Rhode Island

Rhode Island
State of Rhode Island
stan
13. stan od 29 maja 1790
ilustracja
PieczęćFlaga
PieczęćFlaga
Dewiza: Hope
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stolica

Providence

Kod ISO 3166-2

US-RI

Gubernator

Daniel McKee (D)

Powierzchnia

4001 km²[1]

Populacja (2017)
• liczba ludności


1 059 639[2]

• gęstość

387,35 os./km²

Strefa czasowa

UTC-5:00
UTC-4:00

Języki urzędowe

de iure brak
de facto angielski

Położenie na mapie USA
Położenie na mapie
Strona internetowa
Portal Stany Zjednoczone
Siedziba władz stanu Rhode Island w Providence

Rhode Island (wymowa:/rɵˈdaɪlɨnd/) – jeden ze stanów położonych w regionie Nowej Anglii, w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, na wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego.

Najmniejszy stan pod względem powierzchni, na północy i wschodzie graniczy ze stanem Massachusetts, a na zachodzie z Connecticut. Do 2020 roku oficjalna nazwa stanu brzmiała State of Rhode Island and Providence Plantations, kiedy to skrócono ją wskutek referendum[3].

Rhode Island jest pierwszym miejscem w Ameryce Północnej, gdzie zniesiono niewolnictwo – 18 maja 1652 r., czyli 138 lat przed przeobrażeniem kolonii Rhode Island w stan Stanów Zjednoczonych[4]. Tutaj powstał pierwszy zbór baptystyczny w Ameryce[5]. Tutaj zorganizowano pierwszą paradę Dnia Niepodległości (4 lipca).

Warunki naturalne

Klimat

Klimat stanu Rhode Island – umiarkowany ciepły, morski.

Podział administracyjny

Podział Rhode Island na hrabstwa

Stan Rhode Island podzielony jest na 5 hrabstw.

  1. hrabstwo Bristol. Siedziba władz: Bristol
  2. hrabstwo Kent. Siedziba władz: East Greenwich
  3. hrabstwo Newport. Siedziba władz: Newport
  4. hrabstwo Providence. Siedziba władz: Providence
  5. hrabstwo Washington. Siedziba władz: West Kingstown
Największe miasta Rhode Island[6]
Lp.MiastoLudność
(2017)
1Providence180 393
2Cranston81 202
3Warwick80 871
4Pawtucket72 001
5East Providence47 600
6Woonsocket41 759
7Newport24 942
8Central Falls19 359

Historia

    • 1636 – Roger Williams założył osadę Providence
    • 1644 – powstanie kolonii
    • 1652 – wprowadzenie zakazu sprowadzania do kolonii niewolników
    • 1657 – przybycie do kolonii kwakrów
    • 1658 – z Holandii przybyli osadnicy żydowscy
    • 1675 – pokonanie miejscowych Indian
    • 4 maja 1776 jako pierwsza kolonia Rhode Island ogłosiła niezależność od Wielkiej Brytanii
    • 29 maja 1790 – ratyfikowanie Konstytucji Stanów Zjednoczonych

Warto odnotować, że Rhode Island, jeszcze jako jedna z 13 kolonii, wprowadziła całkowitą tolerancję wyznaniową i jako drugi po Michigan stan zniosła karę śmierci.

Demografia

Spis ludności z roku 2010 stwierdza, że stan Rhode Island liczy 1 052 567 mieszkańców, co oznacza wzrost o 4248 (0,4%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2000. Dzieci poniżej piątego roku życia stanowią 5,2% populacji, 19,6% mieszkańców nie ukończyło jeszcze osiemnastego roku życia, a 16,8% to osoby mające 65 i więcej lat. 51,4% ludności stanu stanowią kobiety[7].

Język

W 2010 roku najpowszechniej używanymi językami są[8]:

Rasy i pochodzenie

84,1% mieszkańców stanowi ludność biała (72,5% nie licząc Latynosów), 8,2% to Afroamerykanie, 3,7% to Azjaci, 2,8% ma rasę mieszaną, 1,0% to rdzenna ludność Ameryki i 0,2% to Hawajczycy i mieszkańcy innych wysp Pacyfiku. Latynosi stanowią 15,5% ludności stanu[7].

Do największych grup należą osoby pochodzenia irlandzkiego (17,7%), włoskiego (17,1%), francuskiego (14,2%), angielskiego (10,3%), portugalskiego (8,5%) i niemieckiego (5,0%). Do innych większych grup należą osoby pochodzenia dominikańskiego, portorykańskiego (38,9 tys.), polskiego (36,7 tys.), „amerykańskiego” (32,8 tys.), afrykańskiego (31,5 tys.), szkockiego (24,5 tys.), gwatemalskiego, szwedzkiego (16,1 tys.) i meksykańskiego (10,6 tys.)[9][10].

