Riccardo Montolivo

Riccardo Montolivo
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

18 stycznia 1985
Caravaggio

Wzrost

181 cm

Pozycja

pomocnik

Kariera juniorska
LataKlub
Atalanta BC
Kariera seniorska[a]
LataKlubWyst.Gole
2001–2005Atalanta BC73(7)
2005–2012ACF Fiorentina219(17)
2012–2019A.C. Milan129(8)
W sumie:421(32)
Kariera reprezentacyjna[b]
LataReprezentacjaWyst.Gole
2001 Włochy U-158(0)
2003 Włochy U-182(0)
2004 Włochy U-194(1)
2004–2007 Włochy U-2120(3)
2008 Włochy U-234(1)
2007–2017 Włochy66(2)
W sumie:104(7)
  1. Aktualne na: 10 grudnia 2018.
  2. Aktualne na: 10 grudnia 2018.
Dorobek medalowy
Mistrzostwa Europy
II miejscePolska/Ukraina 2012piłka nożna
Puchar Konfederacji
brązBrazylia 2013

Riccardo Montolivo (ur. 18 stycznia 1985 w Caravaggio) – włoski piłkarz pochodzenia niemieckiego, występujący na pozycji środkowego pomocnika. Jest wychowankiem Atalanty BC, w której zadebiutował w 2003. W 2005 na zasadzie współwłasności został zawodnikiem Fiorentiny, a po roku działacze tej drużyny wykupili Montolivo z Atalanty na stałe. W 2007 piłkarz został wybrany najlepszym graczem młodego pokolenia w Serie A. W 2008 po raz pierwszy wystąpił w rozgrywkach Ligi Mistrzów. W 2010 został kapitanem Fiorentiny.Od sezonu 2012/2013 jest zawodnikiem włoskiego AC Milan.

W reprezentacji Włoch Montolivo zadebiutował 17 października 2007 w towarzyskim meczu z RPA. W 2008 wystąpił na Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie, a w 2009 został powołany do kadry na Puchar Konfederacji, a w 2010 wziął udział w mistrzostwach świata. Wcześniej występował w młodzieżowych zespołach swojego kraju do lat 15, 18, 19 i 21. Z zespołem U-21 Montolivo dwa razy brał udział w mistrzostwach Europy.

Życie prywatne

Matka Riccarda – Antje – jest Niemką i urodziła się w Kilonii, gdzie piłkarz co roku spędza tydzień wakacji. Jego ojciec – Marcello – pochodzi z Bergamo. Jest emerytowanym lekarzem, był ordynatorem i anestezjologiem w szpitalu Galeazzi w Mediolanie. Brat piłkarza – o cztery lata starszy Luca – jest prawnikiem. Także trenuje piłkę nożną i również występuje na pozycji pomocnika. Riccardo niegdyś rozpoczął studia ekonomii w Bergamo, ale wkrótce je porzucił. Piłkarz został ochrzczony jako protestant, ale czuje się ateistą. Piłkarskimi idolami Montolivo są Steven Gerrard i Daniele De Rossi. Największymi przyjaciółmi gracza są natomiast Dario Dainelli, Massimo Gobbi i Giampaolo Pazzini. Ulubionym wykonawcą muzycznym zawodnika jest Robbie Williams[1][2].

