Richard Stallman

Richard Matthew Stallman
rms
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

16 marca 1953
Nowy Jork

Alma Mater

Harvard University,
Massachusetts Institute of Technology

Pracodawca

Free Software Foundation

podpis
Strona internetowa

Richard Matthew Stallman (znany też jako rms, ur. 16 marca 1953 w Nowym Jorku) – haker i jeden z twórców ruchu wolnego oprogramowania, założyciel projektu GNU oraz, z inspiracji Richarda Greenblatta[1] Free Software Foundation, współtwórca licencji GNU GPL, jeden z twórców wielu kluczowych programów takich jak edytor Emacs, kompilator GCC czy debuger GDB. Ustalił ramy moralne dla swojej wizji ruchu wolnego oprogramowania, jako alternatywy dla programów własnościowych.

Życiorys

Okładka polskiego wydania Free as in Freedom. Książka wydana na zasadzie copyleft, tekst i fotografie są w dostępne m.in. na stronie polskiego wydawcy[2]

Urodził się 16 marca 1953 r. na Manhattanie. W 1974 r. ukończył fizykę na Harvard University. Pracował jako programista w Laboratorium Sztucznej Inteligencji MIT, między innymi nad systemami operacyjnymi.

Stallman wobec rozpadu kultury hakerskiej

W latach 80. kultura hakerska, stanowiąca centrum życia Stallmana, zaczęła rozkładać się pod naciskiem rosnącego w siłę przemysłu programistycznego. Pozostali hakerzy z laboratorium sztucznej inteligencji zostali zatrudnieni przez firmy Symbolics i Lisp Machines. Dążyły one do zastąpienia wolnego oprogramowania własną, prawnie zastrzeżoną wersją[3].

Przez dwa lata (od 1982 r. do końca 1983 r.) Stallman samodzielnie zapobiegał uzyskaniu monopolu przez Symbolics rozwijając równolegle analogiczne oprogramowanie dla maszyny lispowej[4]. Jednak wtedy był już ostatnim ze swojego pokolenia hakerów pozostającym w laboratorium. Został poproszony o podpisanie zgody na nieujawnianie informacji, do których miał dostęp. To oraz sam fakt istnienia umów NDA uznał za łamanie podstawowych wartości, które uznawał. Umowy NDA zabraniały bowiem udostępniania kodów źródłowych opracowywanych programów. Przykładem takiej praktyki była odmowa udostępnienia mu kodu źródłowego oprogramowania nowej drukarki Xeroxa, dostępnego w laboratorium MIT[5].

Tworzenie GNU

  • 27 września 1983 r. Stallman opublikował w Usenecie zapowiedź powstania wolnego systemu GNU, a dwa lata później manifest GNU, który wyjaśniał jego zamiary i przyczyny stworzenia wolnej alternatywy dla systemu Unix. Planowany system nazwał GNU (GNU to Nie UNIX – ang. GNU’s Not UNIX).
  • Wkrótce powstała niedochodowa organizacja Free Software Foundation w celu koordynowania prac.
  • Pierwszym programem GNU był GNU Emacs, na stworzonej przez siebie licencji typu copyleft GNU Emacs General Public License powstałej w 1988 r.
  • Licencja GNU Emacsa została uogólniona do postaci GNU General Public License (znanej jako GPL) w 1989 r.

W tym samym czasie powstała większość systemu GNU, z wyjątkiem jądra.

W 1991 r. Linus Torvalds udostępnił tworzone przez siebie jądro – Linuksa – na licencji GPL. Po przystosowaniu systemu GNU do działania z Linuksem powstał system operacyjny GNU/Linux.

Richard jest nazywany świętym Ignucym[6].

16 września 2019 r. Stallman zrezygnował z funkcji prezesa Free Software Foundation[7], jednak wrócił na to stanowisko w 2021 r.[8]

Promowanie Wolnego Oprogramowania

Richard Stallman na WSIS 2005 w Tunisie

World Summit on the Information Society 2005 w Tunisie, wywiad z Richardem Stallmanem na temat Wolnego Oprogramowania i praw autorskich (32:09 min.)
Problem z odtwarzaniem pliku? Zobacz Pomoc.

Obecnie Richard Stallman zajmuje się promowaniem idei Wolnego Oprogramowania oraz pokrewnych wolności. RMS parokrotnie gościł w Polsce – pierwszy raz w listopadzie 2001 r. podczas Jesiennych Warsztatów GNU/Linuksowych w Zegrzu[9], później m.in. 10 maja 2003 r. na organizowanej przez FFII w Warszawie konferencji dotyczącej patentów na oprogramowanie[10], 14 stycznia 2009 r. na konferencji IT Giants w Krakowie na AGH[11], 2 maja 2009 r. podczas zlotu Stowarzyszenia Wikimedia Polska w Jadwisinie[12] oraz 15 marca 2013 r. podczas 9. edycji Studenckiego Festiwalu Informatycznego odbywającego się w Krakowie[13].

