Rhode Island

Rhode Island

State of Rhode Island

stan
13. stan od 29 maja 1790
Pieczęć Flaga
Dewiza: Hope
Państwo	Stany Zjednoczone
Stolica	Providence
Kod ISO 3166-2	US-RI
Gubernator	Daniel McKee (D)
Powierzchnia	4001 km²[1]
Populacja (2017) • liczba ludności	1 059 639[2]
• gęstość	387,35 os./km²
Strefa czasowa	UTC-5:00 UTC-4:00
Języki urzędowe	de iure brak de facto angielski
Położenie na mapie USA
Strona internetowa
Portal Stany Zjednoczone

Siedziba władz stanu Rhode Island w Providence

Rhode Island (wymowa:/rɵˈdaɪlɨnd/) – jeden ze stanów położonych w regionie Nowej Anglii, w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, na wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego.

Najmniejszy stan pod względem powierzchni, na północy i wschodzie graniczy ze stanem Massachusetts, a na zachodzie z Connecticut. Do 2020 roku oficjalna nazwa stanu brzmiała State of Rhode Island and Providence Plantations, kiedy to skrócono ją wskutek referendum^[3].

Rhode Island jest pierwszym miejscem w Ameryce Północnej, gdzie zniesiono niewolnictwo – 18 maja 1652 r., czyli 138 lat przed przeobrażeniem kolonii Rhode Island w stan Stanów Zjednoczonych^[4]. Tutaj powstał pierwszy zbór baptystyczny w Ameryce^[5]. Tutaj zorganizowano pierwszą paradę Dnia Niepodległości (4 lipca).

Warunki naturalne

Klimat

Klimat stanu Rhode Island – umiarkowany ciepły, morski.

Podział administracyjny

Podział Rhode Island na hrabstwa

Stan Rhode Island podzielony jest na 5 hrabstw.

1. hrabstwo Bristol. Siedziba władz: Bristol
2. hrabstwo Kent. Siedziba władz: East Greenwich
3. hrabstwo Newport. Siedziba władz: Newport
4. hrabstwo Providence. Siedziba władz: Providence
5. hrabstwo Washington. Siedziba władz: West Kingstown

Historia

• • 1636 – Roger Williams założył osadę Providence
  • 1644 – powstanie kolonii
  • 1652 – wprowadzenie zakazu sprowadzania do kolonii niewolników
  • 1657 – przybycie do kolonii kwakrów
  • 1658 – z Holandii przybyli osadnicy żydowscy
  • 1675 – pokonanie miejscowych Indian
  • 4 maja 1776 jako pierwsza kolonia Rhode Island ogłosiła niezależność od Wielkiej Brytanii
  • 29 maja 1790 – ratyfikowanie Konstytucji Stanów Zjednoczonych

Warto odnotować, że Rhode Island, jeszcze jako jedna z 13 kolonii, wprowadziła całkowitą tolerancję wyznaniową i jako drugi po Michigan stan zniosła karę śmierci.

Demografia

Spis ludności z roku 2010 stwierdza, że stan Rhode Island liczy 1 052 567 mieszkańców, co oznacza wzrost o 4248 (0,4%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2000. Dzieci poniżej piątego roku życia stanowią 5,2% populacji, 19,6% mieszkańców nie ukończyło jeszcze osiemnastego roku życia, a 16,8% to osoby mające 65 i więcej lat. 51,4% ludności stanu stanowią kobiety^[7].

Język

W 2010 roku najpowszechniej używanymi językami są^[8]:

• język angielski – 79,18%,
• język hiszpański – 10,41%,
• język portugalski – 3,41%,
• język francuski – 1,36%.

Rasy i pochodzenie

84,1% mieszkańców stanowi ludność biała (72,5% nie licząc Latynosów), 8,2% to Afroamerykanie, 3,7% to Azjaci, 2,8% ma rasę mieszaną, 1,0% to rdzenna ludność Ameryki i 0,2% to Hawajczycy i mieszkańcy innych wysp Pacyfiku. Latynosi stanowią 15,5% ludności stanu^[7].

Do największych grup należą osoby pochodzenia irlandzkiego (17,7%), włoskiego (17,1%), francuskiego (14,2%), angielskiego (10,3%), portugalskiego (8,5%) i niemieckiego (5,0%). Do innych większych grup należą osoby pochodzenia dominikańskiego, portorykańskiego (38,9 tys.), polskiego (36,7 tys.), „amerykańskiego” (32,8 tys.), afrykańskiego (31,5 tys.), szkockiego (24,5 tys.), gwatemalskiego, szwedzkiego (16,1 tys.) i meksykańskiego (10,6 tys.)^[9][10].

Religia

Dane z 2014 r.^[11]:

• katolicy – 42%,
• protestanci – 30% (głównie zielonoświątkowcy, anglikanie, baptyści, kalwini, metodyści, bezdenominacyjni i luteranie),
• bez religii – 20% (w tym: 3% agnostycy i 4% ateiści),
• pozostałe religie – 8% (w tym: żydzi, prawosławni, mormoni, świadkowie Jehowy, buddyści, unitarianie, muzułmanie, bahaiści i hinduiści^[12]).

Gospodarka

Ponad dwie trzecie produktu krajowego brutto (PKB) Rhode Island pochodzi z branż usługowych. Największy udział w PKB stanu mają nieruchomości, opieka zdrowotna, finanse i ubezpieczenia oraz władze stanowe i lokalne^[13].

Przemysł

Działalność produkcyjna Rhode Island obejmuje chemikalia, sprzęt transportowy (w tym stoczniowy przemysł obronny), komputery i elektronikę, tworzywa sztuczne oraz wytwarzanie gotowych wyrobów metalowych^[13].

Energia

Podobnie jak reszta Nowej Anglii, Rhode Island nie ma żadnych zasobów energii z paliw kopalnych. Gaz ziemny, który napędza niemal całą produkcję energii elektrycznej w Rhode Island i zapewnia ciepło dla ponad połowy gospodarstw domowych, jest w całości dostarczany przez międzystanowe rurociągi. Ponad 7% energii elektrycznej z Rhode Island w 2017 roku pochodziło ze źródeł odnawialnych, głównie z spalania biomasy^[13].

Rolnictwo

W 2015 roku największy dochód przyniosły^[14]:

• jaja kurze (11,5 mln $),
• hodowla indyków (6,86 mln $),
• jabłka (1,83 mln $),
• hodowla bydła (1,78 mln $) i produkty mleczne (2,97 mln $),
• uprawa ziemniaków (1,49 mln $) i kukurydzy cukrowej (1,18 mln $),
• produkcja siana (573 tys. $),
• hodowla trzody chlewnej (327 tys. $),
• i produkcja miodu (202 tys. $).

Uczelnie

Inne informacje

• Dewiza: Hope (Nadzieja)
• Przydomek: Little Rhody, Ocean State
• Znaczenie przydomku: Mały Rhody, Stan oceanu
• Symbole: kogut z Rhode Island, klon czerwony, fiołek

W kulturze

W stanie Rhode Island rozgrywa się akcja większości odcinków serialu Family Guy. Główne postaci mieszkają w fikcyjnym mieście Quahog.

Zobacz też

• podział administracyjny Stanów Zjednoczonych
• historia Stanów Zjednoczonych

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona internetowa stanu Rhode Island. state.ri.us. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-03)].