Ricardo Palma

Ricardo Palma

Imię i nazwisko	Manuel Ricardo Palma Soriano
Data i miejsce urodzenia	7 lutego 1833 Lima, Peru
Data i miejsce śmierci	6 października 1919 Miraflores(ang.)
Narodowość	Peru
Dziedzina sztuki	literatura, kronikarstwo
Epoka	tradiciones
Ważne dzieła
Tradiciones peruanas(ang.)

Manuel Ricardo Palma Soriano (ur. 7 lutego 1833 w Limie, zm. 6 października 1919 w Miraflores(ang.), Lima) – peruwiański dziennikarz, pisarz, bibliotekarz i polityk, autor dzieła Tradiciones peruanas, twórca gatunku literackiego, nazwanego tradiciones^[1].

Życiorys

Ricardo Palma urodził się w 7 lutego 1833 roku w Limie, jako syn Pedro Ramón Palma Castañeda i Guillerma Carrillo y Pardos. Był wychowywany w romantycznej tradycji Peru. Pod wpływem burzliwych wydarzeń politycznych w kraju w młodym wieku zaczął interesować się polityką. W wieku 15 lat wydał pierwsze wiersze i redagował polityczne i satyryczne pismo o nazwie „El Diablo”. Kształcił się początkowo w szkole jezuickiej, a następnie studiował prawo w University of San Carlos. Studia przerwał wstępując do peruwiańskiej marynarki wojennej. Jako student i oficer marynarki pisał dramaty i poezję romantyczną. Pierwsze książkowe wydanie poezji ukazało się w 1855 roku^[2][3].

Sześć lat później został zesłany do Chile, z powodów politycznych, gdzie przebywał do czasu amnestii w 1863 roku. W latach 1864–1865 przebywał w Europie. W czasie pobytu poza Peru publikował utwory nazywane tradiciones – krótkie kroniki, częściowo oparte na źródłach historycznych, a częściowo legendarne, wzbogacone fantazją autora (rodzaj historycznej anegdoty)^[2][3].

Po powrocie do Limy w 1865 roku Palma brał udział w bitwie pod Callao pod dowództwem José Gálveza i innych walkach, wraz z José Baltem. W 1868 roku Balta został prezydentem Peru, a Palma został wybrany na senatora w prowincji Loreto (Peru). Pełnił też funkcję sekretarza prezydenta.

Uczestnicząc w pracach rządu nie przerywał pisania. W 1872 roku została wydana książka Tradiciones peruanas – zbiór krótkich prac, wcześniej publikowanych w czasopismach. Wkrótce potem poświęcił się wyłącznie literaturze. Przez następne 11 lat opisywał dalsze peruwiańskie tradiciones. Ich uzupełnione wydanie książkowe ukazało się w 1883 roku^[2][3].

Po wojnie między Chile i Peru (wojna o Pacyfik) Palma został mianowany dyrektorem Biblioteki Narodowej w Limie, splądrowanej przez najeźdźców. Dzięki swoim wcześniejszym kontaktom dyplomatycznym odzyskał 10 tys. książek i inne teksty, ugruntowując pierwszą pozycję biblioteki w Ameryce Południowej^[1][2][3].

Życie prywatne

Miał ośmioro dzieci, z których dwoje, Clemente (1872 - 1946) i Angélica (1878 - 1935), zostało pisarzami.

Niektóre dzieła

Tradiciones Peruanas (1893)

Książki

• Anales de la Inquisición en Lima (1863)
• Tradiciones Peruanas (1872)
• Armonía (1877)
• Neologismos y americanismos (1896)
• Cachivaches (1900)
• Epistolario (1949)
• Cartas Inéditas (1964)

Upamiętnienie

Pomnik Ricardo Palmy w Bogocie

Wiele instytucji edukacyjnych (np. Universidad Ricardo Palma, inne szkoły) instytucji kulturalnych, ośrodki zdrowia są poświęcone jego pamięci. Istnieją hotele, ulice, stacja metra, targi książki (zainaugurowana w 1972) jedno centrum rozrywki. W dzielnicy Miraflores funkcjonuje jego dom muzeum, które również jest centrum poświęcone dziełom autora^[4]. Istnieje również Fundacja Ricardo Palma.

Szpital Ricardo Palmy w Limie

Dzieła Palmy są tematem wielu publikacji, takich jak zamieszczone w zbiorze „AULA Palma II” (Instituto Ricardo Palma, 2000-2001), wydanym w URP^[5]:

• Jorge dá Vila vá Squez: Algunos temas ecuatorianos en Ricardo Palma
• Bogdan Piotrowski: La interpretación axiológico-literaria de la imagen de Bolívar en la obra de Ricardo Palma
• Luz Ángela Martínez: Cómo extirpar de nuestra sangre el "Barroco" que llevamos dentro?
• Néstor A. Tenorio Requejo: Ricardo Palma, el (re) fundador memorioso
• Juan Parendes Carbonell: La Transtextualidad en las Tradiciones de Palma
• Jesús Cabel: Re-lectura de las Tradiciones desde la óptica de la Literatura Infantil y Juvenil
• César A. Ángeles Caballero: Un amigo de Ricardo Palma: Celso V. Torres
• Teodoro Hampe Martínez: Las " Tradiciones Peruanas " y el imaginario de la nobleza titulada del virreinato
• Carlos Thorne: Ricardo Palma en la novela
• Roy Tanner: Humor e ironía en las Tradiciones Peruanas
• Merlin Compton: Aproximaciones a la obra de Ricardo Palma
• Bai Fengsen: Las Tradiciones Peruanas en chino
• Isabelle Tauzin Castellanos: En la encrucijada de los géneros literarios: Las Tradiciones Peruanas
• Manuel Pantigoso Pecero: Ricardo Palma: Precursor del principio de la extensión del uso del idioma como base para admitir vocablos en el diccionario de la Academia Española

Imię Ricardo Palmy nosi

• Dystrykt Ricardo Palma(ang.) w Prowincja Huarochirí(ang.)
• Universidad Ricardo Palma (URP) w Limie, którego dewiza brzmi es Formamos seres humanos para kultura de paz (jesteśmy ludźmi kultury pokoju); w grudniu 1997 roku w URP utworzono Instituto Ricardo Palma, którego celem jest upowszechnianie prac patrona, dotyczących peruwiańskiej tradycji^[5]
• Clinica Ricardo Palma w Limie^[6]
• Fundación Ricardo Palma
• Museo Ricardo Palma w Miraflores^[7]

Portret Ricardo Palmy znalazł się również na banknotach, np. „10 Intis” z 1987 roku^[8].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oryginalne prace "Ricardo_Palmy" w Wikiźródłach
• Oryginalne prace "Ricardo_Palmy" w Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes