with a diameter of about 300 miles (500 kilometers), its rim rising above the interior of the structure for more than 9 miles (15 kilometers.) From low-resolution images of the Hubble Space Telescope it was known that a big depression existed at Vesta’s south pole, suggestive of being a big impact basin. Scientists on the Dawn team are still investigating the processes that formed this structure.