Kariera klubowa

Atalanta Bergamo

Sezon 2003/2004

Riccardo Montolivo jest wychowankiem Atalanty BC, w której trenował od piętnastego roku życia. Zawodową karierę rozpoczął w 2003, kiedy to został włączony do kadry pierwszego zespołu. W barwach Atalanty zadebiutował 9 września podczas zremisowanego 0:0 pojedynku Serie B z Piacenzą, zmieniając w 81. minucie Michele Marcoliniego[3]. Montolivo początkowo pełnił w zespole rolę rezerwowego i na boisko wchodził w drugiej połowie meczów z ławki rezerwowych[4]. Pierwsze spotkanie w wyjściowym składzie piłkarz rozegrał 4 października, a Atalanta pokonała 2:1 Hellas Werona[5]. Od tego momentu Montolivo coraz częściej występował w podstawowym składzie[4], a 7 grudnia w pojedynku przeciwko AS Bari strzelił swojego pierwszego gola dla Atalanty[6]. W sezonie 2003/2004 zawodnik rozegrał łącznie 41 ligowych meczów, w tym 21 w podstawowym składzie i zdobył cztery bramki[4]. Atalanta zajęła w lidze piąte miejsce i dzięki zwycięstwu w barażach awansowała do Serie A. Montolivo w linii pomocy grywał najczęściej z takimi zawodnikami jak Michele Marcolini, Damiano Zenoni, Antonino Bernardini, Alex Pinardi oraz Nicola Mingazzini. Po zakończeniu rozgrywek chęć pozyskania Montolivo wyraził Inter Mediolan[7].

Sezon 2004/2005

Z powodu kontuzji Montolivo nie mógł wystąpić w pierwszych meczach sezonu 2004/2005[8]. W rozgrywkach Serie A zadebiutował 12 września 2004 w zremisowanym 2:2 spotkaniu z Lecce[9]. Od początku sezonu 2004/2005 był podstawowym graczem Atalanty, a w pomocy podobnie jak w poprzednich rozgrywkach grywał najczęściej z Marcolinim, Bernardinim i Mingazzinim, a także z Andreą Lazzarim. 23 października Montolivo zdobywając bramkę w meczu przeciwko Cagliari Calcio ustalił wynik spotkania na 2:2[10]. W następnej kolejce ligowych rozgrywek również strzelił gola i zapewnił swojej drużynie remis 2:2 w pojedynku z Parmą[11]. 23 stycznia 2005 w meczu przeciwko Lecce Montolivo po raz pierwszy w karierze został ukarany czerwoną kartką[12]. Atalanta Bergamo w sezonie 2004/2005 zajęła ostatnie miejsce w tabeli Serie A i spadła do drugiej ligi[13], natomiast z Pucharu Włoch została wyeliminowana w ćwierćfinale przez Inter Mediolan[14]. Montolivo wystąpił łącznie 32 spotkaniach ligowych i sześciu pucharowych[15].

ACF Fiorentina

Sezon 2005/2006

Latem 2005 Montolivo na zasadzie współwłasności przeniósł się do zespołu ACF Fiorentina, z którym podpisał pięcioletni kontrakt. Działacze klubu wykupili połowę praw do karty zawodnika za trzy i pół miliona euro[16]. W nowym klubie Włoch otrzymał koszulkę z numerem 18[17]. W okienku transferowym do Fiorentiny został sprowadzony również Giampaolo Pazzini, z którym Montolivo rozpoczynał piłkarską karierę w Atalancie Bergamo. W barwach Fiorentiny Montolivo zadebiutował 25 września w przegranym 0:1 ligowym pojedynku z Interem. W 69. minucie zmienił wówczas Stefano Fiore[18]. Pierwszy mecz w podstawowym składzie piłkarz zagrał 6 listopada, kiedy to Fiorentina pokonała 2:0 Ascoli[19]. W sezonie 2005/2006 włoski pomocnik pełnił rolę rezerwowego. Wystąpił w 20 ligowych spotkaniach, w tym siedmiu w podstawowym składzie[20]. W linii pomocy Fiorentiny grywali najczęściej Marco Donadel, Cristian Brocchi, Stefano Fiore, Luis Jiménez i Martin Jørgensen.

