Richard Attenborough

Richard Attenborough
Ilustracja
(c) gdcgraphics, CC BY 2.0

Richard Attenborough (2007)
Prawdziwe imię i nazwiskoRichard Samuel Attenborough
Data i miejsce urodzenia29 sierpnia 1923
Cambridge
Data i miejsce śmierci24 sierpnia 2014
Londyn
Zawódaktor, reżyser, producent filmowy
Lata aktywności1942–2007
Odznaczenia
Odznaka Rycerza Kawalera (Wielka Brytania) Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny) Order Padma Bhushan (Indie)
Strona internetowa

Richard Samuel Attenborough (ur. 29 sierpnia 1923 w Cambridge, zm. 24 sierpnia 2014[1] w Londynie) – angielski aktor, reżyser i producent filmowy, laureat Nagrody Akademii Filmowej (Oscara), ambasador dobrej woli UNICEF[2]; brat Davida.

Życiorys

Aktorską karierę w filmie rozpoczął w 1942. W czasie II wojny światowej służył w RAF, do kina wrócił tuż po jej zakończeniu. Ma na swoim koncie kilkadziesiąt ról filmowych, w tym wiele wybitnych. Grał m.in. w Wielkiej ucieczce (1963), Parku Jurajskim (1993), Cudzie w Nowym Jorku (1994) i Hamlecie (1996). Pod koniec lat 50. wspólnie z pisarzem Bryanem Forbesem założył zespół producencki Beaver Films.

Jego reżyserskim debiutem był musical Oh! Co za urocza wojenka. Mimo że wyreżyserował m.in. wojenne widowisko O jeden most za daleko i polityczny dramat Krzyk wolności, uważany jest za specjalistę od filmów biograficznych. W Młodym Winstonie ukazał wczesne lata przyszłego premiera Wielkiej Brytanii, Winstona Churchilla.

W 1982 nakręcił biografię indyjskiego przywódcy duchowego, Mahatmy Gandhiego. Monumentalny, ponadtrzygodzinny dramat zdobył 8 Oscarów, Attenborough odebrał statuetkę dla najlepszego reżysera oraz – jako producent – najlepszego filmu. 10 lat później powstał Chaplin, z wybitną kreacją Roberta Downeya w roli tytułowej. W 1999 Brytyjczyk wyreżyserował film o kanadyjskim pisarzu Archibaldzie Belaneyu, znanym pod indiańskim imieniem Szara Sowa.

W 1983 został odznaczony Orderem Padma Bhushan.

Był dożywotnim honorowym prezydentem angielskiego klubu piłkarskiego Chelsea F.C.[3].

W tsunami na Oceanie Indyjskim w 2004 zginęła jego 14-letnia wnuczka, Lucy Holland[4].

Reżyseria

Nagrody i nominacje

RokNagrodaKategoriaZaWynik
1983Nagroda Akademii FilmowejNajlepszy filmGandhiWygrana[5]
1983Nagroda Akademii FilmowejNajlepsza reżyseriaGandhiWygrana[5]
1988Złoty GlobNajlepszy reżyserKrzyk wolnościNominacja[6]
1986Złoty GlobNajlepszy reżyserChórNominacja[6]
1983Złoty GlobNajlepszy reżyserGandhiWygrana[6]
1983Złoty GlobNajlepszy film nieanglojęzycznyGandhiWygrana[6]
1973Złoty GlobNajlepszy zagraniczny film anglojęzycznyMłody WinstonWygrana[6]
1970Złoty GlobNajlepszy zagraniczny film anglojęzycznyOch! Co za urocza wojenkaWygrana[6]
1968Złoty GlobNajlepszy aktor drugoplanowyDoktor DolittleWygrana[6]
1967Złoty GlobNajlepszy aktor drugoplanowyZiarnka piaskuWygrana[6]
1995Nagroda Brytyjskiej Akademii FilmowejNagroda specjalnaWygrana[7]
1994Nagroda Brytyjskiej Akademii FilmowejNagroda im. Alexandra Kordy dla najwybitniejszego brytyjskiego filmu rokuCienista dolinaWygrana[7]
1994Nagroda Brytyjskiej Akademii FilmowejNajlepszy filmCienista dolinaNominacja[7]
1994Nagroda Brytyjskiej Akademii FilmowejNagroda im. Davida Leana za najlepszą reżyserięCienista dolinaNominacja[7]
1994Nagroda Brytyjskiej Akademii FilmowejNagroda specjalnaWygrana[7]
1988Nagroda Brytyjskiej Akademii FilmowejNajlepszy filmKrzyk wolnościNominacja[7]
1988Nagroda Brytyjskiej Akademii FilmowejNajwiększe osiągnięcie w reżyseriiKrzyk wolnościNominacja[7]
1983Nagroda Brytyjskiej Akademii FilmowejNajlepszy filmGandhiWygrana[7]
1983Nagroda Brytyjskiej Akademii FilmowejNajlepsza reżyseriaGandhiWygrana[7]
1983Nagroda Brytyjskiej Akademii FilmowejBAFTA FellowshipWygrana[7]
1978Nagroda Brytyjskiej Akademii FilmowejNajlepsza reżyseriaO jeden most za dalekoNominacja[7]
1970Nagroda Brytyjskiej Akademii FilmowejNajlepsza reżyseriaOch! Co za urocza wojenkaNominacja[7]
1965Nagroda Brytyjskiej Akademii FilmowejNajlepszy brytyjski aktorGuns at Batasi, Seans w deszczowe popołudnieWygrana[7]
1963Nagroda Brytyjskiej Akademii FilmowejNajlepszy brytyjski aktorObrońca z urzęduNominacja[7]
1961Nagroda Brytyjskiej Akademii FilmowejNajlepszy brytyjski aktorZmowa milczeniaNominacja[7]

Przypisy

  1. Actor Richard Attenborough dies at 90 (ang.). BBC News, 2014-08-24. [dostęp 2014-08-24].
  2. UNICEF: Lord Richard Attenborough (ang.). www.unicef.org. [dostęp 2012-11-13].
  3. Lord Attenborough 1923-2014 (ang.). chelseafc.com, 2014-08-25. [dostęp 2014-08-27].
  4. Matt Born: Triple tragedy hits Attenborough family (ang.). telegraph.co.uk, 2004-12-29. [dostęp 2014-08-27].
  5. a b Browser Unsupported – Academy Awards Search | Academy of Motion Picture Arts & Sciences, awardsdatabase.oscars.org [dostęp 2018-12-03].
  6. a b c d e f g h Richard Attenborough, www.goldenglobes.com [dostęp 2018-12-03] (ang.).
  7. a b c d e f g h i j k l m n o BAFTA Awards Search | BAFTA Awards, awards.bafta.org [dostęp 2018-12-03] (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Order BritEmp (civil) rib.PNG
Baretka Orderu Imperium Brytyjskiego (cywilnego; od 1936).
Golden Globe icon.svg
Autor: User:Bryan Derksen, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Stylized silhouette of the Golden Globe award, for use as an icon.
IND Padma Bhushan BAR.png
Baretka Orderu Padma Bhushan
RichardAttenborough07TIFF.jpg
(c) gdcgraphics, CC BY 2.0
Richard Attenborough at the 2007 Toronto International Film Festival
Knight Bachelor ribbon.svg
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Knight Bachelor