Religia

Dane z 2014 r.[11]:

Gospodarka

Ponad dwie trzecie produktu krajowego brutto (PKB) Rhode Island pochodzi z branż usługowych. Największy udział w PKB stanu mają nieruchomości, opieka zdrowotna, finanse i ubezpieczenia oraz władze stanowe i lokalne[13].

Przemysł

Działalność produkcyjna Rhode Island obejmuje chemikalia, sprzęt transportowy (w tym stoczniowy przemysł obronny), komputery i elektronikę, tworzywa sztuczne oraz wytwarzanie gotowych wyrobów metalowych[13].

Energia

Podobnie jak reszta Nowej Anglii, Rhode Island nie ma żadnych zasobów energii z paliw kopalnych. Gaz ziemny, który napędza niemal całą produkcję energii elektrycznej w Rhode Island i zapewnia ciepło dla ponad połowy gospodarstw domowych, jest w całości dostarczany przez międzystanowe rurociągi. Ponad 7% energii elektrycznej z Rhode Island w 2017 roku pochodziło ze źródeł odnawialnych, głównie z spalania biomasy[13].

Rolnictwo

W 2015 roku największy dochód przyniosły[14]:

  • jaja kurze (11,5 mln $),
  • hodowla indyków (6,86 mln $),
  • jabłka (1,83 mln $),
  • hodowla bydła (1,78 mln $) i produkty mleczne (2,97 mln $),
  • uprawa ziemniaków (1,49 mln $) i kukurydzy cukrowej (1,18 mln $),
  • produkcja siana (573 tys. $),
  • hodowla trzody chlewnej (327 tys. $),
  • i produkcja miodu (202 tys. $).

Uczelnie

  • Brown University
  • Bryant College
  • Johnson & Wales University
  • Naval War College
  • New England Institute of Technology
  • Community College of Rhode Island

Inne informacje

  • Dewiza: Hope (Nadzieja)
  • Przydomek: Little Rhody, Ocean State
  • Znaczenie przydomku: Mały Rhody, Stan oceanu
  • Symbole: kogut z Rhode Island, klon czerwony, fiołek

W kulturze

W stanie Rhode Island rozgrywa się akcja większości odcinków serialu Family Guy. Główne postaci mieszkają w fikcyjnym mieście Quahog.

Zobacz też

Przypisy

  1. State Area Measurements and Internal Point Coordinates. U.S. Census Bureau. [dostęp 2018-04-09]. (ang.).
  2. U.S. Census Bureau QuickFacts: Rhode Island, census.gov [dostęp 2018-01-04] (ang.).
  3. Rhode Island To Change State's Controversial Full Name, NPR.org [dostęp 2021-04-18] (ang.).
  4. Rhode Island history and facts of interest. Rhode Island State Library. [dostęp 2007-08-28].
  5. William H. Brackney: Baptists in North America: an historical perspective. Blackwell Publishing, 2006, s. 23. ISBN 1-4051-1865-2.
  6. Biggest Cities in Rhode Island, biggestuscities.com [dostęp 2019-02-03].
  7. a b U.S. Census Bureau QuickFacts: Rhode Island; UNITED STATES, census.gov [dostęp 2019-02-03] (ang.).
  8. Data Center Results, apps.mla.org [dostęp 2019-02-01].
  9. U.S. Census Bureau, ACS DEMOGRAPHIC AND HOUSING ESTIMATES 2013-2017 American Community Survey 5-Year Estimates, factfinder.census.gov [dostęp 2019-02-03] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-21] (ang.).
  10. U.S. Census Bureau, SELECTED SOCIAL CHARACTERISTICS IN THE UNITED STATES 2017 American Community Survey 1-Year Estimates, factfinder.census.gov [dostęp 2019-02-03] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-21] (ang.).
  11. Adults in Rhode Island. Pew Research Center, 2014. [dostęp 2019-02-03].
  12. State Membership Report. The ARDA. [dostęp 2019-02-03].
  13. a b c Rhode Island - State Energy Profile Analysis - U.S. Energy Information Administration (EIA), eia.gov [dostęp 2019-02-03].
  14. Rachel Bertone, Rhode Island's Top 10 Ag Products (Infographic), Farm Flavor, 10 lipca 2017 [dostęp 2019-02-03] (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Rhode Island state house 2009a.JPG
Autor: chensiyuan, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rhode Island State House 2009 Providence
En-us-Rhode Island.ogg
(c) I, EncycloPetey, CC BY-SA 3.0
Pronunciation of the term in US English
Downtown Providence Rhode Island 2008.jpg
Autor: Kenneth C. Zirkel, Licencja: CC BY-SA 4.0
Downtown Providence Rhode Island in 2008
Rhode Island in United States (zoom).svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location of state of Rhode Island in United States (zoom) in the United States