Sezon 2006/2007

Latem 2006 włodarze Fiorentiny mimo problemów związanych z oskarżeniem o udział w aferze Calciopoli wykupili Montolivo z Atalanty na stałe i dopłacili drużynie z Bergamo dwa miliony euro[16]. W sezonie 2006/2007 Włoch wywalczył sobie miejsce w podstawowej jedenastce swojego klubu i rozegrał 36 pojedynków w Serie A. Fiorentina mimo 15 odjętych punktów w ligowej tabeli zajęła szóste miejsce i zapewniła sobie awans do przyszłorocznych rozgrywek Pucharu UEFA. W Pucharze Włoch włoski klub najpierw pokonał 3:0 Giarre Calcio, a następnie został wyeliminowany przez Genoę. Montolivo nie zagrał w żadnym ze spotkań pucharowych, trener Fiorentiny – Cesare Prandelli wystawiał go do gry tylko w pojedynkach Serie A. W marcu 2007 piłkarz poinformował, że zamierza pozostać we Florencji[21].

Sezon 2007/2008

20 września 2007 w zremisowanym 1:1 meczu z holenderskim FC Groningen Montolivo zadebiutował w rozgrywkach Pucharu UEFA[22]. W rewanżowym spotkaniu również padł wynik 1:1, a Fiorentina awans do rundy grupowej zapewniła sobie dzięki zwycięstwu w serii rzutów karnych[23]. W październiku Montolivo przedłużył swój kontrakt z Fiorentiną do 2012. Nowa umowa gwarantowała mu zarobki w wysokości około trzech milionów euro rocznie[24]. Wkrótce włoski piłkarz otrzymał nagrodę dla najlepszego zawodnika młodego pokolenia w Serie A za 2007 rok[25]. W rundzie jesiennej sezonu 2007/2008 Montolivo zdobył dwie bramki, w wygranych meczach z Empoli FC (3:1) i Cagliari Calcio (5:1)[26]. W marcu 2008 działacze Milanu zaoferowali Fiorentinie w zamian za niego Alberto Gilardino[27]. Do zawarcia umowy ostatecznie nie doszło, natomiast Gilardino po zakończeniu rozgrywek został sprowadzony do Fiorentiny za 14 milionów euro[28]. Fiorentina w końcowej tabeli sezonu 2007/2008 zajęła w Serie A czwartą pozycję i wywalczyła sobie prawo startu w eliminacjach Ligi Mistrzów[29]. Z Pucharu UEFA włoska drużyna została wyeliminowana w półfinale przez Rangers. Oba mecze ze szkockim zespołem zakończyły się bezbramkowym remisem, jednak Rangersi wygrali 4:2 w serii rzutów karnych[30].

Sezon 2008/2009

Montolivo wykonujący rzut rożny w meczu z Lazio

Z powodu kontuzji, której nabawił się na Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie, Montolivo nie wystąpił w dwumeczu eliminacji do Ligi Mistrzów ze Slavią Praga oraz w pojedynku pierwszej kolejki Serie A przeciwko Juventusowi[31]. W Champions League Fiorentina zajęła trzecie miejsce w rundzie grupowej[32] i zgodnie z zasadami rozpoczęła rywalizację w Pucharze UEFA. Z tych rozgrywek Fiorentina została jednak wyeliminowana w 1/16 finału przez AFC Ajax, z którym najpierw przegrała 0:1, a następnie zremisowała 1:1[33]. W rozgrywkach ligowych włoski klub podobnie jak przed rokiem zajął czwarte miejsce i zapewnił sobie prawo startu w eliminacjach Ligi Mistrzów[34]. 22 listopada 2008 Montolivo strzelił dwa gole dla swojej drużyny w zwycięskim 4:2 pojedynku z Udinese Calcio[35]. Włoch w sezonie 2008/2009 zdobył łącznie cztery bramki w lidze, strzelił zwycięskie gole w meczach przeciwko Sampdorii (1:0) i SSC Napoli (2:1)[36]. 17 stycznia 2009 w przegranym 0:1 spotkaniu z Milanem Montolivo po raz pierwszy w karierze pełnił rolę kapitana Fiorentiny[1].

