Riketsje
 Rickettsia rickettsii | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Typ | |
| Klasa | alfaproteobakterie |
| Rząd | Rickettsiales |
| Rodzina | Rickettsiaceae |
| Rodzaj | riketsje |
| Nazwa systematyczna | |
| Rickettsia da Rocha-Lima, 1916 | |
Riketsje (Rickettsia) – rodzaj Gram-ujemnych bakterii o kształcie pałeczkowatym z rzędu Rickettsiales.
Nazwa pochodzi od nazwiska Howarda Taylora Rickettsa[1].
Są to pasożyty wewnętrzne, zwykle obligatoryjnie wewnątrzkomórkowe[1], występujące u człowieka i ssaków, owadów (np. pcheł, wszy), niekiedy innych stawonogów (kleszczy), przenoszone przez owady na ludzi i inne ssaki i wywołujące w ich organizmach „riketsjozy”. Niekiedy mogą wchodzić w symbiozę ze stawonogami[1].
Najgroźniejszą riketsjozą jest tyfus plamisty (dur plamisty). Inne riketsjozy to: gorączka Q, gorączka plamista.
Riketsje na odzieży zachowują zdolność zakażania przez okres 2-3 tygodni. Rezerwuarem drobnoustrojów są zakażone pchły pasożytujące na szczurach i myszach. Riketsje są wydalane przez wszy wraz z kałem oraz ich wymiocinami. Do ustroju mogą dostać się przez drapanie skóry. Zmiany patologiczne riketsjoz dotyczą naczyń krwionośnych, układu nerwowego, gruczołów dokrewnych i serca.
Hoduje się je w zwierzętach laboratoryjnych (Rudolf Weigl używał wszy[2]), zapłodnionych jajach kurzych[1]. Są zbliżone wielkością do wirusów ospy[1]. Zawierają DNA i RNA w stosunku 1:3,5[1]. Otoczone są wrażliwą na lizozym, cienką ścianą komórkową zawierającą kwas muraminowy[1].
Riketsje są blisko spokrewnione z organizmem, który dał początek mitochondriom[3].
Gatunki
- Rickettsia felis
- Rickettsia prowazekii[1]
- Rickettsia rickettsii
- Rickettsia typhi[1]
- Rickettsia conorii
- Rickettsia africae
- Rickettsia akari
- Rickettsia japonica
- Rickettsia sibirica
- Rickettsia australis
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i Hans Günter Schlegel: Mikrobiologia ogólna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 158. ISBN 83-01-13999-4.
- ↑ K. Węgier-Maksymowicz: Henryk Mosing (1910-1999). W: Medycyna doświadczalna i mikrobiologia. Warszawa: Państwowy Zakład Higieny, 2000, s. 208.
- ↑ Davide Sassera i inni. Phylogenomic evidence for the presence of a flagellum and cbb3 oxidase in the free-living mitochondrial ancestor. „Molecular Biology and Evolution”, 2011. DOI: 10.1093/molbev/msr159. (ang.).
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.Gimenez stain of tick hemolymph cells infected with Rickettsia rickettsii, the causative agent of Rocky Mountain spotted fever. R. rickettsii is a small bacterium that grows inside the cells of its hosts. These bacteria range in size from 0.2 x 0.5 micrometers to 0.3 x 2.0 micrometers. They are difficult to see in tissues by using routine histologic stains and generally require the use of special staining methods.
The genus Rickettsia is included in the bacterial tribe Rickettsieae, family Rickettsiaceae, and order Rickettsiales. This genus includes many other species of bacteria associated with human disease, including those in the spotted fever group and in the typhus group.