Kontrowersje

Polityczne i moralne motywacje Richarda Stallmana uczyniły go postacią kontrowersyjną. Wielu wpływowych programistów, m.in. Linus Torvalds[14][15], zgadzających się z pomysłem dzielenia się kodem, sprzeciwia się jednak jego postawie moralnej, osobistej filozofii czy językowi, którego używa do opisu swoich poglądów. Jednym ze skutków tych dyskusji były narodziny koncepcji Open Source i stojącego za nim ruchu otwartego oprogramowania, niejako alternatywnego dla ruchu wolnego oprogramowania[16].

Nagrody

Stallman za swoją pracę otrzymał wiele nagród i odznaczeń, m.in.:

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

  • Sam Williams: W Obronie Wolności: Krucjata Hakera na Rzecz Wolnego Oprogramowania. 2003. ISBN 83-7361-247-5.
  • Steven Levy: Hackers: Heroes of Computer Revolution. O'Reilly, 2011. ISBN 978-1-449-38839-3.
  • Manuel Castells, Pekka Himanen: Społeczeństwo informacyjne i państwo dobrobytu. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2009. ISBN 978-83-61006-27-5.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Heckert GNU white.svg
(c) Aurelio A. Heckert, CC BY-SA 2.0
A bold GNU head.
051122 Interview with Richard Stallman at WSIS.ogg
Autor: Markus Beckedahl, Richard Stallman, Licencja: CC BY 2.5
  • Description: Interview by Markus Beckedahl with Richard Stallman at World Summit on the Information Society in Tunis, 23. November 2005, about Free Software and Copyrights.
  • Size/Duration: 16 MB / 32:09 min
  • Note: Disclaimer from the website Netzpolitik: Die Verbereitung unser Beiträge und Interviews ist wie immer ausdrücklich erwünscht. [cc-by-nc] Sämtliche Beiträge zum Weltgipfel der Informationsgesellschaft dürfen darüber hinaus auch zu kommerziellen Zwecken unter Quellangabe verwendet werden. [cc-by]
Free As in Freedom pl W obronie wolnosci scaled 3x.png
Autor: User:Mareklug (Marek Wojciech Lugowski), Licencja: GFDL
The cover of the Helion.pl book ', Polish-language translation of Free as in Freedom by Sam Williams. the original was published in English on 1 March 2002 picturing Richard Matthew Stallman. Note: This image is a digital manipulation of a low resolution image displayed on mouseover by JavaScript on the http://helion.pl website at http://helion.pl/ksiazki/wobron.htm. Because the publisher deliberately made it difficult to retrieve the highest available resolution image, even though it was published under copyleft, I captured it in a Linux Certified LC2430 laptop running a Debian Lenny 5.0 RC1 linux operating system and the ksnapshot 0.7 screen capture utility (itself using KDE 3.5.10 and running under the Xfce 4 Desktop Environment version 4.4.2 (Xfce 4.4)), first using the Opera 10 Alpha web browser, build 4126 to access the website and display the mouseover, by placing the mouse on the lower right picture corner while nawigating by keyboard tab navigation to the open ksnapshot window, to capture the screenshot. Then, gimp 2.4.7 was used to further crop the image precisely, keeping part of the JavaScript window frame for added aesthetic value, at high magnification (800%), and then scaled up, using gimp's Scale Image tool, with interpolation set to employ the Sinc (Lanczos3) algorithm, by +300%. Then the image was saved as PNG image, without interlacing, without transparent pixels, and without background pixels, but with gamma preserved, and creation date saved, at image compression set to 6 on a 1-to-9 scale, 9 being least compression. The original book cover in Polish is of course released under the Gnu Free Documentation License. Apart from viewing the helion.pl website in Opera 10, and using Google Search to find it in the internet in the first place, and the proprietary WPC600N wireless network card driver used to obtain network connectivity encapsulated on linux by the ndiswrapper software, no unfreely licensed programming was used in making this image freely available to the community. My hopes are that high resolution images of the cover will be made available as a result of this perhaps excessive description, the craftiness of it all necessitated by the crufty hiding of the copyleft image by its random publisher.
Free Software Foundation logo and wordmark.svg
Autor: Li Jiang, Licencja: CC0
This is the official logo from the Free Software Foundation as SVG.