Sezon 2009/2010

Kolejne rozgrywki Montolivo również rozpoczął jako podstawowym zawodnik swojego klubu. Do końca 2009 zdobył 2 gole: w zwycięskim 5:2 pojedynku rundy grupowej Ligi Mistrzów z węgierskim Debreczynem[37] oraz w przegranym 1:2 ligowym spotkaniu z Chievo Werona[38]. Po tym, jak na początku 2010 z Fiorentiny odeszli Dario Dainelli i Martin Jørgensen, nowym kapitanem zespołu został właśnie Montolivo[39]. Włoski pomocnik stwierdził, że odejście tych 2 zawodników to poważne osłabienie drużyny, jednak razem z doświadczonymi Sébastienem Freyem i Marco Donadelem postara się przekazać pewność siebie nowym graczom[39]. W jednym z wywiadów Montolivo powiedział, że uważa Florencję za swój dom i mimo zainteresowania ze strony innych zespołów nie zamierza zmieniać klubu[40]. Po pierwszym spotkaniu 1/8 finału Ligi Mistrzów z Bayernem Monachium piłkarz otwarcie skrytykował postawę sędziów, którzy uznali zdobytego z pozycji spalonej gola Miroslava Klose[41]. Bramka ta zadecydowała o zwycięstwie Niemców 2:1. Razem z Fiorentiną w końcowej tabeli Serie A Montolivo uplasował się na 11. pozycji nie uzyskując awansu do europejskich pucharów.

AC Milan

Od sezonu 2012/2013 Montolivo będzie graczem włoskiego klubu AC Milan do którego przyjdzie jako wolny zawodnik.Zawodnik podpisał już 4 letni kontrakt.

Statystyki

Stan na 3 listopada 2012

SezonKlubLigaCoppa ItaliaPuchary Europejskie
sezonMeczeGolesezonMeczeGoleRozgrywkiMeczeGole
2003/2004Włochy Atalanta BCSerie B414Puchar Włoch
2004/2005Serie A323Puchar Włoch60
2005/2006Włochy ACF FiorentinaSerie A201Puchar Włoch20
2006/2007Serie A362Puchar Włoch00
2007/2008Serie A342Puchar Włoch20Puchar UEFA111
2008/2009Serie A344Puchar Włoch00Liga Mistrzów + Puchar UEFA80
2009/2010Serie A362Puchar Włoch40Liga Mistrzów91
2010/2011Serie A292Puchar Włoch00
2011/2012Serie A241Puchar Włoch30
2012/2013Włochy A.C. MilanSerie A102Puchar WłochLiga Mistrzów20

Kariera reprezentacyjna

Drużyny juniorskie

13 marca 2001 w przegranym 0:3 meczu z Francją Montolivo zadebiutował w reprezentacji Włoch do lat 15. Łącznie rozegrał dla niej osiem meczów. 21 marca 2003 po raz pierwszy wystąpił w zespole do lat 18, a Włosi pokonali 1:0 rówieśników z Belgii. Następnie wychowanek Atalanty zagrał jeszcze w przegranym 0:2 pojedynku przeciwko Szwajcarii. 14 kwietnia 2004 podczas przegranego 0:2 spotkania z Tunezją Montolivo zadebiutował w zespole do lat 19. 18 lipca tego samego roku strzelił bramkę w zwycięskim 4:0 meczu przeciwko Belgii i był to jego pierwszy gol w młodzieżowych reprezentacjach Włoch[42]

Zespół do lat 21

W 2004 Claudio Gentile po raz pierwszy powołał Montolivo do reprezentacji Włoch U-21. Gracz Fiorentiny zadebiutował w niej 3 września podczas wygranego 2:0 spotkaniu z Norwegią. Razem z nią w 2006 wystąpił na mistrzostwach Europy juniorów. Włoska reprezentacja z turnieju została wyeliminowana już w fazie grupowej, w której zajęła trzecie miejsce. Rok później „Azzurrini” prowadzeni już przez trenera Pierluigiego Casiraghiego pojechali do Holandii na Euro 2007. Podobnie jak przed rokiem, włoska drużyna U-21 została wyeliminowana już w rundzie grupowej. Montolivo na turnieju był podstawowym graczem swojego zespołu i wystąpił we wszystkich trzech pojedynkach. Łącznie dla reprezentacji do lat 21 piłkarz rozegrał 20 meczów i strzelił trzy gole[42].

Dorosła reprezentacja

Na początku października 2007 trener dorosłej reprezentacji WłochRoberto Donadoni powołał Montolivo do kadry „Squadra Azzura” na spotkanie eliminacji do Euro 2008 przeciwko Gruzji[43]. W meczu tym piłkarz ostatecznie nie wystąpił, a w reprezentacji zadebiutował 17 października w wygranym 2:0 towarzyskim pojedynku z RPA[44]. 20 maja 2008 Donadoni podał nazwiska 24 zawodników, z których miał wybrać 23 do udziału w Mistrzostwach Europy 2008. W kadrze znalazł się między innymi Riccardo Montolivo[45], jednak Donadoni nie powołał go ostatecznej do turniejowej kadry[46]. Selekcjoner swoją decyzję uargumentował tym, że Montolivo był bardzo eksploatowany w meczach Fiorentiny przez trenera Cesarego Prandellego oraz że w przyszłości będzie podstawowym graczem zespołu narodowego[47].

23 lipca Pierluigi Casiraghi powołał Montilivo do prowadzonej przez siebie olimpijskiej reprezentacji Włoch na Igrzyska Olimpijskie w Pekinie[48]. Włochy z siedmioma punktami na koncie zajęły pierwsze miejsce w rundzie grupowej i awansowały do ćwierćfinału. W nim przegrały jednak 2:3 z reprezentacją Belgii i zostały wyeliminowane z igrzysk. Na olimpiadzie Montolivo był podstawowym graczem swojego zespołu i wystąpił we wszystkich czterech pojedynkach w pełnym wymiarze czasowym[49][50][51][52]. Montolivo strzelił jedną z bramek w wygranym 3:0 spotkaniu rundy grupowej z Koreą Południową.

W październiku nowy trener reprezentacji Włoch – Marcello Lippi powołał Montolivo do kadry drużyny narodowej na mecze eliminacji do MŚ 2010 z Bułgarią i Czarnogórą[53]. 11 października Montolivo wystąpił w zremisowanym 0:0 spotkaniu z Bułgarią i w 68. minucie został zmieniony przez Simone Perrottę[54]. Następnie Montolivo występował tylko w pojedynkach towarzyskim – zagrał w meczach z Grecją (remis 1:1), Brazylią (przegrana 0:2) oraz Irlandią Północną (wygrana 3:0)[42]. 5 czerwca 2009 zawodnik został powołany przez Marcello Lippiego do kadry na Puchar Konfederacji[55][56]. 10 czerwca Montolivo wystąpił w zwycięskim 4:3 towarzyskim meczu z Nową Zelandią przygotowującym do startu w turnieju[57]. Z Pucharu Konfederacji Włosi zostali wyeliminowani w rundzie grupowej. Sam Montolivo wystąpił we wszystkich 3 meczach – w pojedynkach z USA (wygrana 3:1) i Egiptem (przegrana 0:1) wchodził na boisku w drugiej połowie z ławki rezerwowych[58][59], natomiast w spotkaniu przeciwko Brazylii (porażka 0:3) grał przez pierwszą część meczu[60].

Na początku 2010 Montolivo powiedział, że jest pewny miejsca w kadrze drużyny narodowej na Mistrzostwa Świata w RPA[39]. 1 czerwca 2010 Marcello Lippi powołał go do kadry na mundial[61]. W pierwszym meczu turnieju z Paragwajem (1:1) Montolivo zastąpił w podstawowym składzie kontuzjowanego Andreę Pirlo[62] i rozegrał pełne 90 minut[63], podobnie w drugim spotkaniu przeciwko Nowej Zelandii (1:1)[64]. W ostatnim pojedynku w grupie przeciwko Słowacji kapitan Fiorentiny w 56. minucie został zastąpiony właśnie przez Pirlo. Mecz zakończył się przegraną Włochów 2:3 i odpadnięciem z mistrzostw[65].

Po mistrzostwach nowym selekcjonerem Włochów został Cesare Prandelli, z którym Montolivo współpracował w Fiorentinie. W pierwszym spotkaniu pod wodzą nowego trenera, 10 sierpnia 2010 Włosi przegrali w towarzyskim meczu z WKS 0:1, a Montolivo w 81. minucie zmienił Angelo Palombo[66]. 3 września gracz Fiorentiny wystąpił w wygranym 2:1 pierwszym meczu eliminacji do Euro 2012 z Estonią i grał do 75. minuty[67].

Jest wicemistrzem Europy z 2012.

Styl gry i umiejętności

Montolivo uważany jest za piłkarza wszechstronnego. Najczęściej występuje na pozycji środkowego pomocnika i pełni rolę rozgrywającego. Grywa również jako defensywny lub ofensywny pomocnik, a z konieczności może być wystawiany na pozycji napastnika[68]. Jego największe atuty to wyszkolenie techniczne, precyzyjne podania oraz silne strzały z dystansu. W Fiorentinie regularnie wykonywał stałe fragmenty gry. Jest zawodnikiem ambitnym i walecznym. Słabymi stronami Montolivo są gra głową oraz siła fizyczna. Piłkarz porównywany jest między innymi do Cesca Fàbregasa[69].

Przypisy

  1. a b Montolivo intervistato dal Guerino: „Voglio vincere con questa maglia!”. fiorentina.it. [dostęp 2009-06-10]. (wł.).
  2. Montolivo, in effetti è molto speciale. gazzetta.it. [dostęp 2009-06-10]. (wł.).
  3. Piacenza FC 0-0 Atalanta. guardian.touch-line.com. [dostęp 2009-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-10)]. (ang.).
  4. a b c All appearances 2003 – 2004. guardian.touch-line.com. [dostęp 2009-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-10)]. (ang.).
  5. Hellas Verona 1-2 Atalanta. guardian.touch-line.com. [dostęp 2009-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-10)]. (ang.).
  6. Atalanta 2-0 AS Bari. guardian.touch-line.com. [dostęp 2009-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-21)]. (ang.).
  7. Inter zainteresowany 'nowym Baggio'. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  8. Montolivo powraca. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  9. Atalanta 2-2 Lecce. guardian.touch-line.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  10. Atalanta 2-2 Cagliari. guardian.touch-line.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  11. Parma 2-2 Atalanta. guardian.touch-line.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  12. Lecce 1-0 Atalanta. guardian.touch-line.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  13. Italy 2004/05. rsssf.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  14. Italy Cup 2004/05. rsssf.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  15. Riccardo Montolivo. footballdatabase.eu. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  16. a b La Fiorentina si fa bella col talento di Bergamo. gazzetta.it. [dostęp 2009-06-10]. (wł.).
  17. Fiorentina – formazione 2005. calciatori.com. [dostęp 2009-06-10]. (wł.).
  18. Inter 1-0 Fiorentina. guardian.touch-line.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  19. Ascoli 0-2 Fiorentina. guardian.touch-line.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  20. All appearances 2005 – 2006. guardian.touch-line.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  21. Montolivo zostanie w Fiorentinie. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  22. Fiorentina bliżej rozgrywek grupowych. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  23. Fiorentina wyeliminowała Groningen. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  24. Montolivo do 2012 w Fiorentinie. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  25. AIC – Associazione Italiana Calciatori. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-02)]. (pol.).
  26. All goals 2006 – 2007. guardian.touch-line.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  27. Milan odda Gilardino za Montolivo. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  28. Montolivo czeka na Gilardino. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  29. Italy 2007/08. rsssf.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  30. UEFA Cup 2007-08. rsssf.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  31. Montolivo wraca. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  32. UEFA Champions League 2008-09. rsssf.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  33. UEFA Cup 2008-09. rsssf.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  34. Italy 2008/09. rsssf.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  35. Fiorentina 4-2 Udinese. guardian.touch-line.com. [dostęp 2009-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-23)]. (ang.).
  36. All goals 2008 – 2009. guardian.touch-line.com. [dostęp 2009-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-23)]. (ang.).
  37. Fiorentina 5 – 2 Debrecen. soccernet.espn.go.com. [dostęp 2010-02-18]. (ang.).
  38. Chivo 2-1 Fiorentina. guardian.touch-line.com. [dostęp 2010-02-18]. (ang.).
  39. a b c Ciążąca opaska kapitana. igol.pl. [dostęp 2010-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-23)]. (pol.).
  40. Montolivo: Florencja to mój dom. seriea.pl. [dostęp 2010-02-18]. (pol.).
  41. Montolivo: Zostaliśmy oszukani!. pilka.pl. [dostęp 2010-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-21)]. (pol.).
  42. a b c Convocazioni e presenze in campo. figc.it. [dostęp 2009-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-22)]. (wł.).
  43. Powołania Donadoniego. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  44. Towarzyska wygrana Włochów. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  45. Donadoni nareszcie odkrył karty. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  46. Montolivo poza kadrą. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  47. Donadoni wytłumaczył decyzję o skreśleniu Montolivo. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  48. Casiraghi ogłosił kadrę na Olimpiadę. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  49. Honduras – Italy 0:3 (0:2). fifa.com. [dostęp 2009-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-18)]. (ang.).
  50. Italy – Korea Republic 3:0 (2:0). fifa.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  51. Cameroon – Italy 0:0. fifa.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  52. Italy – Belgium 2:3 (1:2). fifa.com. [dostęp 2009-06-10]. (ang.).
  53. Kadra Włoch na Bułgarię i Czarnogórę. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  54. El. MŚ: Bezbramkowo w stolicy Bułgarii. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  55. Kadra Włoch na Puchar Konfederacji. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  56. Piątkowy przegląd włoskiej prasy. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  57. Włosi wygrywają ostrą wymianę ciosów z Nowozelandczykami (video). seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  58. USA – Italy 1:3 (1:0). fifa.com. [dostęp 2010-02-18]. (ang.).
  59. Egypt – Italy 1:0 (1:0). fifa.com. [dostęp 2010-02-18]. (ang.).
  60. Italy – Brazil 0:3 (0:3). fifa.com. [dostęp 2010-02-18]. (ang.).
  61. Włoska kadra Włochów. eurosport.pl. [dostęp 2010-06-02]. (pol.).
  62. Pirlo opuści pierwsze mecze. sportwetten.bild.de. [dostęp 2010-06-16]. (pol.).
  63. Mecz nr 11: Włochy – Paragwaj 1:1. futbolnet.pl. [dostęp 2010-06-16]. (pol.).
  64. Mecz nr 28: Nowa Zelandia – Włochy 1:1!. futbolnet.pl. [dostęp 2010-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-11)]. (pol.).
  65. Blamaż reprezentacji Włoch i sensacyjny awans Słowacji. pilka.pl. [dostęp 2010-06-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-30)]. (pol.).
  66. Towarzysko. Włochy – WKS 0:1, nieudany debiut nowego selekcjonera. futbolnet.pl. [dostęp 2010-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-15)]. (pol.).
  67. El. ME: Włosi uniknęli kolejnej wielkiej kompromitacji. seriea.pl. [dostęp 2010-09-04]. (pol.).
  68. Prandelli liczy na Montolivo. seriea.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).
  69. Przedstawiamy kandydata na gwiazdę: Riccardo Montolivo. goal.pl. [dostęp 2009-06-10]. (pol.).

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Football pictogram.svg
Pictograms of Olympic sports - Football. This is unofficial sample picture. Images of official Olympic pictograms for 1948 Summer Olympics and all Summer Olympics since 1964 can be found in corresponding Official Reports.
Montolivo2.JPG
Autor: Roberto Vicario, Licencja: CC BY-SA 3.0
Riccardo Montolivo (Caravaggio, 18 gennaio 1985) è un calciatore italiano, centrocampista del Milan e della Nazionale italiana.